در ادامۀ شب‌های بخارا، شب «منظر تاریخی فرهنگی و طبیعی تیمره، میراثی در خطر» منطقه‌ای بین روستای «غرقاب» در شهرستان گلپایگان واقع در استان اصفهان و روستای «مزاین» در شهرستان خمین واقع در استان مرکزی که دارای سنگ‌نگاره‌های ارزشمند است، (یکشنبه، ۳۱ تیر) برگزار شد. در این نشست، «حکمت‌الله ملاصالحی» پژوهشگر «فلسفه باستان‌شناسی»، «علی عصار» عضو شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی (ایکوموس)، «محمدمهدی کلانتری» دبیر پویش ملی نجات بناها و بافت‌های تاریخی ایران و «علی دهباشی» سردبیر مجلۀ «بخارا»، در این نشست دربارۀ «تیمره» که مستعد ثبت در «یونسکو» است، صحبت کردند.

|پیام ما| تخریب‌ میراث فرهنگی و بناهای تاریخی این‌بار به بافت تاریخی لنگرود رسیده است. چند روز پیش بود که اخبار و تصاویری از تخریب خانۀ «مدیری» شهرستان لنگرود که متعلق به اواخر دورۀ قاجار است، منتشر شد. گرچه این خانه هنوز به ثبت ملی نرسیده‌، اما بنای آن در جرگۀ بنا‌های واجد ارزش محسوب می‌شود؛ به‌طوری که هرگونه تخریب ساختمان ممنوع و حفظ بنا با تثبیت وضعیت موجود اجتناب‌ناپذیر است. با همۀ این‌ها، مالک خصوصی این بنا بدون داشتن مجوز، سقف خانه را تخریب کرد. این بنای تاریخی در نزدیکی راستۀ بازار شهر لنگرود قرار دارد.

دو روز تا برگزاری چهل‌وششمین کمیتۀ میراث جهانی یونسکو در هندوستان باقی مانده؛ نشستی که قرار است از ۲۱ تا ۳۱ جولای ۲۰۲۴ (۳۱ تیر تا ۱۰ مرداد ۱۴۰۳) در دهلی نو (هند) برگزار شود و طی آن، ۲۷ مکان پیشنهادشده برای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو و وضعیت حفاظت از ۱۲۴ مکان که قبلاً در فهرست میراث جهانی و همچنین در فهرست میراث جهانی در خطر ثبت شده‌اند، بررسی شود. ایران نیز در این نشست پروندۀ «هگمتانه و مرکز تاریخی همدان» را پیشنهاد کرده که شورای جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی (ایکوموس) به آن ایرادهایی وارد کرده و خواستار تعلیق‌اش شده است. با وجود این، مسئولان استانی به برگزاری این اجلاس و ثبت جهانی هگمتانه امیدوارند.

خانه تاریخی امام جمعه واقع در خیابان ناصرخسروی تهران یکی از بناهای نفیس و دارای تزئینات زیبایی از جمله گچ‌بری، ارسی، آیینه‌کاری و نقاشی‌های ارزشمندی است که مالکیت آن در اختیار صندوق احیا و بهره‌برداری از بناهای تاریخی قرار دارد. این بنا بالاخره بعد از ۵ سال مرمت ۸۰ درصدی را پشت سر گذاشت، حالا قرار است از شهریور ماه با کاربری مرکز فرهنگی و پذیرایی به بهره‌برداری برسد.

هر سه حوزه زیرمجموعه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چالش‌های زیادی دارند؛ چالش‌هایی که موجب شده نه تنها این حوزه‌ها از صف تاثیرگذاری در توسعه پایدار جا بمانند بلکه حتی جایگاه اصلی خود را هم نداشته باشند. چالش‌ها از سطح مسائل کلان چون فراموشی، تخریب، کاهش قابل توجه گردشگری خارجی و ... گذشته و به تلاش برای بقا تبدیل رسیده است. این چالش‌ها اگرچه نسل به نسل از دولتی به دولت بعد منتقل شده‌اند، اما گرد زمان هم نتوانسته از اهمیت آن‌ها بکاهد. در این گزارش با کارشناسان حوزه‌های مختلف به گفت‌وگو نشسته‌ایم تا مهم‌ترین چالش‌های این حوزه را به دولت منتخب گوشزد کنند؛ هرچند به نظر می‌رسد انتخاب مدیران متخصص و آگاه می‌تواند گام بلندی برای رفع بسیاری از همین چالش‌های کهنه باشد. این در حالی است که رئیس دولت چهاردهم در کارزار انتخاباتی‌اش از راهبردهای کارشناسانه برای گره‌گشایی مشکلات حوزه‌های مختلف خبر داد و حالا کارشناسان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی می‌گویند چاره عبور از مشکلات این حوزه هم همین کارشناسی‌هاست.

عزاداری یا سوگواری که در یادبود فرد درگذشته یا برای صبر بر مصیبت وارد شده برگزار می‌شود، در همۀ اقوام و ملل ریشه‌های مشترکی دارد؛ اما بسته به جغرافیا، اقلیم و باتوجه‌به فرهنگ‌های مختلف در هر منطقه، با ویژگی‌های خاص هم همراه است. آیین‌های عزاداری برای ایام محرم و خاندان «سیدالشهدا (ع)» هم، گرچه مضمون یکسانی دارند، اما روستاها و شهرهای مختلف ایران هریک این عزا را به رسم خاصی برگزار می‌کنند که همین تفاوت‌ها موجب ثبت ملی برخی آیین‌ها هم شده است. هرچند برخی از این آیین‌ها با وجود ثبت ملی، آن‌طور که باید شناخته شده نیستند.