بایگانی مطالب : منابع طبیعی
جنگل‌های خوزستان زیر تازیانۀ آتش
با گذشت یک ماه از تابستان، آتش‌سوزی‌های سریالی در جنگل‌های خوزستان حالا به اوج رسیده است. ۱۶۸ مورد آتش‌سوزی در مناطق حفاظت‌شده و جنگل‌ها از ابتدای امسال؛ این درحالی‌ست که هنوز تا پایان فصل گرما در خوزستان حدود سه ماه باقی مانده است. در روزهایی که خوزستان رکورد دمای بالای ۵۰ درجه را ثبت کرده، آتش از جنگل‌های کرخه تا خائیز را خاکستر کرده است. فریاد اعتراض داوطلبان مردمی به کمبود امکانات و طولانی شدن حریق‌ها هر روز بلندتر می‌شود. هم‌زمان انتقادها به نبود مدیرکل بحران استانداری خوزستان نیز بالا گرفته؛ مدیری که بیش از دو هفته است پست‌اش را ترک کرده و به‌عنوان رئیس منطقۀ اقتصادی ویژۀ سبزوار منصوب شده است.
انتقال آب بین‌حوضه‌ای آخرین راه است
آبخیزداری و توصیه‌های کلی برای تأمین آب شرب مورد نیاز روستاها
نهال‌های «الیمالات» خشکیدند
«دستگاه‌های نظارتی باید با جدیت بیشتری عمل کنند. یک‌بار هم شده به متخلفان واقعی درس عبرت بدهند و برخورد قانونی کنند تا ازاین‌به‌بعد اتفاقات ناگوار برای زیست‌بوم یک منطقه رخ ندهد.» این جمله ۱۴ فروردین به نقل از «داریوش عبادی» دبیر سابق شبکهٔ تشکل‌های منابع طبیعی و محیط‌زیست مازندران در گزارشی دربارۀ ماجرای تخریب جنگل «الیمالات» در «پیام ما» منتشر شد. سه ماه بعد اما خبر می‌رسد نهال‌هایی که برای احیاء منطقه کاشته شده بودند، آن‌قدر بی‌آب ماندند که خشکیدند.
منابع طبیعی در انتظار اصلاحات
سازمان منابع طبیعی کشور زیرمجموعه‌ای از وزارتخانۀ تولیدمحور و متأثر از بازار مصرف کشاورزی است. تضاد در اولویت‌های سازمان منابع طبیعی با سیاست‌های بالادستی در وزارتخانه همواره چالش‌های جدی به همراه داشته است که به‌دلیل قدرت بالادستی وزارت کشاورزی، همواره در نهایت با تضعیف منابع طبیعی کشور همراه بوده است
معدنی از طلای قابل کشت
بیش از یک قرن پیش، یک گیاه‌شناس بریتانیایی پروژه‌ای را کلید زد که بسیاری آن را تنها یک گردآوری ساده می‌دانستند، اما همان پروژه، یک قرن بعد پاسخ سؤال‌های فراوانی را به دانشمندان داد و برای مقابله با کمبود غذا در جهان، راه‌هایی جدید و کارآمد پیش پای آن‌ها قرار داد. پروژه‌ای که این گیاه‌شناس انجام داد، گردآوری ارقام مختلف گندم از سراسر جهان بود که حالا به دانشمندان کمک می‌کند تا نسخه‌هایی بهتر برای مقابله با کمبود غذا بپیچند؛ آن‌هم در کرۀ زمین که روزبه‌روز درحال گرم‌ترشدن است و همین افزایش دما، نگرانی‌های فراوانی برای امنیت غذایی ساکنان زمین به وجود آورده است.
