پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | برچسب: مدیریت شهری

بایگانی مطالب برچسب: مدیریت شهری

قربانیان خانه‌سازی در «مسیل»

۲۶ اردیبهشت در کمتر از ۴۰ دقیقه حدود ۳۸.۵ میلی‌متر باران در مشهد بارید و سیل به راه افتاد. یکی از مناطق مشهد که بیشترین خسارات به آن وارد شد، منطقهٔ سیدی بود. خانه‌های منطقهٔ سیدی و معابر این منطقه و میدان انقلاب که در مجاورت کوه‌های مشهد قرار دارند، با خسارت‌های زیادی مواجه شدند. براساس آنچه شهرداری مشهد اعلام کرده است حجم عظیم آب سرریزشده در مسیل‌های سه‌گانه تجمیع شده و بعد از تخریب منازل و دیوار از کوچهٔ سپاه ۶۹ وارد شهر شده و به‌سمت محدودهٔ جنگل طرق سرازیر شده است. بعد از این حادثه مدیر بحران شهرداری مشهد عزل شد. اما خبری از مدیرانی که مقصر ساخت‌وساز در مسیل هستند، به گوش نرسیده است. حالا شورای شهر مشهد می‌گوید در مورد این سیلاب و دلایل آن تحقیق می‌کند. تحقیقی که اگر به نتیجه برسد و بر نتایج آن اقدامی عملی صورت گیرد، شاید از تکرار حادثه جلوگیری شود. حادثه‌ای که تا زمان تنظیم این گزارش منجر به کشته شدن هشت نفر و اسکان موقت حدود ۱۵۰ خانوار شده است.

لج‌بازی «نجومی» زاکانی

|پیام ما| «بنده اینجا آمده‌ام مردم! که نگذارم سر شما کلاه بگذارند… آقای همتی پاسخ این را چه‌کسی می‌دهد؟ دلار نجومی، اختلاس نجومی، نقدینگی نجومی، پررویی نجومی، اوه اوه اوه» این یکی از معروفترین جملات «علیرضا زاکانی» است. زمانی که لباس نامزد ریاست‌جمهوری به‌تن کرده بود تا با حمله به اندک نامزدهای منتقد «ابراهیم رئیسی»، مسیر را برای ریاست‌جمهوری او هموار کند. زاکانی که روزگاری به مردم می‌گفت به میدان آمده تا نگذارد کسی سر آنها کلاه بگذارد، حالا در لباس شهردار تهران، به‌گونه‌ای سخن می‌گوید که گویی برای انتقادهای مردمی گوش شنوایی ندارد و در حال «لج‌بازی نجومی» با آنهاست. طرح ساخت مسجد در محوطهٔ تاریخی پارک قیطریه تازه‌ترین موضوعی است که زاکانی را در تقابل با شهروندان و کارشناسان قرار داده است. دیروز چهارشنبه، ۱۵ فروردین‌ماه، شمار امضاکنندگان «کارزار جلوگیری از تخریب پارک قیطریه» از ۷۷ هزار نفر گذشت اما شهردار پایتخت پس از جلسهٔ هیئت دولت با بی‌اعتنایی، این مخالفت‌ها را «هیاهو برای هیچ» توصیف کرد.

بولدوزر مدیریت شهری در حال تخریب است

|پیام ما| نیمه‌های اسفند تصاویری از حصارکشی مشکوک در پارک قیطریه منتشر شد؛ حصارکشی‌ای که بعدها با اظهارنظرهای شهردار تهران مشخص شد برای ساخت مسجد در این پارک کشیده شده‌ است. گرچه «علیرضا زاکانی» تأکید کرده بود قرار نیست در این محوطه درختی قطع شود و درختان ارزشمند این محوطه جابه‌جا خواهند شد، اما نگرانی‌ها دربارهٔ پارک قیطریه محدود به درختان نیست. پارک قیطریه به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین اجزای محلهٔ قیطریهٔ شمیران در شمال تهران که خانهٔ امیرکبیر را نیز شامل می‌شود، یک میراث فرهنگی است.

شهرهای لرزان ایران

|پیام ما| آسیب‌های ناشی از زلزله در بخش مالی و جانی در ایران هرچند سال یک‌بار تکرار می‌شود، بخشی از این آسیب‌ها مربوط به بافت ناکارآمد و فرسودهٔ شهری و روستایی نسبت داده می‌شود، اما این‌بار مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی موضوع را فراتر از این اعلام کرده است و می‌گوید حدود ۶۸ درصد از شهرهای کشور در محدوده و حریم گسل‌های فعال ایران احداث شده است. اعداد اعلامی از سوی این گزارش در مورد کلانشهرها و به‌ویژه پایتخت تکان‌دهنده است. طبق این گزارش ۹ درصد شهر تهران بر گسل فعال بنا شده است. همچنین، از مجموع تمام شهرهای ایران نقشه حریم گسل‌ها برای ۶ کلانشهر تهیه شده است و عملاً از وضعیت سایر شهرهای کشور بی‌اطلاع هستیم.

