بایگانی مطالب : اقتصاد محیط زیست
تذکر به ارمنستان دربارهٔ «ارس»
|پیامما| از ۲۹ خردادماه که گزارش تحقیقی «پیامما» با عنوان «ردیابی مسمومیت ارس» منتشر شد، تاکنون چندین بار دربارهٔ وجود مواد رادیواکتیو و فلزات سنگین در آب رودخانهٔ ارس صحبت شده است و مسئولان بسیاری به این گزارش واکنش نشان داده‌اند. حالا در جدیدترین اظهارنظر دراین‌باره، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی کلان منابع آب و تلفیق بودجهٔ شرکت مدیریت منابع آب ایران گفته «وضعیت کیفی آب و به‌ویژه آلودگی‌ها، خط قرمز وزارت نیروی ایران است.» او همچنین تأکید کرده تذکراتی به طرف ارمنستانی و پیمانکار داده‌اند و همچنان پایش‌ها در جریان است.
کیسه پلاستیک‌ها منتظر آیین‌نامه
|پیامما| یک‌سال پس از تصویب آیین‌نامهٔ «کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی»، بیشتر بندهای این آیین‌نامه هنوز در کش‌وقوس برگزاری جلسات برای تدوین شیوهٔ عمل به سر می‌برند. در طول این مدت جلسات بسیاری برای تدوین شیوه‌نامهٔ مواد ذکرشده در این آیین‌نامه برگزار شده است. تدوین شیوه‌نامه برای یکی از بندهایی که در ماده ۳ این آیین‌نامه آمده از جمله مواردی است که به عمل نزدیک شده و همین هم دلیلی بود تا در چند روز گذشته رئیس سازمان حفاظت محیط زیست بگوید: «طی پنج سال باید پلاستیک‌های زیر ۲۵ میکرون جمع‌آوری شود.» از نظر مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست آیین‌نامه هنوز به سرانجام نرسیده، چون تدوین استاندارد ملی برای کیسه‌های زیست تخریب‌پذیر سخت است؛ اما یکی از کارشناسان محیط زیست می‌گوید مشکل در نبود آمار است و تدوین آیین‌نامه بدون داشتن آمار از تولید و توزیع کیسه‌های پلاستیکی و بررسی دقیق زیرساخت‌ها ناقص خواهد بود و نتیجهٔ عملی در بر ندارد.
نسخهٔ نجات‌بخش «بمو»
فیلمی که یکی از اعضای جامعهٔ محلی و فعالان محیط زیست حاشیهٔ پارک ملی بمو می‌فرستد، رد بزرگی از خون نشان می‌دهد و جای دیگری زیر بوته‌ها، شاخ پازنی افتاده است. فردی که فیلم را فرستاده، از این می‌گوید که این پارک ملی بدل به جولانگاه شکارچیان شده است. شاید همین موضوع باعث شده است گروهی از فعالان محیط زیست استان فارس دست‌به‌دست هم دهند بلکه «بمو» از زیر بار فشار بالای شکار غیرمجاز کمر راست کند. البته کسانی هم هستند که می‌گویند اگر امروز اداره‌کل محیط زیست استان حرف از مدیریت مشارکتی می‌زند، ازاین‌روست که آنقدر آش شور شده و منطقه آسیب دیده است که برای نشان دادن اقدامی عملی برای حفاظت ناچار به حرف زدن در این باره شده‌اند، این گروه به حسن نیت اداره‌کل شک دارد.
ماندگاری گوزن زرد در فهرست سرخ
کمتر از چهارده سال پیش، اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN)، گوزن زرد ایرانی را در رده گونه‌های «در معرض خطر انقراض» فهرست سرخ قرار داد. گونه‌ای که سال‌ها در زیستگاه طبیعی‌اش یعنی اطراف دز و کرخه و زاگرس هم به‌خوبی رویت نمی‌شد، از سال ۱۳۸۵ برای تکثیر در اسارت به سایت‌های مختلفی منتقل شد و البته همچنان نتوانست از رده گونه‌های در معرض خطر خارج شود. اکنون که بر اساس گفته مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست تنها ۳۰۰ گوزن زرد در ایران وجود دارد، مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی گفته است: «با افزایش جمعیت گوزن‌های زرد ایرانی در مرکز تکثیر رشکان، افزون بر آنکه زمینه انتقال این گونه به زیستگاه اشک پارک ملی ارومیه وجود دارد، امکان انتقال به سایر زیستگاه‌ها هم ممکن است و با این اقدامات تاثیرگذار، امیدها برای خارج شدن گوزن زرد ایرانی از لیست قرمز (در معرض انقراض) وجود دارد.» کارشناسان حیات وحش اما این ادعا را رد می‌کنند. آنها می‌گویند این نقل و انتقالات و افزایش چند فرد، دلیلی برای خروج از فهرست قرمز نیست و گوزن زرد ایرانی همچنان گونه‌ای است در معرض خطر. در همین حال «هوشنگ ضیایی» که سال‌ها مسئول پروژه احیای گوزن زرد ایرانی بوده هم به «پیامما» می‌گوید: «گونه‌ای که در اسارت تعدادش زیاد می‌شود، جزو حیات وحش نیست.»