افتخار به خودکفایی گندم با استخراج آب از چاه ۲۵۰ متری
در جریان رقابت‌های انتخاباتی و ارائه برنامه‌های نامزدهای ریاست جمهوری، کشاورزی و محیط زیست مغفول ماند. نظام پیچیده‌ای از مسائل که پس از انتخابات نیز در هیاهوی جذاب گزینه‌های وزارتخانه‌ها گم شده‌اند. رئیس‌جمهوری منتخب اگر چه در تبلیغات خود به تخریب محیط زیست اشاره کرده و در یک برنامه تبلیغاتی نیز گفته بود که خود روستازاده و قائل به توسعه همپای روستا و شهر است اما به نظر می‌رسد غفلت ساختاری از مسائل اقلیمی و ایضا تامین امنیت غذایی چیزی نیست که صرفا با چند مورد گفته دنبال شود. برخی معتقدند که فرآیند تامین امنیت غذایی و تولید محصولات کشاورزی و نظام توزیعی آب در سال‌های اخیر درگیر بحران‌های هراسناکی شده که تا پیش از این سابقه نداشته‌اند. در این میان وجود چشم‌اندازی برای نظام مسائل کشاورزی و توسعه پایدار ضروری است. این مسائل و ضرورت پرداخت به آن‌ها ما را واداشت تا به سراغ «غلامحسین هادی‌زاده رئیسی»، عضو شورای مرکزی خانه کشاورز ایران و پژوهشگر و فعال صنفی بخش کشاورزی برویم. او اگر چه علوم پزشکی خوانده اما در طول عمر خود بیشتر مشغول کشاورزی بوده و اکنون بیش از سه دهه است که در مطالبات صنفی بخش کشاورزی و پژوهشگر این حوزه در ایران و جهان فعالیت می‌کند. هادی‌زاده در این مصاحبه از عمق پیچیدۀ بحران‌های کشاورزی پرده برمی‌دارد و با بیانی صریح از این می‌گوید که در دهه‌های اخیر نظام برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری حوزهٔ توسعه، هجوم‌هایی اگرچه از سر غفلت اما همه‌جانبه، به بخش کشاورزی ایران وارد آورده است. مشروح گفت‌وگوی «پیام ما» با او را می‌خوانید.
فردای داغ شهرها
زمین روزبه‌روز گرم‌تر می‌شود و پیش‌بینی‌های اقلیمی، شرایط مطلوبی را برای سال‌های آینده رقم نمی‌زنند. توفان‌های شدید، سیل، خشکسالی، موج‌های گرما و سرمای غیرمنتظره، آتش‌سوزی‌های گسترده و... پیش‌بینی‌هایی برای دهه‌های آینده هستند که دست‌کم نیمی از کرۀ زمین را درگیر خود می‌کنند. اما بسیاری از این پیش‌بینی‌ها یا با زبان و ادبیات تخصصی هستند یا آنکه داده‌هایی کلی را ارائه می‌دهند که تجزیه و تحلیل آن‌ها برای متخصصان امکان‌پذیر است. معمولاً مردم عادی کمتر از این داده‌ها و تجزیه و تحلیل‌ها سردرمی‌آورند. بااین‌حال، به‌تازگی جمعی از دانشمندان داده‌های مربوط به پیش‌بینی وضعیت شهرها در دهه‌های آینده را روی نقشه پیاده‌سازی کرده‌اند تا مردم عادی بتوانند این موضوع را درک کنند که محل سکونت آن‌ها در چند دههٔ آینده چه شرایطی را تجربه خواهد کرد.
آتش مزارع، خائیز را خاکستر کرد
|پیام ما| آتش زدن مزارع کشاورزی در خوزستان، امر رایجی است. کشاورزان پس از برداشت گندم و جو، باقی‌ماندۀ محصولات که همان کاه و کلش باشد را با اعتقاد به اینکه کشت بعدی سریع‌تر به محصول می‌رسد، آتش می‌زنند. این باور گرچه علمی نیست، تبعات واقعی بر محیط‌زیست و منابع طبیعی دارد. این روزها منطقۀ حفاظت‌شدۀ خائیز درحال سوختن است، زیرا یک کشاورز تصمیم گرفت زمین کشاورزی‌اش را آتش بزند تا سریع‌تر به کشت بعدی و محصول برسد.
عبور از «مرد تنفس» برای «قانون تنفس»
تشدید بحران در آبخوان‌های خراسان رضوی
جدول منتشر شده از وضعیت آبخوان‌های کشور در ۱۵ استان کشور که عموماً محل استقرار دشت‌های ممنوعه و ممنوعۀ بحرانی هستند، نشان می‌دهد کسری تجمیعی در آبخوان‌های خراسان رضوی دارای شرایط بسیار حاد و بیشترین میزان در کشور است. این عدد برای استان‌های کرمان، تهران، قزوین، قم و مرکزی نیز قابل‌توجه است. بنا بر آمارهای رسمی، آبخوان‌های کشور تا نیمۀ تیرماه حدود ۱۴۰ میلیارد مترمکعب کسری دارند و این درحالی‌است که هم‌اکنون در سراسر کشور در ۴۳۰ نقطه، طرح‌های تغذیۀ مصنوعی و پخش سیلاب اجرا می‌شود. بااین‌حال به نظر میزان برداشت گسترده، اجازۀ تأمین و جبران به وسیلۀ تغذیۀ آبخوان‌ها را نمی‌دهد.
