فراموشی تفکیک از مبدأ در مدیریت پسماند

یک سال بعد از افتتاح نخستین ایستگاه یکپارچه مدیریت پسماند در کوهک، هنوز وضعیت پسماند شهری تهران تفاوتی با گذشته ندارد. ایستگاه‌های مدیریت یکپارچه پسماند یا MRF چندین سال است که جزو برنامه‌های مدیریت پسماند شهری هستند و با عنوان اینکه حجم پسماند ارسالی به آرادکوه را کاهش می‌دهند، زباله‌گردی را از بین می‌برند و دست مافیای زباله را کوتاه می‌کنند، وارد کار شده‌اند. در سال گذشته دو ایستگاه راه‌اندازی شده و قرار است شش ایستگاه دیگر ساخته شود اما بیم و امیدهای این طرح برای کارشناسان آنقدر بزرگ است که نتوانند از آن به‌درستی دفاع کنند. آنها طرح‌های گذشته مدیریت پسماند و بی‌اثر بودن آنها را به یاد می‌آورند و می‌پرسند: چطور تمام زباله‌ها بدون تفکیک دقیق به مناطقی داخل شهر منتقل خواهند شد؟ بو و شیرابه زباله چطور قرار است مدیریت شود؟ این روش هنوز تفکیک از مبدأ را جدی نگرفته، چگونه می‌خواهد اثرگذار باشد؟ این سوالات در کنار پرسش‌های دیگر و نبود گزارش از عملکرد یک ساله این طرح، عاملی است تا نگرانی‌ها از شکست بالا رود و امیدها رنگ ببازد.

نجات موقت باغ‌ها

|پیام ما| شهرداری تهران بخشنامه‌ای جنجالی برای تعیین‌تکلیف باغات تهران صادر کرد که با واکنش اعضای شورای شهر و فعالان حوزهٔ محیط زیست شهری روبه‌رو شد. بخشنامه‌ای که گفته می‌شود ساخت‌وساز در ۵۲۱ هزار مترمربع باغ در پایتخت را مجاز می‌شمارد. اگرچه شهرداری در بخشنامهٔ خود به «رأی دیوان عدالت اداری» اشاره و صدور این بخشنامه را در راستای حکم این دیوان اعلام کرده است، اما با نامهٔ رئیس شورای اسلامی شهر تهران به شهردار، اجرای این بخشنامه متوقف شد.

توقف حراج قرآن خطی

حوالی ساعت ۱۵ روز چهارشنبه ۲۷ فروردین ۱۳۸۲، چهار نفر با خرید بلیت وارد موزۀ پارس شیراز شدند، دو سرباز نگهبان را با اسلحه تهدید کردند، یکی از ویترین‌های موزه را شکستند تا نسخه‌ٔ یک قرآن تاریخی به خط کوفی را سرقت کنند. شاید آنها به‌درستی نمی‌دانستند، اما درواقع یکی از کهن‌ترین قرآن‌های کوفی را که کاتبان ایرانی در قرن سوم هجری در ۱۴ پارۀ مجزا نوشته بودند، سرقت کرده‌اند. خبر این سرقت فقط دو هفته مطرح بود و پس از آن دیگر کسی چیزی نگفت و چیزی ننوشت تا امروز که این اثر قرار بود در حراج هنری «کریستیز» عرضه شود.

