بایگانی مطالب : پیشنهاد سردبیر
زلزله و طالبان علیه دو اثر جهانی
آمارها نشان میدهد زلزلههای افغانستان که از ۱۵ مهر شروع شده تا روز یکشنبه (۲۳ مهر) ۳۱ بار با قدرت بیشتر از ۴ ریشتر این کشور را لرزانده است که از این تعداد، ۹ مورد با بزرگای بیشتر از ۵ ریشتر و ۴ مورد با بزرگای بیشتر از ۶ ریشتر بودهاند. علاوهبر مرگ بیش از دو هزار نفر در این زلزلهها و خرابیها و فاجعههای انسانی که در این بحران رقم خورده، آثار تاریخی و میراث این دیار هم از زمینلرزه بینصیب نمانده است؛ زلزله به قسمتهایی از مسجد جامع «هرات»، «ارگ هرات» یا قلعهٔ «اختیارالدین»، منارها و برخی از مکانهای تاریخی دیگر این ولایت صدمههایی وارد کرده است. این اما اولینبار نیست و افغانستان در سالهای گذشته و در جریان جنگ نیز بسیاری از آثار تاریخی خود را از دست داده بود.
![زلزله و طالبان علیه دو اثر جهانی](https://payamema.ir/pubfiles/2023/10/اثارباستانی-jpg.webp)
تعلیق محرمانه آزمون آیلتس
روزی صدها هزار پیام در گروههای تلگرامی مراکز برگزاری آزمون بینالمللی آیلتس بین متقاضیان سرگردانی که آیندهٔ آنها به امکان شرکت در این آزمون گره خورده است، رد و بدل میشود؛ کسانی که میخواهند در این آزمون شرکت کنند، اما مراکز برگزاری این آزمون به استناد ابلاغیهای از سوی سازمان سنجش از ثبتنام جدید خودداری میکنند. آنطور که این مراکز میگویند سازمان سنجش در ابلاغیهای پس از لغو این آزمون در تابستان سال جاری بهعلت افشا شدن سؤالات، از آنها خواسته است که فقط اقدام به ثبتنام متقاضیانی کنند که پیشتر آزمون آنها لغو شده بود. این ابلاغیه اما هیچ توضیح بیشتری راجعبه سایر متقاضیان جدید نداده است و این مراکز اطلاعی از آیندهٔ برگزاری آزمون بینالمللی سنجش سطح زبان آیلتس ندارند. روابطعمومی سازمان سنجش بدون توضیح دربارهٔ اینکه چه چیزی در انتظار متقاضیان جدید است، در پاسخ به پیگیریهای «پیام ما» میگوید: «این موضوع در دست بررسی است و سازمان اطلاعیه صادر خواهد کرد.» اما تا زمان نگارش این گزارش هنوز برای دوره جدید ثبتنام اطلاعیهای منتشر نشده است و مشخص نیست این ابهام تا چه زمانی ادامه خواهد داشت. همین وضعیت بسیاری از این افراد را بهسمت ثبتنام برای این آزمون در کشورهای همسایه سوق داده و هزینههای هنگفتی به آنها تحمیل کرده است. یکی از افراد متقاضی ثبتنام در این آزمون در این باره میگوید: «برای شرکت در این آزمون مجبور به ثبتنام در ترکیه و پرداخت ده میلیون تومان اضافهتر از هزینهای که این آزمون در ایران دارد، شدم.»
