|پیام ما| با تداوم بادهای ۱۲۰ روزه، طوفان گردوغبار باعث ایجاد شرایط بحرانی در منطقۀ سیستان‌وبلوچستان شده و تلاش‌های فوری برای ارائۀ خدمات درمانی و رسیدگی به بیماران درحال انجام است. این توفان سرعت ۱۱۵ کیلومتر در ساعت منطقۀ سیستان واقع در شمال استان سیستان‌وبلوچستان را درنوردید.

آیا نمک‌زدایی از آب شور راهبرد اصلی مبارزه با کم‌آبی است؟

شاید قطعی‌ترین جمله‌ای که بتوان این روزها در مورد تفتان گفت، این باشد که هیچ‌کس نمی‌داند چه اتفاقی در شرف وقوع است. افزایش گازهای متصاعدشده از قلهٔ آتشفشانی تفتان که نه‌فقط در دامنه بلکه در کوهپایه‌ها تا شهر خاش نیز قابل‌رؤیت است، سؤال بزرگ و البته ترسناکی را به وجود آورده است؛ آیا تفتان در حال فعالیت است و احتمال دارد فوران کند؟ سؤالی که عموماً به آن جواب مثبت می‌دهند. برآورد نظرهای کارشناسی می‌گوید احتمال فوران تفتان همیشه وجود دارد، اما حالا کسی نمی‌داند دقیقاً چه اتفاقی در شرف وقوع است. کارشناسان می‌گویند به‌ احتمال بسیار زیاد این بخار حاصل بارش‌های اخیر است و بخار ماگمایی نیست. اما بیان دقیق اینکه تفتان در حال حاضر چه شرایطی دارد، ممکن نیست؛ چراکه در ایران پایشی بر این آتشفشان که در یک قرن اخیر سابقهٔ فعالیت دارد، انجام نشده است.

|پیام ما| دست‌هایشان بیش از قلم و دفتر و کتاب، کار را می‌شناسد. بیشتر از گچ و تخته ابزار کشاورزی و دامداری را به دست می‌گیرند و دنیای کوچک عشایری خود را می‌سازند اما آنها نیازمند عدالت آموزشی هم هستند. پشت نیمکت‌هایی که به آنان سواد خواندن و نوشتن می‌آموزد و آنان را برای دستیابی به آرزوهای کودکانه‌شان کمک می‌کند. کودکان عشایری در مدارس مختلفی درس می‌خوانند که اکثر آنها با شکل مدارس معمول متفاوت است. محروم‌تر، کوچکتر و با امکانات کمتر. کلاس‌های محدود و چندپایه، کمبود امکانات زیرساختی برای آموزش، قرارگیری در مناطق صعب‌العبور و حتی مرزی، نبود سرویس ایاب‌وذهاب از ویژگی این مدارس است؛ خصوصاً آنکه بسیاری از این مدارس و کلاس‌ها در چادرها و یا کانکس و شبه‌کپر تشکیل می‌شود.

یکی از مصوبات سازمان حفاظت محیط‌زیست در سفر اخیر رئیس‌جمهوری به سیستان‌وبلوچستان مرطوب‌سازی کانون‌های گردوغبار در سیستان پیش از شروع بادهای ۱۲۰روزه در این منطقه بود. برنامه‌ای که به‌نظر می‌رسد همچنان بلاتکلیف مانده است. اکنون و پس از سیلاب‌های اخیر هیرمند آب به هامون سابوری رسیده است، اما خبری از مرطوب‌سازی نیست. برنامه‌های پیشین ستاد مقابله با گردوغبار نیز در رفع این کانون‌ها بی‌نتیجه و بیشتر شبیه به آزمون و خطا بود تا اقدامی قطعی و اثربخش. ستاد مقابله با گردوغبار در منطقهٔ برینگک یکی از کانون‌های اصلی خیزش غبار در سیستان، برای عملیات نهال‌کاری تلاش کرد. بعد از دو سال این ستاد اعلام کرد به‌دلیل اینکه سطح تالاب دائم خشک و مرطوب می‌شود و وجود دلایل دیگری نهال‌کاری جواب نداد. حدود سال‌های ۹۸ و ۹۹ آب وارد منطقه شد و آن‌ منطقه را پس از سال‌ها زیر آب برد. نهال‌های کاشته‌شده نیز زیر آب رفتند.

دولت پس از سیلاب اسفند سال ۱۴۰۲ در جنوب استان سیستان‌وبلوچستان خسارت‌های سیلاب را برآورد کرد و به عادت معمول وعده‌ٔ جبران داد. با‌این‌حال، اهالی مناطق سیل‌زده می‌گویند خسارت‌ سیل‌های پیشین نیز برایشان جبران نشده است. کشاورزان و دامدارانی که زمین‌ها و دام‌هایشان را آب برده و محصولات کشاورزی‌شان از دست رفته است، می‌گویند هنوز به‌دلیل وام‌هایی که سال گذشته برای بازسازی چاه و ادوات کار گرفته‌اند، مقروض بانک‌ها هستند و نمی‌دانند چطور باید از پس بازپرداخت آن برآیند؛ آن‌هم‌ در شرایطی که تکلیف معاششان معلوم نیست. علاوه‌براین، شهروندان و روستانشینان این مناطق می‌گویند بهداشت اندک، تخریب چاه‌های فاضلاب در این شرایط آنان را مبتلا به بیماری پوستی کرده است که با گرمتر شدن هوا بدتر نیز خواهد شد. بااین‌حال، دانشگاه علوم‌پزشکی این استان و مرکز بهداشت و درمان این استان تاکنون طغیان یا همه‌گیری هیچ بیماری‌ ناشی از سیلابی را تأیید نکرده است.

با وجود تلاش برای امدادرسانی به همهٔ مناطق سیل‌زده، اما فعالان اجتماعی مستقر در منطقه و همچنین اهالی می‌گویند توزیع اقلام مورد نیاز در بسیاری از مناطق انجام نشده است. بخش «پیشین» در راسک یکی از مناطقی است که به‌نظر از امدادرسانی جامانده است. همچنین به گفتهٔ اهالی، بسیاری از روستاها در مناطقی غیر از دشتیاری و چابهار، بیش از یک هفته در انتظار امدادرسانی بوده‌اند. جمعیت هلال‌احمر به تازگی برای برخی تشکل‌های مردمی مجوز فعالیت و جمع‌آوری و توزیع کمک‌های مردمی در منطقه را صادر کرده است اما حجم نیازها با کمک‌های رسیده همخوانی ندارد.