«وحیدی» پشت گشت ارشاد ایستاد

|پیام ما| دور تازه گشت ارشاد که از ۲۵ فروردین ماه آغاز شده همواره حمایت قاطع دو چهره را در پی داشته است؛ سردار احمدرضا رادان فرمانده فراجا و احمد وحیدی وزیر کشور. در حالی که دولت سیزدهم هنوز مسئولیت راه‌اندازی مجدد گشت‌های ارشاد را نپذیرفته و رئیس هیات دولت همچنان از اظهارنظر شفاف و مستقیم درباره عملکرد گشت‌های حجاب و عفاف در سطح خیابان‌های شهر دوری می‌کند، وزیر کشور از بازگشت دوباره این گشت و عملکرد ماموران تمام قد دفاع می‌کند. این حمایت همه جانبه تا آنجا پیش رفته که او در جدیدترین اظهارنظر درباره بدرفتاری ماموران فراجا در برخورد با یک زن و انتقال او به ون گشت ارشاد از این رفتار هم دفاع کرده است. احمد وحیدی انعکاس تصاویر این برخورد در شبکه های اجتماعی را «جور دیگری» خوانده و رفتار ماموران گشت ارشاد را «عمل بر طبق ضوابط» خوانده است.

سردار رادان: حجاب موضوعی کاملا فرهنگی است

|پیام ما|چندروز پس از انتقادهای گسترده از «طرح نور» در کشور که به قصد مقابله با بدحجابی آغاز شد، حامیان این طرح در قم به میدان آمدند تا از «نیروی انتظامی» تشکر کنند و از مسئولان بخواهند که پشت پلیس را خالی نکند. عصر روز پنجشنبه، ششم اردیبهشت‌ماه، شماری از مردم قم و روحانیون با تجمع در حرم حضرت معصومه(س) تجمع کردند. در این تجمع بسیاری از حاضران لباس نظامی به تن کرده بودند و برخی هم پلاکاردهایی در دست داشتند که شعارهایی با مضمون حمایت از اقدام پلیس و انتقاد از سکوت دیگر مسئولان رویشان نوشته شده بود: «سردار ما چه تنهاست، رئیس جمهور کجاست؟» یا «سردار ما چه تنهاست، صداوسیما کجاست؟» سردار «احمدرضا رادان»، فرمانده فراجا، که به‌عنوان سخنران در این مراسم حضور یافته بود، تاکید کرد: «هیچ اراده‌ای نیروی انتظامی را از راهی که پیش رو دارد، عقب نخواهد راند». او با تشکر از حمایت وزیر کشور از «طرح نور» شهادت داد بقیهٔ مسئولان هم حامی اجرای این طرح هستند: «شهادت می‌دهم که رئیس قوه‌‌ٔ قضائیه در حمایت از طرح حجاب و عفاف مردانه کنار ما بوده و شهادت می‌دهم رئیس‌جمهور از ما حمایت کرده است». سخنانی که گویی پاسخی بود به پلاکاردهای انتقادی حاضران در میدان.

صدایی که شنیده نشد*

کسی «گشت ارشاد» را گردن نمی‌گیرد

چند روز پس از آنکه گشت‌های ارشاد نیروی انتظامی برای مقابله با «بدحجابی» یا به تعبیر جدید مسئولان «کشف حجاب» به شهرها برگشته‌اند؛ انتقادها از عملکرد پلیس در مواجهه با زنان افزایش یافته اما پلیس می‌گوید «طرح نور» ادامه می‌یابد و با ماموران خاطی هم برخورد می‌کند.

پایان بازداشت موقت

خبر به بسیاری از روزنامه‌نگاران رسیده بود اما بسیاری از آنها این خبر «واقعا خوب» را منتشر نکردند. برخی با این نگرانی که در لحظه آخر همه چیز به هم بخورد. یا کسی در جایی مخالفتی کند یا وثیقه مهیا نشود یا احتمالات دیگر. دیروز بسیاری از روزنامه‌نگاران در شبکه‌های اجتماعی از در راه بودن خبری خوب خبر داده بودند به این امید که خبر قطعی را بدهند. عصر یکشنبه ۲۴ دی ماه سرانجام «خبر خوب» اتفاق افتاد و الهه محمدی و نیلوفر حامدی، دو روزنامه‌نگار، زندانی با قرار وثیقه از زندان آزاد شدند.