سیاست ناکام بازگشت مهاجران

وزیر کشور: مهاجران غیرقانونی کشور را ترک کنند

شکست کمربند سبز

ایستادن در برابر گسترش افسارگسیختهٔ شهرها، کاهش آلودگی هوا و زیست‌پذیر کردن شهرها اهدافی است که از سال‌ها پیش قانونگذاران در طرح‌های جامع شهری و لوایح مرتبط با کمربند سبز دنبال کرده‌‌اند. این الگو نه‌تنها در ایران که در تمام نقاط جهان به‌طور موفق یا ناموفق در حال اجرا است. بحث محدوده و حریم در دههٔ ۴۰ در نخستین طرح جامع شهری تهران مطرح شده بود، بعد در دههٔ ۷۰ طی برنامه‌ای ۲۵ساله و در سال ۸۵ به‌طور مشخص توصیه‌هایی برای حریم سبز تهران در طرح جامع شهر تهران به میان آورده شد و سال ۹۶ نیز مجلس ذیل لایحهٔ هوای پاک به لزوم داشتن کمربند سبز در شهرهای تحت‌تأثیر ریزگردها تأکید کرد و وظایفی را برای دستگاه‌ها در نظر گرفت. در تمام طول چند ده سالی که موضوع حریم و محدوده در شهرهای ایران مطرح شده است، هیچ‌گاه دولت‌ها و شهرداری‌ها در اجرای آن به موفقیت مطلوبی دست نیافته‌اند؛ چراکه هر بار رشد و گسترش حاشیه‌نشینی به‌ویژه در کلانشهری چون تهران خود را بر این محدودهٔ تعیین‌شده تحمیل کرده، ضمن اینکه همواره مشکلات منابع آبی و مالی پا برجا بوده است. بنابراین، با وجود اقدامات انجام‌شده به‌نظر می‌رسد که در نمایی کلی فعلاً با طرحی شکست‌خورده روبه‌رو هستیم.

واکنش محیط زیست فارس به گزارش «پیام ما»

پس از انتشار گزارشی درباره مسئله شکار غیرمجاز در پارک ملی بمو در روزنامه «پیام ما

ساماندهی مهاجران در تعلیق

آمارهای جهانی از وجود حدود ۳۰۰ میلیون نفر مهاجر در سراسر جهان می‌گوید و از این تعداد بین شش تا هشت میلیون نفر آنها ایرانی هستند. همچنین چیزی بین پنج تا هشت میلیون مهاجر غیرایرانی در حال حاضر در داخل ایران زندگی می‌کنند. باوجوداین، اما در حوزه‌ٔ حکمرانی مهاجرت سال‌هاست این پرسش مطرح است که سیاستگذار چه رویکردی را در قبال مهاجران دنبال می‌کند؟ آیا اصلاً سیاستی برای سامان‌دهی این وضعیت وجود دارد یا خیر؟ این‌که سیاستگذاری به کدام سو می‌رود و شکل مطلوب آن چیست؟ از جمله پرسش‌هایی است که این روزها با اوج گرفتن جریان افغانستانی‌ستیزی و حضور گستردهٔ مردم این کشور در ایران بار دیگر ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده است. در همین رابطه نشست «ضرورت طراحی سیاست مهاجرتی برای ایران و مدل مطلوب آن» به همت مؤسسهٔ «دیاران» در پژوهشکدهٔ سیاستگذاری دانشگاه شریف برگزار شد. در این نشست، جامعه‌شناسان و پژوهشگران حوزهٔ سیاست مهاجرت راه‌حل ساماندهی به این وضعیت آشفته را، ارائهٔ شفاف آمار و اطلاعات از تعداد مهاجران ساکن ایران در کنار فراهم کردن امکان ادغام اجتماعی حضور آنها در جامعهٔ ایرانی دانستند و سیاست بازگرداندن افغانستانی‌ها را محکوم به شکست معرفی کردند. به‌عقیدهٔ حاضران این جلسه، سیاستگذار ایرانی باید از تجربه‌های جهانی در حوزهٔ مهاجرت درس بگیرد و آنها را به‌نفع منافع ملی بومی‌سازی کند.