زباله‌گردی مجاز یا گسترش کار غیررسمی؟

مصونیت سـاختمان‌های پرخطر

سه هفته از حادثهٔ آتش‌سوزی بیمارستان گاندی گذشت و احتمالاً «تب پیگیری عوامل نامرئی و عاملان مرئی»، خیلی زودتـر از حادثهٔ آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو، سرد خواهد شـد تا روز از نو، فاجعه از نو. ۵ بهمن ۱۴۰۲، ضلع شرقی بیمارستان «گاندی» به‌دلیل آنچه «اشکال در نمای این ساختمان بیمارستانی» عنوان شـد، آتش گرفت. خیلی زود، مسئولان مختلف مرتبط با «حفظ ایمنی شـهر» در مسابقه‌ای تکراری، شروع بـه اظهارنظر کردند؛ یکی از «نمای کامپوزیت» گفت و اینکه این نوع نما مثـل «بنزین» عمـل می‌کند و باعث آتش‌سوزی گسترده می‌شـود و آن یکی هـم «از کار افتادن سیستم‌های اعلام و اطفای حریق» را عامل حادثه معرفی کرد. یکی دیگر هم به «کنار گذاشتن مصوبه‌ای در مدیریت شهری مرتبط با نمای ساختمان» اشاره کرد. فاجعهٔ مرگبار «پلاسکو» در زمستان ۹۵ منجر به یکسری اقدام نیم‌بند از جمله «شناسایی تعدادی ساختمان پرخطر» و «برخورد قضایی با تعدادی از این بناهای ناایمن» شد، اما اکنون «تکرار حادثه‌ای مشابه هرچند با مقیاس کمتر» در زمستان ۱۴۰۲، می‌تواند یک هشدار پرصدا و قدرتمند از «تهران بی‌دفاع» باشد که باید دست‌کم به این هشدار، واکنش درخور و مؤثر نشان داد.

گسترش فقرِ شهرنشینی

|پیام ما| بخش قابل‌توجهی از جمعیت شهرهای کشور در بافت‌های ناکارآمد شهری به مساحت بالغ بر یکصد و ۶۰ هزار هکتار در شهرهای کشور زندگی می‌کنند که از این جمعیت حدود هفت میلیون نفر در سکونتگاه‌های غیررسمی به مساحت ۶۰ هزار هکتار ساکن هستند و با توجه به تراکم جمعیتی بالای این بافت‌ها و بهره‌مندی اندک از سرانهٔ خدماتی، پایداری و تاب‌آوری در این بافت‌ها در حداقل ممکن است. اینها نکاتی است که عضو هیئت‌مدیرهٔ شرکت بازآفرینی شهری ایران نیز بر آن تأکید دارد و می‌گوید این ویژگی و تاب‌آوری پایین در زمان تغییرات پیش‌بینی‌نشده، بیشترین آسیب را به شهرها وارد می‌کند. «سیدمحسن سیدالحسینی» همچنین گسترش فقر شهری را یکی از پیامدهای تغییراقلیم در کشور اعلام کرده است و می‌گوید: «استان‌های جنوبی کشور و به‌ویژه جنوب شرق کشور به‌شدت در معرض پدیدهٔ خشکسالی، سیلاب و سایر اشکال تغییراقلیم هستند. از پرخطرترین استان‌هایی که در معرض تغییراقلیم قرار دارند، می‌توان به استان سیستان‌وبلوچستان و خوزستان اشاره کرد.» به‌گفتهٔ او، سیستان‌وبلوچستان از جمله استان‌هایی است که به‌شدت در معرض پدیدهٔ خشکسالی قرار دارد و این پدیده خود سبب جابه‌جایی جمعیت و حرکت این جمعیت به‌سمت حاشیهٔ شهرهای استان‌های شمالی و استان‌های شمال‌شرقی کشور شده است. تغییراقلیم بر گسترش ناموزون شهری اثرگذار است و پیامدهای این رشد ناموزون در عرصهٔ شهرها مشهود است.

تهران برای کنترل حاشیه‌نشینی برنامه‌ای ندارد

دو سال از وعدهٔ دولت سیزدهم برای ساخت یک میلیون مسکن می‌گذرد، اما هنوز اوضاع این بخش وخیم است. از طرف دیگر بیش از ۱۵ سال از زمان تصویب طرح جامع تهران گذشته و حالا متولیان شهری به‌دنبال بازنگری و تهیهٔ برنامهٔ دوم شهر تهران هستند. پیرو این تصمیم تازه، کارشناسان حوزهٔ معماری و شهرسازی در نشست «موانع سیاستی تولید مسکن» در پژوهشکدهٔ «نظر» نسبت به وضعیت بحرانی شهر تهران هشدار دادند و یکی از علل اصلی شکست طرح جامع تهران را بی‌توجهی سیاستگذاران و برنامه‌ریزان شهری نسبت به افزایش تعداد شهر‌های اقماری و نبود سیاستی عملیاتی در برابر شکل‌گیری بافت فرسوده معرفی کردند.