بایگانی مطالب : فرهنگ
بسیج بین‌المللی برای احیای زمین
«زندگی انسان‌ها به زمین وابسته است. بااین‌حال، در سراسر جهان، مخلوطی سمی از آلودگی‌ها، تغییر شدید اقلیمی و نابودی تنوع‌زیستی موجب شده تا زمین‌های سالم به بیابان و اکوسیستم‌های پر رونق به مناطق مرده تبدیل شوند. این روند باعث نابودی جنگل‌ها و علف‌زارها می‌شود و قدرت زمین را برای حمایت از اکوسیستم‌ها، کشاورزی و جوامع تضعیف می‌کند. این به معنای ازبین‌رفتن محصولات زراعی، ناپدیدشدن منابع آب و تضعیف اقتصاد کشورها است و درنهایت موجب خواهد شد تا جوامع بشری در معرض خطر نابودی قرار گیرند.» آن‌چه خواندید، بخشی از بیانیۀ «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل است که چندی پیش به‌مناسبت روز جهانی محیط‌زیست منتشر شد. او در این بیانیه بارها دربارۀ بیابان‌زایی و خشکسالی هشدار داده است. با شنیدن کلمۀ بیابان، ممکن است مناطقی مانند خاورمیانه، شمال آفریقا یا آسیا مرکزی به ذهن‌مان خطور کند. اما بیابان‌زایی فرآیندی است که در سال‌های اخیر درپی تغییر اقلیمی، به‌طور گسترده در سراسر جهان شکل گرفته و به‌طور پیوسته در حال افزایش است. گزارش کنوانسیون مبارزه با بیابان‌زایی سازمان ملل متحد نشان می‌دهد که تخریب زمین با سرعت شگفت‌انگیزی در همۀ مناطق جهان در جریان است. این گزارش که براساس بررسی ۱۲۶ کشور جهان از شرایط داخلی خود به دست آمده، بیانگر این واقعیت است که در فاصلۀ سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹، جهان هرسال، حداقل ۱۰۰ میلیون هکتار زمین سالم و مولد را از دست داده است. خشکسالی در حال رایج‌تر شدن است و انتظار می‌رود سه‌چهارم ساکنان زمین تا سال ۲۰۵۰ با کمبود جدی آب مواجه شوند.
احیای تالاب‌ها، راه کاهش بیابان‌زایی
«هرچه مطالعه کنیم، بیابان‌زایی پنج‌برابر سریع‌تر از مطالعات حرکت می‌کند» این جمله را ماه قبل، یک استاد دانشگاه گفت. او به وضعیت وخیم سرعت بیابان‌زایی در خراسان اشاره کرده بود، اما نکتۀ اصلی صحبت‌هایش سرعت تشکیل بیابان بود. این‌که بیابان با قدرت می‌تازد و بی‌آبی و خشکی امان بریده. آمارها در سال‌های اخیر این وضعیت را وخیم گزارش می‌کنند و یکی‌از دلایل این امر هم خشکی تالاب‌ها و اختصاص‌نیافتن حقابۀ آن‌هاست. هرچند به‌گفتۀ «علی ارواحی» پژوهشگر حوزۀ تالاب‌ها، «تاکنون تحقیق کمی در این زمینه انجام نگرفته»؛ اما شواهد می‌گویند که با خشکی هر تالاب، تا کیلومترها دورتر از آن تحت‌تأثیر این وضعیت قرار می‌گیرد و با نابودی هر تکه از تالاب، تکه‌های بسیاری از کشور بیابان می‌شوند.
مقابله با بیابان‌زایی از کدام خطر سخن می‌گوید؟
رئیس جمهور منتخب به حفظ محیط‌زیست نگاهی جدی داشته باشد
رئیس کمیته محیط زیست مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به اولویت بودن مسائل محیط‌زیست در کشور، دولت آینده را موظف به تشکیل استراتژی و برنامه‌ای مشخص در این حوزه و منابع طبیعی و تنوع زیستی دانست.
