«محیط‌زیست» سومین عامل مهاجرت در ایران

در راستای همگرایی علوم اجتماعی و محیط‌زیست، روز دوشنبه نشستی با عنوان «تغییراقلیم و مهاجرت‌های اکولوژیکی» با حضور دو نماینده از این حوزه‌ها برگزار شد. مهمانان این نشست با اتکا بر مطالعات اخیر انجام‌شده در زمینهٔ مهاجرت، محیط‌زیست را یکی از سه عامل اصلی وادارکنندهٔ ایرانی‌ها به مهاجرت معرفی کردند. به‌گفتهٔ آنان، با تشدید اثرات تغییراقلیم در سال‌های اخیر، انگیزه و مقصد مهاجرت‌ها دستخوش تغییر شده و عدم تعادلی جمعیتی در جغرافیای ایران را تشدید کرده است. در این نشست همچنین مطرح شد که زیست‌کره جهان نیازمند مقابله با گرمایش زمین است، اما به‌رغم توافق‌هایی که به‌تازگی برای اقدامات اقلیمی لازم در عرصهٔ جهانی صورت گرفته، تفاهم کشورها برای عمل به تعهدات دور از ذهن به‌نظر می‌رسد.

رانده در خانه

نیمهٔ اردیبهشت امسال، روستای تلخاب در شهرستان بدره استان ایلام یک‌بار دیگر دچار رانش شد و حدود یک‌سوم خانه‌های روستا خسارت قابل‌توجهی به خود دید. سال ۱۴۰۱ نیز این روستا با رانشی شدید خسارت قابل‌توجهی به خود دید. نزدیک به ۱۰ سال، یعنی از زمان آغاز عملیات ساخت سد «سیمره» رانش‌های این منطقه تشدید شده است و همهٔ مسئولان دلیل آن را سد عنوان کرده‌اند. با وجود مصوبهٔ جابه‌جایی بخش آسیب‌دیدهٔ روستا، اما هنوز حتی یک خانه هم از سوی دولت به مکان جدیدِ تعیین‌شده منتقل نشده است. آنچه بیش از تکرار این رانش‌ها اهمیت پیدا می‌کند، این نکته است که بررسی‌ها نشان می‌دهد مطالعات این سد پیش از احداث تکمیل نشده است و نتایج مطالعات اولیه هم مشکلات ناشی از احداث و بهره‌برداری را گوشزد کرده بود.

آبی‌شویی

بازگشت به زنان در مدیریت پایدار آب

در کنفرانس دوبلین (۱۹۹۲) با موضوع مدیریت یکپارچهٔ منابع آب، نقش زنان در مدیریت آب به‌عنوان یکی از اولویت‌­ها مورد تأکید قرار گرفت. اینکه زنان نقش مهمی در مدیریت منابع آب در سطح خانوار، کشاورزی و مدیریت حوضه برعهده دارند. با‌این‌حال، نقش زنان در اداره و مدیریت آب معمولاً به‌دلیل موانع مرتبط با جنسیت و فقر مغفول مانده است. جهان به این تغییر رویکرد رسید که کنار گذاشتن زنان از فرایند تصمیم‌سازی در مسائل آب مانع جدی در فرایند بهبود رفاه و کیفیت زندگی جوامع است. آب و جنسیت توسط سازمان ملل متحد به‌عنوان یک چالش، به‌ویژه در کشورهای در‌حال‌توسعه، شناخته شد و در ذیل اهداف توسعهٔ هزاره در دستورکار سازمان ملل قرار گرفت.

به پارسه پاسارگاد بی‌مهری نکنید

آب، برای هوا در سیستان

دغدغه‌های انتقال زباله‌گاه تهران

لزوم توقف بارگذاری جمعیتی در قم

اثر تغییر اقلیم بر تشدید فقر در سوریه

افزایش حملات خشونت‌بار به روزنامه‌نگاران محیط‌زیست

|پیام ما| یونسکو می‌گوید از سال ۲۰۰۹، بیش از ۷۴۹ روزنامه‌نگاری که به موضوع بحران اقلیمی پرداخته‌اند، مورد حمله یا تهدید قرار گرفته‌اند و تاکنون دست‌کم ۷۵۰ روزنامه‌نگار آسیب بدنی و ارعاب را تجربه کرده‌اند و ۴۴ نفر نیز به قتل رسیده‌اند. بااین‌حال تنها پنج نفر از عاملان این اقدامات محکوم شده‌اند.

مطالبهٔ اقلیمی باید وارد ادبیات عمومی شود

خانهٔ اندیشمندان علوم انسانی روز دوشنبه میزبان نشست هفتم از «سلسله نشست‌های تغییراقلیم و پیامدهای آن» با حضور دو تن از اساتید آب و هواشناسی بود. «مهری اکبری»، عضو هیئت‌علمی آب و هواشناسی دانشگاه خوارزمی سخنران نخست این نشست بود که به بیان ضرورت تدوین برنامهٔ ملی آموزش برای افزایش آگاهی عمومی نسبت‌به تغییراقلیم از کودکی تا بزرگسالی پرداخت. سخنران بعدی «آذر زرین»، عضو هیئت‌علمی آب و هواشناسی دانشگاه فردوسی مشهد بود که آخرین دستاوردهای علمی برای پیش‌بینی پیامدهای تغییراقلیم در بازهٔ زمانی ۱۰ سال را معرفی کرد و پس از آن برآورد‌ها از آیندهٔ اقلیمی ایران در سال‌های ۲۰۲۸ و ۲۱۰۰ را که با استفاده از مدل‌های اقلیمی به‌دست آمده‌اند، با حاضران به اشتراک گذاشت.

شورای‌عالی؛ منهای متخصصان محیط زیست

تهدید تغییر اقلیم برای میراث فرهنگی

نتایج یک مطالعهٔ جدید از سوی مجمع جهانی اقتصاد (WEF) نشان می‌دهد تغییراقلیم تا سال ۲۰۵۰ خسارت قابل‌توجهی بر جهان خواهد داشت. این مطالعه شش پیامد عمدهٔ تغییراقلیم را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده که عبارتند از سیل، خشکسالی، افزایش گرما، طوفان‌های استوایی، آتش‌سوزی‌های جنگلی و بالا آمدن سطح آب دریاها که به تأکید کارشناسان، آسیب جدی بر میراث تاریخی و فرهنگی جهان هم خواهد داشت. همین حالا هم بخشی از سایت‌های تاریخی در کشورهای مختلف در معرض این پیامدها قرار گرفته‌اند و به‌گفتهٔ «بهلول علیجانی»، اقلیم‌شناس، همین حالا هم کشور ما در شرایط بحرانی قرار دارد و پیامدهای آن میراث تاریخی را هم تهدید می‌کند.

احیای دیم‌زارها با فناوری‌های نوین

روستا؛ «رئیسی» و برنامهٔ هفتم