سرانجام سه روز پس از جاری شدن سیلاب مهیب در جنوب استان سیستان‌وبلوچستان، رئیس‌جمهوری با دستور به وزیر کشور او را مأمور کرد در صدر هیئتی به استان سیستان‌وبلوچستان سفر کند و ضمن سرکشی به مناطق سیل‌زده و نظارت بر عملکرد دستگاه‌های امدادرسان، برای تسریع در رفع نیازمندی‌های مردم منطقه و جبران آسیب‌های وارده به زیرساخت‌های مواصلاتی دستورهای لازم را صادر کند.

 

 این دستور درحالی صادر شده است که مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر سیستان‌وبلوچستان از امدادرسانی به چهار هزار و ۵۷۸ نفر در حادثهٔ آبگرفتگی جنوب این استان در چند روز اخیر خبر داده است. بر اثر بارش‌های شدید باران در جنوب سیستان‌وبلوچستان و آسیب دیدن برخی شهرستان‌ها، ۵۱۶ نیروی عملیاتی در قالب ۹۱ تیم به مناطق حادثه‌دیدهٔ نیکشهر، کنارک و چابهار اعزام شده‌اند. اما ماجرا از سوی مردم این‌گونه روایت نمی‌شود. اهالی مناطق سیل‌زده به‌ویژه در منطقهٔ چابهار بر نبود امکانات و معطل ماندن در امداد اولیه تأکید دارند. 

 

سیلاب درست زمانی از راه رسید که دستگاه‌های اجرایی مشغول امور مربوط به انتخابات بودند. فیلم‌ها و تصاویر در فضای مجازی همراه با گلایه‌های منتشرشده از سوی شهروندان این‌گونه حکایت می‌کرد که بالگردهایی که برای عملیات امداد و نجات نیامده بودند، برای جمع‌آوری آرای مربوط به انتخابات مجلس در همان مناطق سیل‌زده حضور داشتند. اما وحدتی می‌گوید: «بالگردهای امداد و نجات از نخستین دقایقی که امکان پرواز داشتند، به میدان آمدند. آنچه باعث سوءتفاهم شده است، وضعیت جوی بود. هنوز هم در اکثر مناطق امکان ورود و فرود بالگرد وجود ندارد.»

 

«خالد فاضلی» از اهالی «سراوان» وضعیت این منطقه را در برابر شرایط چابهار و دشتیاری بحرانی نمی‌داند. اما از زاویه‌دید یک پرستار به نکات مهمی اشاره می‌کند: «سیل بسیار فراگیر و گسترده است. مگر جمعیت هلال‌احمر چقدر جمعیت دارد؟ باید از نیروهای مردمی استفاده کند، آن‌هم به‌صورت سازمان‌یافته. همین الان هم مردم در همهٔ شهرهای سیستان‌وبلوچستان از جمله خود سراوان و سرباز، دست به کار شده‌اند تا اقلام موردنیاز مردم سیل‌زده را به دستشان برسانند. اما طبیعتاً امکانات مردمی کم است. در بهترین حالت این کمک‌ها تا آخر هفته به دست اهالی نخواهد رسید. مردم در سرما بی آب و غذا می‌مانند. بنابراین، منطق حکم می‌کند نه‌تنها همهٔ نهادهای دولتی مرتبط بسیج شوند، بلکه به‌شکل گسترده از کمک‌ نهادهای مردمی باتجربه و خبره در این زمینه استفاده شود.» به‌نظر می‌رسد سازمان جمعیت هلال‌احمر در روز گذشته مجوزی به یک تشکل مردمی برای جمع‌آوری و توزیع اقلام موردنیاز با کمک‌های مردمی صادر کرده است. «رضا سخن‌سنج»، مدیر روابط‌عمومی تشکل مردمی «رعد»، این خبر را تأیید می‌کند: «ساعت یک‌ونیم ظهر روز گذشته، این مجوز از سوی جمعیت هلال‌احمر برای تشکل ما صادر شد. 

