طی دو سال گذشته علاوه‌بر تشدید خشکسالی در منطقه، تحولات سیاسی از جمله قدرت‌ گرفتن دوبارهٔ طالبان در افغانستان، تعجیل در تکمیل پروژه‌های آبی ترکیه، مناقشات آذربایجان و ارمنستان و حوادثی مانند آن، بر حوزهٔ آب و مناقشه‌های آبی ایران در آب‌های فرامرزی مؤثر بود؛ مناقشه‌هایی که حل‌وفصل آنها نیازمند بهره‌گیری از ابزارهای دیپلماتیک بود. از سویی به‌نظر می‌رسد باوجود اقداماتی که دستگاه دیپلماسی کشور دربارهٔ رودخانه‌های مرزی انجام می‌دهد، این تلاش‌ها کمتر به نتیجه رسیده است. یکی از نتایج ناکامی طولانی‌مدت در تلاش‌های دیپلماتیک در حوزه‌های محیط‌زیستی، تشدید تنش‌ آبی و مشکلاتی مانند گرد‌وغبار و ریزگرد با منشأ خارجی است. «محمدجواد ظریف»، وزیر سابق امور خارجهٔ کشورمان، تمام این تلاش‌ها را ناکام نمی‌داند، اما معتقد است «نابسامانی در تصمیم‌گیری و راهبری در سیاست خارجهٔ کشور» مهمترین ضعف کشور در حوزهٔ دیپلماسی است. این ضعف عمومی به حوزه‌هایی مانند دیپلماسی آب‌های فرامرزی و مسائل محیط‌زیستی نیز سرایت کرده است. اگرچه موضوع این گفت‌وگو سیاست خارجی در حوزهٔ آب‌های فرامرزی بود، اما بخش اعظم آن به مسئلهٔ حقابهٔ ایران از رودخانهٔ هیرمند و تلاش‌های دولت پیشین برای احقاق آن اختصاص یافت. هرچند برخی تحولات مانند استقرار دوبارهٔ طالبان به‌عنوان زمامداران کشور افغانستان، این تلاش‌ها را یک‌شبه به نقطهٔ شروع بازگرداند.

چه ظرفیت‌هایی برای تغییر وضع موجود در همکاری بین دولت، بازار و جامعهٔ مدنی وجود دارد؟ این پرسش ممکن است پرسش مشترک بسیاری از فعالان مدنی و کنشگران باشد. «محمد مالجو»، اقتصاددان در نشست «سیلان‌های قدرت: دولت و بازار و جامعهٔ مدنی» از مجموعه‌نشست‌های «جامعهٔ مدنی، راه رهایی یا ابزار سلطه» که در مؤسسهٔ رحمان برگزار شد، تلاش کرد با اشاره به گره‌های وضع موجود و کارکرد انتخابات از امکان تغییرات اجتماعی بگوید. او در بخشی از سخنانش تصریح کرد: «سه‌گانهٔ دولت، بازار و جامعهٔ مدنی نباید منازعات طبقاتی، قومیتی و ... که همه بر تغییرات درونی کم‌وبیش مؤثرند، نادیده بگیرد؛ چراکه توده‌های بی‌تشکل هم بازیگران مهمی هستند که نادیده گرفتن آنها شانس بهبود وضع موجود را از ما می‌گیرد.» گزارش خلاصه سخنرانی مالجو پیش روی شماست.

حدود دو هزار روستای سیستان‌وبلوچستان در سیلاب هستند، اما امدادرسانی به آنان به‌کندی و بی‌نظمی پیش می‌رود. مردم سیل‌زده می‌گویند در این سرما بی خانه، غذا و آب هستند و مسئولان می‌گویند با تمام توان کارمان را پیش می‌بریم، اما مسیرهای دسترسی مسدود است. براساس گفتهٔ اهالی و تأیید مسئولان جمعیت هلال‌احمر مستقر در مناطق سیل‌زده عمدهٔ کار رساندن اقلام ضروری بر دوش خود مردم است و با قایق‌های محلی انجام می‌شود. مسیر دسترسی بیش از ۷۰ روستا درحالی همچنان مسدود است که سامانهٔ بارشی دیگری بر فراز این استان در راه است. با وجود محدودیت نیروهای دولتی، فقط یک تشکل مردمی مجوز فعالیت در منطقه و برای ۱۰ روستا از مجموع دو هزار روستا را اخذ کرده است. بنابه اعلام معاون بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، ارزیابی از خسارت ۱۵۰ روستا انجام شده است. اطلاع دقیقی از وضعیت سایر مناطق سیل‌زده در دسترس نیست و آنتن‌دهی ضعیف تلفن همراه و اینترنت دستیابی به اخبار موثق را دشوار کرده است.

تازه‌ترین آمار منتشرشده از سوی وزارت گردشگری و فرهنگ ترکیه که «ایسنا» آن را منتشر کرده است، نشان می‌دهد همزمان با بهمن، بیش از دو میلیون گردشگر خارجی در نخستین‌ماه سال ۲۰۲۴ از ترکیه بازدید کردند که نسبت به سال گذشته ۲.۱ درصد افزایش داشته است. پیش‌بینی‌ کارشناسان گردشگری هم بر این است که نوروز ۱۴۰۳ گردشگری داخلی رونق چندانی نخواهد داشت که یکی از مهمترین دلایل آن گرانی سفر و از سوی دیگر محدودیت‌های اجتماعی عنوان می‌شود.