![تعلیق محرمانه آزمون آیلتس](https://payamema.ir/pubfiles/2023/10/ازمون-jpg.webp)
تفاهم نجات میراث روی کاغذ ماند
وضعیت فرونشست در محوطهٔ تاریخی «نقشرستم» بحرانی شده و طی چند روز اخیر دوباره نگاهها را به این پدیده جلب کرده است. چند سالی است کارشناسان نسبت به فاجعهبار شدن پدیدهٔ فرونشست و آسیب آن به بناهای تاریخی فارس، یزد و اصفهان هشدار میدهند و حالا گلستان هم به این فهرست اضافه شده است. «نقشرستم» جزء همان بناهایی بود که طی این مدت بههمراه «تختجمشید» و مجموعهآثار تاریخی اصفهان در معرض آسیب شدید ناشی از فرونشست اعلام شده بود. درحالیکه سال گذشته مسئولان وزارت راهوشهرسازی و میراثفرهنگی از امضای یک تفاهمنامه برای رسیدگی به این بحران خبر داده بودند، اما حالا با گذشت یکسال نهتنها این تفاهمنامه به جایی نرسیده که فرونشست هم در حال بعلیدن «نقش رستم» است؛ دو ترک عمیق در این محوطه ایجاد شده که محل تلاقی آنها، بنای اصلی است و یکی از شکافها به دیوارهٔ بنا هم رسیده.
![تفاهم نجات میراث روی کاغذ ماند](https://payamema.ir/pubfiles/2023/10/فرونشست-jpg.webp)
آینده تحصیل کودکان نامعلوم است
تشدید کالاییسازی آموزش زیر نامهای جدید
فقر، فقدان دسترسی به مدرسه و محرومیت مهمترین دلایل بازماندن کودکان از تحصیل است. این را «رضا امیدی»، جامعهشناس در نشستی با عنوان «پیدا و پنهان محرومیت از تحصیل» که توسط «روستاتیش» که حامی کارآفرینی اجتماعی برای روستاهای کمتر برخوردار است، گفت. این جامعهشناس با انتقاد از حذف سیاستهای چندبعدی که میتوانست به نفع تحصیل کودکان تمام شود، میگوید که سیاستگذاریهایی که امروز با داعیه ارزانسازی تحصیل آمدهاند، سازوکاری را علم میکنند که عامل بازماندگی از تحصیل است: «کوپنیسازی، کالاییسازی آموزش، تحدید تحصیل دختران زیرمجموعه طرحها کنترل جمعیت و… همگی بازماندگی از تحصیل کودکان را بازتولید میکند.»
![تشدید کالاییسازی آموزش زیر نامهای جدید](https://payamema.ir/pubfiles/2023/09/6-768x577-1-jpg.webp)
صدای کودکان بازمانده از تحصیل باشیم
بازماندگی از تحصیل بیخ گوش کودکان مهاجر
«اینا رو ما خومون درست نکردیم… شیش روز صب به صب، ۸ نفر خانواده ماشین میگرفتیم، میرفتیم. برو اینور، برو اونور، برو این دفتر، برو اون دفتر، اینا کلی از ما پول گرفتن… آخرشم همهٔ بچههام از مدرسه موندن!» مادر اکبر به برگهٔ سفید و چهارگوشی که بهار پارسال از ثبتنام دقیقهٔ ۹۰ در «طرح سرشماری اتباع افغانستانی» گرفته، اشاره میکند. ظاهر کاغذ داد میزند که او مثل تخم چشمش از آن مراقبت کرده تا این تنها مدرک شناسایی ارزشمندی که دارد، از هر گزندی دور بماند. زن جنگزدهٔ سبزهروی افغانستانی که ۱۰ سال پیش به ایران پناه آورده، شش بچهٔ قد و نیمقد دارد که پنجتایشان در سن مدرسه هستند. صدای خسته و خشدار این زن که شاید به زحمت به میانهٔ دههٔ چهارم زندگیش رسیده باشد، در اتاق کوچک انجمن «پرندهٔ درخت کوچک» در محلهٔ کن که از تحصیل کودکان مهاجر حمایت میکند، میپیچد: «۲۰ جا امسال من رفتم. آموزشوپرورش، سفارت، پیشخوان دولت و هر جا که بگید، رفتم بلکه امسال دیگه بتونم بچهها رو بفرستم مدرسه، اما نشد که نشد.» او با اینکه نتوانسته هیچکدام از بچههایش را به موقع به مدرسه بفرستد، اما هر سال این امید در دلش زنده میشود که امسال شاید خبری از بهانهگیریهای مدارس نباشد. ولی صدور هر چندوقت یکبار بخشنامهها و قانونهای جدید دقیقاً در مهلت ثبتنام مدارس، هر سال برای دانشآموزان مهاجر مانعی تازه میتراشد. این یعنی مادر اکبر و اکبرها باید هر سال دلشان برای ثبتنام بچههایش در مدارس بلرزد. او امسال هم مثل هر سال به هر مدرسهای سر زده، بهانه آوردند: «چرا شناسهٔ ویژهٔ اتباع نداری؟ چرا شناسنامه نداری؟ نکاحنامه بیار! چقدر پول داری؟ پرینت موجودی حسابت کو؟» و چه و چه. چرا؟ که فقط بچههایی که حق اولیه و طبیعیشان تحصیل است، بتوانند کنار باقی دانشآموزان سر کلاسهای درس حاضر شوند.