تکرار تنبیه بدنی در مدارس

دانش‌آموزان هنوز هم در برخی مدارس کتک می‌خورند. درحالی‌که از ابتدای سال تحصیلی جاری فقط سه ماه می‌گذرد، چهار دانش‌آموز در شهرهای لرستان، بابل، یاسوج و شیراز از سوی معلمان خود مورد ضرب‌وشتم قرار گرفته‌اند. آخرین مورد تنبیه بدنی دانش‌آموزان در مدرسه مربوط به روز پنجشنبه در روستای «گچی» در ناحیه ۳ شیراز می‌شود که یک معلم ورزش ضربات شدیدی را حوالهٔ سر دانش‌آموزی ۱۲ساله کرد. او که به‌عنوان مراقب امتحان سر کلاس حاضر شده بود، زمانی که متوجه ایستادن این پسر پیش از تحویل برگهٔ امتحانی می‌شود، به او حمله کرده و او را به‌شدت مورد تنبیه بدنی قرار می‌د‌هد. مادر «امیر»، دانش‌آموزی که هدف این حملات قرار گرفته، می‌گوید پسرش در حال مرور پاسخ‌هایش به سؤالات امتحان بوده که با هجمه‌ٔ ضربات بی‌دلیل معلم مواجه شده است. 

حملهٔ تروریستی به پاسگاه مرزی «راسک»

|پیام ما| در حملهٔ تروریستی بامداد 24 آذر به مقر انتظامی مرزی راسک در استان سیستان‌وبلوچستان ، ۱۱ نفر به شهادت رسیدند. این نخستین بار نیست که مقرهای نیروی انتظامی یا پایگاه‌های مرزی در سیستان‌وبلوچستان با حملهٔ تروریستی روبه‌رو می‌شوند اما حملهٔ ۲۴ آذر یکی از حملات سنگین و خسارت‌بار بود. «مسلم شجاعیان»، «احسان بابایی»، «پوریا شیخ»، «ابوالفضل شهریاری»، «محمدحسن براهویی»، «علیرضا اکبر مزار»، «علی دشت‌پوری»، «حسن بابانیا»، «احمد خمری»، «مجید فیروزنیا» و «حمید رضایی امین»، شهدای حمله تروریستی به راسک هستند. همچنین «اسماعیل دهکردی»، «محمدعلی حسنی»، «محمدرضا جعفری»، «محمد صیادی»، «محسن پریشان»، «حامد خمر»، «اسکندر عباسی» و «محمد فتوحی» در این حمله مجروح شدند. براساس اخبار منتشرشده از سوی خبرگزاری‌ها مانند «فارس» این حمله از سوی گروهک تروریسی موسوم به «جیش‌العدل» انجام شده است. در این درگیری تعدادی از تروریست‌ها نیز کشته شدند که جسد یکی از آنان در خاک ایران باقی ماند. همچنین یک نفر دیگر از آنان نیز دستگیر شده است.

نقض «سهوی» حقوق شهروندی

انتشار یک عکس از ایستگاه متروی شریعتی مشهد که نشان می‌داد چهره و مشخصات چند تن از شهروندان روی مانیتور به نمایش درآمده، دیروز در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست شد و موجی از تعجب و انتقاد را در پی داشت. تصویری که دیروز منتشر شد، مانیتور‌های این ایستگاه مترو را درحال انتشار تصاویر شناسنامه‌ای شهروندان با اطلاعاتی مثل سن و جنسیت آن‌ها نشان می‌داد. این اتفاق درحالی رخ داد که ۱۰ روز پیش روزنامهٔ «اعتماد» در گزارشی از بخشنامهٔ چندصفحه‌ای وزارت کشور مربوط به خردادماه امسال را منتشر کرد که در آن به مدیران سازمان‌ها و اماکن عمومی تکلیف شده بود که اشخاصی را برای ممانعت از ورود افراد هنجار‌شکن به‌کار گیرند و بر عکس‌برداری از آنها در اماکن عمومی از جمله مترو تأکید شده بود. سندی که انتشارش منجر به شکایت دادستانی علیه این روزنامه شد. اکنون با انتشار گستردهٔ تصاویر دوربین مداربستهٔ یک ایستگاه مترو در مشهد که اطلاعات شهروندان در آن به نمایش گذاشته شده، گمانه‌زنی‌هایی دربارهٔ ارتباط بین موضوع حجاب‌بان‌ها و مانیتور‌هایی که نقض آشکار حقوق شهروندی کرده‌اند، مطرح شده است. البته سخنگوی شورای شهر مشهد در گفت‌وگو با «پیام ما» این اتفاق را سهوی دانست و اعلام کرد: «قرار نیست این اتفاق به رویه‌ تبدیل شود؛ چراکه نقض حقوق شهروندی است و اشکالی در شبکه‌های فناوری مترو پیش آمده بوده که این تصاویر منتشر شده است.» او بااین‌حال اضافه کرد که این دوربین‌ها «در راستای پدافند غیرعامل و هوشمندسازی شهر مشهد» نصب شده و هدف از این‌کار، شناسایی دشمنان نظام و پیشگیری از رخ دادن عملیات‌ تروریستی است.

