بایگانی مطالب : گردشگری
ویزای «گردشگری سلامت» رانتی نشود
سامانهٔ گردشگری سلامت در استان‌ها راه‌اندازی خواهد شد. پیش از این برای صدور ویزای درمانی و گردشگری سلامت، باید فردی به‌عنوان بیمار یا همراه بیمار با مراجعهٔ مستقیم یا از طریق یکی از شرکت‌های تخصصی گردشگری سلامت، تقاضای ویزا را در سامانهٔ روادید الکترونیک وزارت خارجه ثبت می‌کرد، اما حالا صدور این ویزا به‌صورت پایلوت در دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری محقق خواهد شد؛ اتفاقی که مورد استقبال فعالان این حوزه هم قرار گرفته، اما فرآیند اجرایی آن تا حدودی مورد تأییدشان نیست. آنان تأکید می‌کنند تا پیش از این در صدور ویزای گردشگری سلامت، فرآیند ورود اتباع خارجه به‌گونه‌ای نبود که منجر به مراجعهٔ قطعی آنها به مراکز درمانی باشد و بخش زیادی از آنها منفعت اقتصادی برای این بخش از گردشگری نداشتند و رانت‌هایی را رقم زده بودند، اما با اجرای این طرح جدید باید جلوی این سوءاستفاده‌ها گرفته شود.
ظرفیت پنهان گردشگری مذهبی در غرب کشور
ایران مدت‌هاست به‌دنبال توسعهٔ بین‌المللی گردشگری مذهبی به‌ویژه در کلانشهر مشهد است، اما کمی آن‌طرف‌تر از شرق کشور، در شهرهای غرب ایران هم ظرفیت مضاعفی برای توسعهٔ داخلی گردشگری مذهبی نهفته است. همان شهرهایی که در ایام محرم و صفر شاهد عبور میلیون‌ها زائر ایرانی و همچنین زائران خارجی است که از سمت مرزهای شرقی و شمالی ایران برای ورود به کشور عراق از ایران عبور می‌کنند و می‌توانند به‌عنوان ظرفیتی ویژه در این حوزه مورد توجه قرار گیرند. هرچند برای توسعهٔ گردشگری در این منطقه با وجود ظرفیت چند میلیون نفری زوار، موانعی وجود دارد اما به تأکید کارشناسان می‌توان با تمهیداتی از جمله بازارچه مرزی و صنایع‌دستی یا بسته‌های گردشگری از این ظرفیت بی‌تفاوت عبور نکرد؛ به‌ویژه اینکه دو مرز تمرچین و باشماق برای دومین سال به این حوزه اضافه شده‌اند و به‌نوعی فضایی جدید و متفاوت برای زانران به‌شمار می‌روند.
کاروانسراهای ایران در نوبت ثبت
با از دست رفتنِ احتمالی ثبت جهانی «منظر فرهنگی ماسوله» که هفتۀ گذشته از سوی شورای جهانی بافت‌ها و بناهای تاریخی (ایکوموس) اعلام شد، پروندۀ ثبت کاروانسراهای ایرانی از اهمیت بیشتری برخوردار شده است. هر چند برخی تأکید می‌کنند تا زمان برگزاری اجلاس ریاض می‌توان به بررسی پروندۀ ماسوله امیدوار بود، اما به‌نظر می‌رسد تنها شانس ثبت جهانی کشورمان پروندۀ ۵۶ کاروانسرای ایرانی است که به‌عنوان بزرگترین و وسیع‌ترین پروندۀ میراث تاریخی ایران در یونسکو و در تاریخ ۱۹ شهریور تا ۳ مهر در عربستان به داوری گذاشته می‌شود؛ با ثبت این کاروانسراها، شبکه‌ٔ راه‌های تاریخی و باستانی ایرانی هم ثبت جهانی خواهد شد.
بلاتکلیفی ثبت جهانی «ماسوله»
حواشی ثبت جهانی ماسوله دوباره تکرار شد، اما این‌بار گفته می‌شود شانس ثبت جهانی این شهرک تاریخی هزارساله از دست رفته است. براین‌اساس، برخی رسانه‌ها مدعی شده‌اند شورای جهانی بافت‌ها و بناهای تاریخی (ایکوموس) پیش از برگزاری اجلاس یونسکو که قرار است چندروز دیگر در عربستان برگزار شود، پیشنهاد رد ثبت جهانی ماسوله را به دبیرخانهٔ ثبت جهانی یونسکو و کشورهای عضو از جمله ایران ارسال و درخواست کرده است پروندهٔ ثبت جهانی ماسوله از نو تدوین و نوشته و به یونسکو ارسال شود. این درحالی‌است که مسئولان و برخی فعالان ثبت جهانی ماسوله در گفت‌وگو با «پیام ما» این خبر را تأیید نمی‌کنند، هر چند که زمزمهٔ رد این پرونده به گوش آنها هم رسیده، اما هنوز هیچ خبر دقیقی در این باره اعلام نشده است.
تسهیلات از سفرهای تابستان جا ماند
وعدهٔ پرداخت تسهیلات سفر بارها مطرح شده است؛ اینکه برای رونق گردشگری، تسهیلاتی در قالب کارت سفر یا وام سفر پرداخت شود، اما این وعده‌ها تا امروز محقق نشده. حتی بهمن ۱۴۰۱ یک پلتفرم رونمایی شد که قرار بود وعدهٔ پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه سفر را محقق کند، اما تابستان و فرصت طلایی گردشگری ۱۴۰۲ درحالی رو به پایان است که متولیان این حوزه از راه‌اندازی پلتفرمی دیگر خبر می‌دهند که قرار است چندماه بعد رونمایی و جایگزین پلتفرم پیشین شود. در همین زمان که پلتفرم پیشین به خاطره‌ها پیوست، آژانس‌های مسافرتی موفق‌تر عمل کردند و به‌جای تسهیلات سفر، سفرهای اقساطی را به مردم پیشنهاد دادند، هر چند با وجود اقساط هم به گفتهٔ فعالان بخش خصوصی، گرانی روند سفرها را کاهشی کرده است و این کاهش همچنان ادامه دارد.