 

در زمان تنظیم این گزارش وزیر کشور به مناطق سیل‌زده سفر کرده است؛ سفری که پس از دستور رئیس‌جمهوری اتفاق افتاد. به‌گفتهٔ «مجید جودی»، معاون امور بازسازی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، دو هزار روستای سیستان‌وبلوچستان دچار سیل شدند: «نزدیک به دو هزار روستا و چندین شهرستان متأثر از سیلاب‌های استان سیستان‌وبلوچستان است که هم‌اکنون دسترسی به بیش از دوسوم روستاها و شهرستان‌ها به‌دلیل آبگرفتگی‌های فراوان امکانپذیر نیست. 

 

بازدید و ارزیابی‌های اولیه از مناطقی که بازگشایی شده‌اند، نشان می‌دهد ۵۰۰ واحد به‌طور کامل تخریب شده‌اند و باید از نو ساخته شوند. هنوز بخش عمده‌ای از مناطقی که تحت‌تأثیر سیلاب استان قرار داشتند، درگیر آبگرفتگی‌های گسترده و سیلاب هستند و ارزیابی دقیق میزان خسارت‌ها به واحد‌های مسکونی بعد از فروکش کردن سیلاب امکانپذیر است.» به‌گفتهٔ او، برآورد این میزان خسارت، نتیجهٔ ارزیابی‌های اولیه است و باید ارزیابی‌های بیشتر انجام شود و گزارش تکمیلی و نتیجهٔ نهایی ارائه شود: «تجهیزات، ماشین‌آلات و همچنین نیرو‌های امدادی بنیاد مسکن در کنار ستاد مدیریت بحران و دیگر نیرو‌های  امدادی از روز نهم اسفند در منطقه مستقر شد و کمک‌رسانی‌ها در حال انجام است.» سیل گسترده در جنوب استان سیستان‌وبلوچستان درحالی یک‌بار دیگر خسارت زد که خسارت سیلاب سال ۱۴۰۰ برای این مناطق به‌تمامی جبران نشده است یا بخشی از بازسازی‌ها به‌تازگی تمام شده است.

 

پنج ماه پیش یعنی در مهری که گذشت مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی سیستان‌وبلوچستان از پیشرفت ۸۶ درصدی در احداث واحدهای خسارت‌دیده از سیل سال ۱۴۰۰ خبر داد. خبرگزاری مهر به‌نقل از «مصطفی بیک مداح»، مدیر کل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی سیستان و بلوچستان، نوشته بود: «امسال از محل اعتبارات ملی مقاوم‌سازی، هفت هزار و ۶۰۰ خانوار روستایی به بانک‌های عامل معرفی شده‌اند و به‌صورت میانگین ۲۰۰ میلیون تومان برای ساخت مسکن مقاوم روستایی دریافت کرده‌اند. با احتساب واحدهای احداثی در سال جاری، مجموعاً تاکنون ۱۲۷ هزار واحد مسکونی در روستاهای سیستان‌وبلوچستان مقاوم‌سازی شده و هزار و ۵۲۸ میلیارد تومان امسال صرف مقاوم‌سازی در استان شده است. سالانه به‌طور متوسط ۱۰ هزار واحد مسکونی با اعتبارات ملی مقاوم‌سازی در روستاهای استان توسط بنیاد ساخته می‌شود و افزون بر این، بنیاد مسکن استان در همکاری با نهادهای حمایتی و به‌ویژه بنیاد مستضعفان کشور، سالانه برای اقشار آسیب‌پذیر ۲۰ هزار واحد مسکونی در کشور احداث می‌کند که امسال این سهمیه برای استان بالغ بر چهار هزار واحد بوده است؛ دو هزار و ۱۰۰ واحد خسارت‌دیده از سیل ۱۴۰ با پیشرفت ۸۶ درصد در مراحل پایانی ساخت قرار دارد.»