زاگرس؛ سرزمین رنج‌های بی‌پایان
در جهان امروز تعداد زیادی از فیلم‌های تولیدشده برای تکمیل جاذبه‌های تصویری خود به سراغ جلوه‌های خاص بصری با کمک کامپیوتر می‌روند و شاید به‌زودی سینمای جهان با گسترش هوش مصنوعی از روند واقعی دنیای پیرامون فاصله بگیرد. در سینمای ایران نیز استفاده از ابزارهای فنی به‌جهت تولید نماهایی با کمک Visual Effects به‌شدت باب شده و به‌گونه‌ای سبب راحتی فیلم‌سازان از ساخت دکورهای عظیم شده است. در سینمای ملی ایران، فیلم‌های بسیاری در طبیعت ساخته شده که با گذشت چندین دهه هنوز هم طراوت بصری خود را در میزانسنی مناسب حفظ کرده‌اند. منطقۀ کوهستانی زاگرس، زیباترین نماهای بصری را در خود جای داده و همین موضوع سبب شده تا در برخی از فیلم‌ها چشم‌انداز روشن‌تر و واقعی‌تری از فرهنگ مردمان ببینیم و در برخی دیگر نیز زاگرس تنها یک لوکیشن برای سازندگان بوده و معنای زیستن، فرهنگ و زبان نادیده انگاشته شده است.
۶ میلیون هکتار جنگل زاگرسی در خطر نابودی است
جنگل‌های زاگرسی که با شش میلیون هکتار وسعت در یازده استان واقع شده‌اند، نقش مهمی در چرخۀ اقتصاد و امنیت غذایی کشور دارند. از جمله اهمیت این رویشگاه‌ها، تأمین چهل درصد آب شیرین کشور است. باوجوداین، بیش‌از چهارده سال است که پدیدۀ خشکیدگی (زوال) بلوط‌ها، دامن جنگل‌های زاگرسی را گرفته و بر اثر این پدیده حدود دو میلیون هکتار از این رویشگاه‌ها تخریب شده و درحال احتضارند؛ روندی که همچنان ادامه دارد. این درحالی‌است‌که، شماری از کارشناسان می‌گویند، تداوم وضع موجود باعث نابودی جنگل‌های زاگرسی در آیندۀ نزدیک می‌شود. «دکتر سودابه احمدعلی کروری»، پژوهشگر منابع‌طبیعی و محیط‌زیست، اما نظر دیگری دارد. او می‌گوید: «با وجود همۀ مشکلاتی که بر سر راه احیای جنگل‌های زاگرسی وجود دارد، می‌توان با تشکیل کارگروه‌های تخصصی، مدیریت اکوسیستمی و مشارکت جوامع بومی، این رویشگاه‌ها را نجات داد.» درعین‌حال تأکید می‌کند: «اگر تعلل کنیم، نابودی جنگل‌های زاگرسی حتمی است.»
رد ادعای «سلاجقه» دربارۀ دریاچۀ ارومیه
|پیام ما| اختلاف‌نظر کارشناسان با رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست بر سر وضعیت دریاچهٔ ارومیه ادامه دارد. در تازه‌ترین اظهارنظرها، «علی سلاجقه» رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست، کاهش تراز دریاچۀ ارومیه را تکذیب کرده و گفته است: «آماری که در فضای مجازی توسط مدعیان حامی محیط‌زیست پخش می‌شود، کذب محض بوده و تراز دریاچه نسبت‌به ۱۶ خردادماه سال ۱۴۰۰ افزایش یافته است.» اما آیا آن‌چنان‌که سلاجقه مدعی است، ادعای کاهش تراز دریاچه دروغ بوده است؟
دنیای درندگان ملوس
|پیام ما| «خدا گربه را آفرید تا لذت نوازش ببر را به بشر بچشاند.» این جمله‌ای است که «فیونا سان کوئیست» و «ملوین سان کوئیست»، در مقدمهٔ کتاب‌شان دربارهٔ گربه‌سانان جهان آورده‌اند. کتابی با نام اصلی «the wild cat book» که سال گذشته با نام «پنجه مخملی‌ها/همه‌چیز دربارهٔ گربه‌سانان» و با ترجمهٔ «کاوه فیض‌اللهی» توسط «نشر نو» به زبان فارسی منتشر شد.
تحدید آزادی گزارشگران تغییر اقلیم
|پیام ما| نزدیک‌به نیمی از خبرنگارانی که در کشورهای مختلف بحران‌های مرتبط با آب‌وهوا را پوشش می‌دهند، به‌خاطر کارشان تهدید شده‌اند؛ همچنین تحقیقات جدید نشان می‌دهد که یازده درصد از آن‌ها در تهیۀ گزارش خود مورد خشونت فیزیکی قرار گرفته‌اند.
جشنواره فیلم و عکس «با انرژی» برگزار می‌شود
نخستین دوره جشنواره «فیلم و عکس با انرژی» با هدف ترویج فرهنگ مصرف بهینه انرژی و آگاهی‌بخشی درباره اهمیت مصرف هوشمندانه برق و تأثیرات مثبت آن بر جامعه و محیط‌زیست، به دبیری «حمید خانی» از ۲۷ تا ۲۹ مرداد در تهران برگزار می‌شود.