آینده‌ای بهتر با جوامع بومی
۱۸ مرداد (۹ اوت) روز جهانی مردم بومی است؛ مردمی که در طول تاریخ به‌دلیل تضادهایشان با جوامع مدرن مشکلات متعددی را تجربه کرده‌اند، اما کماکان آداب اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی خود را حفظ کرده‌اند. توجه به جوامع بومی، یکی از شاخص‌های مهم توسعهٔ پایدار محسوب می‌شوند. هرچند مردم بومی و فرهنگشان طی سال‌های اخیر از آسیب تغییرات مداوم جوامع در امان نمانده‌اند، اما بسیاری از آنها نسبت به مدرنتیه مقاومت کرده‌اند و به‌همین دلیل است که امروزه دانش بومی‌شان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و نهاد‌ها و سازمان‌هایی برای حفظ و نگهداری فرهنگی این جوامع دست به کار شده‌اند. آنها امروز معتقدند مردم بومی حق دارند برای خودشان تصمیم بگیرند و متناسب با فرهنگ خود رفتار کنند. همین مسئله هم موجب شده است امسال جوانان بومی در اولویت قرار بگیرند؛ همان‌هایی که می‌توانند از یکسو برای سرنوشت خودشان تصمیم بگیرند و از سوی دیگر بقای دانش بومی را رقم بزنند. شعار روز جهانی مردم بومی در ۲۰۲۳ از سوی یونسکو «جوانان بومی به‌عنوان عوامل تغییر برای تعیین سرنوشت خود» است.
آذربایجان و کویرهای بدون گردشگر
آذربایجان به واسطهٔ داشتن کوه‌هایی همچون سبلان، سهند، بزقوش، میشوداغ و بسیاری از کوه‌های با ارتفاع بیش از ۳۰۰۰ متر و نیز وجود جنگل‌هایی از منطقهٔ قفقاز در نقشه‌های جغرافیایی و افکار عمومی به منطقه‌ای سرسبز، کوهستانی و سردسیر تبدیل شده است. سالی نیست که این مناطق از نعمت برف و باران بی‌نصیب نباشند و یکی دو ماه از تابستان را برف نداشته باشد. لذا با این اوصاف، وجود یک کویر در دل آذربایجان تعجب برانگیز است. کویری زیبا و منحصر به فرد در دل این کوهستان‌ها چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره کرده است.
گردشگری روستایی و ساماندهی سواحل؛ مقصد بودجه
اعتبار توسعهٔ زیرساخت‌های گردشگری در کشور با رشد ۹۵ درصدی نسبت به سال گذشته با رقم ۴.۴۰۰ میلیارد ریال ابلاغ شد؛ بودجه‌ای که به گفتهٔ فعالان این حوزه، اگر با برنامه‌ریزی اصولی و با هدف حمایت از بخش خصوصی هزینه شود، می‌تواند مشکلات را تا حدودی کاهش دهد در غیر این‌صورت احتمالاً برای پروژه‌های جهادی صرف خواهد شد. هر چند همین حالا هم ایران با وجود ظرفیت‌های قابل‌توجه با عقب‌ماندگی شدید نسبت به کشورهای همسایه در زمینهٔ زیرساخت‌های گردشگری مواجه است و از سویی، بسیاری از زیرساخت‌های موجود هم به‌دلیل بی‌توجهی و نبود اعتبار طی سال‌های گذشته از بین رفته.
شهرهای کوچک با آرزوهای بزرگ
شهرها همواره صحنه‌هایی از اتفاقات مهم تاریخی، جریان‌های هنری و اجتماعی بوده‌اند و همین موضوع به رشد اعتبار و جذابیت آنها در طول قرن‌ها کمک کرده‌است، اما در یک قرن اخیر، هویت بسیاری از شهرها به مفهومی با نام گردشگری فرهنگی گره خورده است. بر اساس آمار ارائه شده از سوی سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) در سال 2018، گردشگری فرهنگی سهم 40 درصدی از کل سفرهای بین‌المللی را به خود اختصاص داده‌است که در این میان شهرها نقش عمده‌ای در توسعه فرهنگی ایفا می‌کنند.
پای گردشگران به قدیمی‌ترین تلگرافخانه ایران باز می‌شود؟
آزادسازی بناهای تاریخی از حصر نهادهای نظامی یا دستگاه‌های دیگر موضوع تازه‌ای نیست. در چند سال اخیر بناهایی چون «خانه وثوق‌الدوله» تهران، کاروانسرای «ینگی امام» هشتگرد، قلعه «فلک‌الافلاک» خرم‌آباد آزادسازی شدند و موضوع آزادسازی «عمارت کلاه‌فرنگی» تهران هم بارها رسانه‌ای شد. حالا اما نوبت به عمارت «تلگرافخانه» شهرستان جاسک در هرمزگان رسیده تا این منطقه که قرار است قلب تپنده سواحل مکران باشد، جانی تازه بگیرد. آزادسازی عمارت «تلگرافخانه» مدتی است مطرح شده، اما حالا خبرها حاکی از تفاهم‌نامه‌ای است که میان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی هرمزگان و پدافند هوایی ارتش امضا شده تا هر چه سریع‌تر این بنا از حصر خارج شود.