آبِ گران و ناپایدار

|پیام ما| در نخستین نشست «گفت‌وگوهای آبی» با رویکرد انتقال آب دریا کارشناسان بر رعایت ملاحظات محیط زیستی و توجیه اقتصادی طرح تأکید کردند. مشاوران طرح نیز اذعان کردند که طرح انتقال آب دریا کاملاً منطبق‌بر سند آمایش سرزمینی است. ضمن اینکه صنایع با توجیه اقتصادی حاضر به تأمین بخشی از هزینه‌های طرح انتقال آب دریا شده‌اند. باوجوداین، منتقدان انتقال آب دریا همچنان بر دقیق نبودن مطالعات، گرانی غیرقابل‌توجیه آب منتقل‌شده و ضرورت شفافیت اقتصادی حضور صنایع، همچنین نبودن توجیه محیط زیستی و اثرات مخرب آن تأکید می‌کردند، اما دولت و حامیانش معتقد به اجرای طرح تحت هر شرایطی بودند. «مسعود امیرزاده»، نمایندهٔ تشکل‌های محیط زیستی، «علی مریدی» استاد دانشگاه، «سعید نیریزی» و «مهرداد حاج زوار» مشاوران طرح از میهمانان نشستی بودند که به میزبانی «عیسی بزرگ زاده» سخنگوی صنعت آب برگزار می‌شد.

روابط با جهان علمی در نقطۀ صفر است

اخراج یا بازنشستگی اجباری استادان دانشگاه، استفاده از استادان غیرمتخصص برای تدریس رشته‌های علوم انسانی و مهاجرت دانشجویان نگرانی‌های بسیاری را به‌همراه داشته است. در برخی از رشته‌های علوم انسانی مانند انسان‌شناسی یا مردم‌شناسی بسیاری از استادان برجسته و پیشکسوت از دنیا رفته‌اند، برخی دیگر بازنشسته شده‌ یا مهاجرت کرده‌اند و برخی دیگر نیز فقط در دانشگاه‌های مشخصی تدریس می‌کنند. بسیاری از دانشگاه‌ها از اساتید غیرمتخصص در حوزۀ علوم انسانی برای تربیت دانشجو بهره می‌برند؛ استادانی که اطلاعات و پژوهش‌های کافی در رشته‌های تحصیلی عنوان‌شده ندارند. از طرفی آشفتگی تدریس مباحث علوم اجتماعی به‌گونه‌ای است که شاهد سرفصل‌های ضد و نقیضی در دانشگاه‌ها هستیم که بعضاً موجب نارضایتی دانشجویان شده است.تمام این عوامل دست‌به‌دست هم داده‌اند تا آمار مهاجرت دانشجویان بیشتر از قبل باشد. به گفتۀ «بهرام صلواتی»، مدیر رصدخانۀ مهاجرت ایران، کشور ایران در فراز مهاجرتی قرار دارد و ایران بعد از هفت تا هشت سال در تراز ۵۰ هزار دانشجوی مهاجر قرار گرفته و اکنون وارد تراز بالاتر از ۶۶ هزار نفر دانشجوی مهاجر شده است که این عدد نشان می‌دهد پدیدۀ افزایش جمعیت دانشجویی خارج از کشور به سرعت در حال رشد است. برای بررسی چالش‌های موجود در حوزۀ علوم انسانی تا دربارۀ مسائل دانشگاه و وضعیت این روند در آینده با «ناصر فکوهی»، انسان‌شناس به گفت‌وگو بنشینیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.