قشلاق بی‌رونق ایلات
سازمان منابع‌طبیعی و آبخیزداری کشور می‌گوید حدود ۶.۵ برابر بیش از ظرفیت مجاز جامعهٔ انسانی از مراتع کشور بهره‌برداری می‌شود. عشایر کشور از گذشته یکی از ذی‌نفعان مهم در بهره‌برداری از مراتع بودند. حالا با وجود این اعداد غافلگیرکننده از برداشت مراتع کشور و ورشکستگی بیش از ۶۰ درصد مراتع کشور، این ذی‌نفعان می‌گویند دولت آنان را در استفاده از مراتع چنان محدود کرده که معیشتشان را تحت‌تأثیر قرار داده است. همچنین، این محدودیت‌ها مدام زمانبندی کوچ را به‌هم می‌زند. اعداد تکان‌دهنده از فقر مراتع و گلایهٔ ذی‌نفعان در شرایطی است که قانون به‌صراحت شیوه‌نامهٔ برداشت از مراتع را اعلام و ابلاغ کرده است، اما مانند همیشه مدیریت تعارض میان حفظ منابع‌طبیعی و نیاز مردم، در این بخش نیز می‌لنگد.
به توسعه توجه زیادی داریم؛ برای طرح خاورمیانه سبز و عربستان سبز تلاش می‌کنیم
وزیر خارجه عربستان:
تشکیل ت‍په نخاله در آبراهه «دونا»
تخلیه باطله و فضولات معدن سرب «دونا» و از سوی دیگر تخلیه نخاله‌های عملیات احداث تونل البرز از قطعه دوم آزادراه تهران -شمال، در کیلومتر ۸ جاده سیاه‌بیشه – بلده و درست در مجاورت روستای «دونای بالا»، اکنون به تشکیل تپه‌ای از نخاله و خاک دستی و البته نخاله‌های بسیار آلوده‌کننده معدن در مجاورت آبراهه دونا انجامیده است.
«هامون» در اجلاس گرد و غبار گم شد
بعد از دو روز بحث و تبادل نظر در اجلاس بین‌المللی «مقابله با توفان‌های ماسه و گردوغبار»، این رویداد به آخر رسید و نمایندگان ۵۰ کشور درباره ایجاد صندوق مالی برای حفاظت از محیط زیست، به نتیجه رسیدند. اگرچه عصر دیروز بیانیه نهایی که «با مشورت همه شرکت‌کنندگان» تهیه شده بود، قرائت نشد اما رئیس سازمان حفاظت محیط زیست این اجلاس را «تلاشی برای همکاری‌های بیشتر» دانست و در سخنان پایانی‌اش گفت: «اگر خروجی اجلاس و بیانیه صادر شده به مرحله اجرا شود، ما ریشه مشکل گردوغبار را درمان می‌کنیم.» این اجلاس از سوی دیگر در حالی به گفت‌وگو درباره منشا غبار کشورهای مختلف پرداخت، غایبی بزرگ داشت؛ نه نماینده‌ای از افغانستان در نشست حضور داشت نه سخنی از خشکی هامون و غبار سیستان‌وبلوچستان به میان آمد.
تهران و ایروان آلودگی ارس را بررسی می‌کنند
دو ماه و نیم پس از انتشار گزارش «پیام ما» دربارهٔ آلودگی رودخانۀ ارس به مواد رادیواکتیو با منشأ یک نیروگاه هسته‌ای در کشور ارمنستان، حالا رئیس سازمان حفاظت محیط زیست می‌گوید که آلودگی این رودخانه «بیش از حد مجاز نیست» و البته اضافه کرده که «پیگیری آلودگی ارس از سوی دولت به سازمان محیط زیست کشور واگذار شده است». این به‌معنای آن است که سازمان حفاظت محیط زیست موضوع آلودگی ارس به مواد پرتوزا را پذیرفته است، اما میزان آن را بیش از حد مجاز نمی‌داند. در‌حالی‌که پیش از این سازمان انرژی اتمی و استانداری آذربایجان‌شرقی وجود هرگونه آلودگی رادیواکتیو را «تکذیب» کرده بودند. حالا آنطور که رئیس سازمان حفاظت محیط زیست می‌گوید، قرار است در روزهای آینده بنا به درخواست مقامات ارمنستان، گروهی «در سطح عالی» از ایران به ارمنستان بروند و درباره موضوع آلودگی رودخانه ارس گفت‌وگو کنند. گفت‌وگوهایی که با توجه به درخواست ایروان، احتمالاً فراتر از بحث کارشناسی دربارهٔ آلودگی رودخانه خواهد بود و رنگ‌وبویی سیاسی و دیپلماتیک خواهد داشت.
دور زدن قانون با حضور سازمان محیط زیست
هیئت وزیران تصویب کرد که طرح‌های نیمه‌کاره که مشمول ارزیابی مطالعات اثرات محیط زیستی هستند، در هیئتی ویژه که مسئولیت آن را سازمان حفاظت محیط زیست بر عهده دارد، تعیین‌تکلیف خواهند شد. این در حالی است که پیش از این مصوبات هیئت وزیران و پس از آن تأیید گزارش ارزیابی اثرات محیط زیستی برای اجرای طرح‌ها کافی بود و مشخص نیست تصمیم‌گیری و تعیین‌تکلیف این پروژه‌ها در یک کارگروه ویژه به چه دلیل انجام شده است. از سال گذشته موضوع ۴۱۱ طرح فاقد مجوز محیط زیستی که برای آنها ردیف بودجه مشخص شده بود، مورد اعتراض فعالان محیط زیست قرار گرفت و فهرستی از آنان نیز منتشر شد. به‌نظر می‌رسد مصوبه جدید درپی تعیین تکلیف این طرح‌هاست با این حال برخی کارشناسان محیط زیست معتقدند تعیین تکلیف این طرح‌ها، به نوعی دورزدن قوانین مربوط به مطالعات ارزیابی اثرات محیط زیستی است.
