بایگانی مطالب : کشاورزی
پارادوکس حفاظت از آب‌های زیرزمینی
«ما در ایران با یک پارادوکس مواجهیم؛ سیاستگذاران عطش آب دارند، برنامه‌های توسعه آب‌طلب هستند و در مقابل عده‌ای تلاش می‌کنند مصرف آب را کاهش دهند. وضعیت ما مشابه مدرسه‌ای است که نه معلم دارد و نه زیرساخت و نه در و پنجره، آن وقت عده‌ای می‌خواهند کلاس تقویتی در آن برگزار کنند. تا زمانی که این پارادوکس حل نشود، وضعیت آب‌های زیرزمینی هم حل نخواهد شد.» اینها گفته‌های «نعمت‌الله دهبندی»، مدیر پیشین گروه تلفیق و بیلان شرکت مدیریت منابع آب ایران بود که در نشست «تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی، وعده تا واقعیت» که دوشنبه، ۱۵ آبان، توسط اندیشکدهٔ تدبیر آب برگزار شد.
ضرورت توجه به مشکلات حوضه‌های آبریز
۱۴ سال شکست در احیای پنبه‌کاری
وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده است که برنامهٔ جامع تولید پنبه در کشور تدوین می‌شود. این خبر درحالی‌است که از سال ۱۳۷۸ یعنی از زمان تشکیل شورای‌عالی پنبه تاکنون شش طرح با عناوین احیای گندم و طرح جامع کشت گندم در دولت تدوین شده است. براساس آخرین اعلام مجری طرح کشت گندم ۱۱۰ هزار هکتار از اراضی کشور در حال حاضر زیر کشت پنبه می‌رود و عمده نیاز پنبهٔ کشور با قیمت بالای تعرفهٔ گمرکی وارد می‌شود.
خشکسالی اکولوژیک در جنوب شرق ایران
واکاوی اتلاف محصولات کشاورزی
وزارت جهادکشاورزی می‌گوید بیش از پنج هزار طرح در زمینهٔ صنایع تبدیلی و تکمیلی در کشور در انتظار دریافت وام هستند و نهادهای متولی این بخش هم هر بار بعد از مصوبات دولت در زمینهٔ تسهیلات بر ضرورت توسعهٔ آن تأکید می‌کنند. بااین‌حال، کارشناسان اقتصاد کشاورزی به «پیام ما» می‌گویند سرمایه گذاری در کشاورزی در ایران در همهٔ بخش‌ها و طی چند دههٔ گذشته معکوس و منفی عمل کرده است. آنچه چالش بخش صنایع تکمیلی کشاورزی عنوان می‌شود، نه نبود سرمایه بلکه توزیع نامتوازن در احداث کارخانه‌ها و کارگاه‌هایی است که تناسبی با ظرفیت تولید استان‌ها ندارند. متخصصان کشاورزی این موضوع را دلیل فعال بودن فقط ۴۰ درصد ظرفیت اسمی کارخانه و اتلاف و هدررفت بالای محصولات تا رسیدن به در کارخانه عنوان می‌کنند. درحالی‌که سند توسعهٔ صنایع تبدیلی و تکمیلی کشور تدوین شده است، اما به‌نظر می‌رسد به موضوع پراکنش جغرافیایی و احداث متناسب با تولید در این سند توجه نشده است.
حقابهٔ محیط زیست بیش از ۱۰ میلیارد مترمکعب
اهداف کمی مدیریت منابع آبی در برنامهٔ هفتم مشخص شد
فرونشست در نیمی از دشت‌های کشور
از ۶۰۰ محدودهٔ مورد مطالعه در ایران ۴۲۱ مورد ممنوعه و ممنوعه‌بحرانی هستند و بیش از ۳۰۰ دشت دچار فرونشست شده است. دلیل این رخداد چیزی جز برداشت گسترده از سفره‌های آب زیرزمینی نیست. اینها گفته‌های «حمید رحمانی»، در نشست آب‌های زیرزمینی است با این توضیح که وابستگی ۸۳ درصدی روستاهای ایران به آب‌های زیرزمینی و وابستگی ۵۷ درصدی شهرها به این منابع آبی، موجب شده است سالانه پنج میلیارد مترمکعب بیش‌برداشت آب داشته باشیم. برداشتی که توان تولید آب در آبخوان‌های کشور را به‌شدت کاهش داده است.
آب کشور در تسلسل «دستور » و «کنترل»
بنیاد ملی نخبگان، در گزارشی توصیه و هشدارهایی به دولت سیزدهم در حوزۀ سیاستگذاری مدیریت آب ارائه داده است. بخشی از این گزارش می‌گوید مشکلات تأمین آب شرب کلانشهرهای ایران فزاینده است و ادامۀ روند کنونی مدیریت آب نه فقط تأمین آب در این مناطق را دچار مشکل می‌کند بلکه چالش‌هایی مانند فرونشست، مرگ دشت‌ها، گسترش مهاجرت و نزاع‌های قومی و استانی در تخصیص و توزیع آب نیز تشدید خواهد شد. نویسندگان این گزارش معتقدند سال‌هاست مدیریت آب کشور در «تسلسلی از دستور و کنترل» گرفتار است که ادامۀ آن فقط تشدیدکنندۀ بحران است، نه راه‌حل آن. این گزارش همچنین تأکید می‌کند که نقش تصدیگری دولت و همچنین نفع اقتصادی وزارت نیرو با فروش آب، مغایرت ذاتی وظایف سازمانی بخش‌های مختلف وزارت نیرو مانند شرکت آبفا و شرکت آب منطقه‌ای، یکی از مسائل مهم در موفق نبودن مدیریت منابع آب در کشور است.
خودکفایی با آبخوان خالی
وزیر جهاد کشاورزی از پیگیری سیاست خودکفایی محصولات اساسی خبر داد. دیروز وب‌سایت خبری دولت در خبری که به نقل از وزیر جهاد کشاورزی منتشر کرد از جدیت این وزارتخانه برای تحقق خودکفایی در محصولات اساسی کشاورزی خبر داد. برنامه‌ای که شعار وزیر در زمان گرفتن رای اعتماد از مجلس شورای اسلامی نیز بود. گرچه وزیر در این خبر تاکید کرده است که «در اسناد بالادستی و به ویژه سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب در برنامه هفتم توسعه، وزارت جهاد کشاورزی به کمک سایر دستگاه‌ها و نهادها باید بتواند امنیت غذایی را تا حد ۹۰ درصد با خودکفایی محصولات اساسی و البته با حفظ منابع زیستی و پایه و طبیعی حاصل کند» اما نمی‌گوید آیا پیش نیازهای تحقق این هدف را مهیا کرده‌اند یا خیر. اجرایی کردن این برنامه در حالی از سوی وزارت جهاد کشاورزی وعده داده می‌شود که کارشناسان بر این باورند تلاش برای تحقق برنامه خودکفایی در حال حاضر نقض سیاست‌های پیشین این وزارتخانه مانند تغییر الگوی کشت و فشار بر منابع آبی کشور است.
ضرورت بکارگیری روش‌های نوین باغداری برای مقابله با تغییر اقلیم
مدیرکل دفتر میوه‌های گرمسیری و نیمه گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی نسبت به استفاده از روش‌های سنتی باغداری با توجه به تغییرات اقلیمی و افزایش دمای هوا هشدار داد.