چانه‌زنی بر سر «حفاظت خصوصی»

حفاظت داوطلبانه در برخی مناطق آزاد یزد و کرمان از سال ۱۳۸۹ شروع شد، شش سال بعد آنها به‌شکل رسمی عنوان «قرق اختصاصی» دریافت کردند؛ عنوانی که از سال ۱۳۴۶ در قانون شکار و صید مطرح شده بود، ولی دستورالعمل‌های مرتبط با آن تصویب نشده بود. از همین زمان انتقادات به آنها شدت گرفت و دو طیف موافقان و مخالفان روبه‌روی هم ایستادند. موافقان از قرق‌ها به‌عنوان ضربه‌گیر مناطق چهارگانه نام می‌برند و در مقابل مخالفان می‌گویند قرق‌ها بخشی از حیات‌وحش مناطق را به خود جذب می‌کنند و به‌این‌ترتیب، آمارشان را بالا نشان می‌دهند و براساس همین آمار غیرواقعی پروانهٔ شکار دریافت می‌کنند. باوجود اینکه تنها پنج قرق اختصاصی مجوز فعالیت دریافت کرده‌اند و بیش از ۲۰ منطقهٔ دیگر در انتظار تصویب به‌عنوان قرق اختصاصی یا حفاظتگاه مردمی هستند، اما هنوز اختلافات میان موافقان و مخالفان ادامه دارد. در ادامهٔ همین بحث‌ها، هفتهٔ گذشته نشستی با عنوان «حفاظتگاه‌های خصوصی و قرق‌های اختصاصی در ایران؛ چالش‌ها و راهکارها» در دانشکدهٔ منابع طبیعی دانشگاه تهران برگزار شد و دو طیف موافق و مخالف بار دیگر در یک فضای دانشگاهی دغدغه‌‌هایشان را مطرح کردند.

تذکر به ارمنستان دربارهٔ «ارس»

|پیا‌م‌ما| از ۲۹ خردادماه که گزارش تحقیقی «پیام‌ما» با عنوان «ردیابی مسمومیت ارس» منتشر شد، تاکنون چندین بار دربارهٔ وجود مواد رادیواکتیو و فلزات سنگین در آب رودخانهٔ ارس صحبت شده است و مسئولان بسیاری به این گزارش واکنش نشان داده‌اند. حالا در جدیدترین اظهارنظر دراین‌باره، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی کلان منابع آب و تلفیق بودجهٔ شرکت مدیریت منابع آب ایران گفته «وضعیت کیفی آب و به‌ویژه آلودگی‌ها، خط قرمز وزارت نیروی ایران است.» او همچنین تأکید کرده تذکراتی به طرف ارمنستانی و پیمانکار داده‌اند و همچنان پایش‌ها در جریان است.

کیسه‌ پلاستیک‌ها منتظر آیین‌نامه

|پیام‌ما| یک‌سال پس از تصویب آیین‌نامهٔ «کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی»، بیشتر بندهای این آیین‌نامه هنوز در کش‌وقوس برگزاری جلسات برای تدوین شیوهٔ عمل به سر می‌برند. در طول این مدت جلسات بسیاری برای تدوین شیوه‌نامهٔ مواد ذکرشده در این آیین‌نامه برگزار شده است. تدوین شیوه‌نامه برای یکی از بندهایی که در ماده ۳ این آیین‌نامه آمده از جمله مواردی است که به عمل نزدیک شده و همین هم دلیلی بود تا در چند روز گذشته رئیس سازمان حفاظت محیط زیست بگوید: «طی پنج سال باید پلاستیک‌های زیر ۲۵ میکرون جمع‌آوری شود.» از نظر مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست آیین‌نامه هنوز به سرانجام نرسیده، چون تدوین استاندارد ملی برای کیسه‌های زیست تخریب‌پذیر سخت است؛ اما یکی از کارشناسان محیط زیست می‌گوید مشکل در نبود آمار است و تدوین آیین‌نامه بدون داشتن آمار از تولید و توزیع کیسه‌های پلاستیکی و بررسی دقیق زیرساخت‌ها ناقص خواهد بود و نتیجهٔ عملی در بر ندارد.