![بازماندگی از تحصیل بیخ گوش کودکان مهاجر](https://payamema.ir/pubfiles/2023/08/6-61-jpg.webp)
دستانداز در راه تحصیل کودکان مهاجر
هر ساله در ایام تابستان یکی از درگیریهای اصلی خانوادههای مهاجر در ایران مسئلهٔ تحصیل فرزندانشان در مدارس است. این دغدغه، به امری همیشگی برای آنها تبدیل شده و اغلب آنها تابستانها این ترس را دارند: «نکنه امسال آموزشوپرورش بچه ما را ثبتنام نکنه». در دورههایی مثل دههٔ ۷۰ و ۸۰ شمسی، سیاست غالب کشور ما فشار به اتباع خارجی ساکن در کشور بهخصوص افغانستانیها برای بازگشت به کشورشان بود. در راستای همین سیاست کلی، سختگیریهای بیشتری در زمینهٔ ثبتنام دانشآموزان تبعهٔ خارجی صورت میگرفت، چراکه این تصور وجود داشت که تسهیل تحصیل کودکان خارجی سبب بقای آنها و خانوادههایشان در ایران میشود. خوشبختانه در یکدههٔ اخیر، بهویژه پس از صدور فرمان رهبری مبنیبر جواز تحصیل همهٔ کودکان مهاجر اعم از بامدرک و بیمدرک در سال ۹۴، میزان این سختگیریها کاهش یافت و بیش از پیش شاهد تحصیل کودکان افغانستانی در مدارس ایران هستیم. با این اوصاف همچنان برخی کجسلیقگیها و نگرشهای منفی برخی نهادهای دولتی به مهاجران در بهرهمندی کودکان مهاجر از حق تحصیل سنگاندازی میکند.
![دستانداز در راه تحصیل کودکان مهاجر](https://payamema.ir/pubfiles/2023/08/6-53-jpg.webp)
دستانداز در راه تحصیل کودکان مهاجر
کار کودکان؛ گرهی که باز نشد
۹۴ هیچ، ۹۶ هیچ، ۹۷ هیچ، ۹۸، ۹۹، ۱۴۰۰، ۱۴۰۱ هفت سال آزگار هیچکدام از کسانی که از کودکان بهرهکشی کردند و برای آنها جهنمی از زبالهگردی، کار در شرکتهای خدماتی پارکها و در پستوی کارگاهها ساختند، به هیچ مقامی پاسخی ندادند. این درحالیاست که براساس آمار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی طی یازده سال از سال 1390 تا 1401، بهطور میانگین سالانه 326 کودک شناسایی شده که در برابر جمعیت 10 درصدی کودکان کار آمار بسیار ناچیزی است. اینهمه درحالیاست که طبق قانون هر نوع استفاده از کودکان ممنوع است و از اولین طرح ساماندهی کار کودک هم بیش از بیست سال میگذرد. همچنین دستکم چهار نهاد عریض و طویل بهمنظور نظارت بر کار کودکان انتخاب شدهاند، اما هیچکدام نظارت مؤثر و رفتار بازدارندهای با متخلفان نداشتهاند.
![کار کودکان؛ گرهی که باز نشد](https://payamema.ir/pubfiles/2023/07/کودکان-کار-jpeg.webp)