«تلنگر سرطان بسیار سنگین است؛ از هم می‌پاشی تکه‌تکه می‌شوی، ولی درنهایت تکه‌هایت را جمع می‌کنی و به‌هم بند می‌زنی، زندگی برایت گوهری می‌شود ذی‌قیمت، که اگر رنج و مرارت درمان بگذارد و اندک توانی بیابی دوست داری بهتر و زیباتر زندگی کنی، می‌خواهی به شور زندگی چنگ بزنی، هداياي دنيا را بی معطلی و فوت وقت بپذیری، دم را دریابی و لحظه‌به‌لحظه زندگی کنی.» این جمله‌ها بخشی از کتاب «شینا انصاری» فعال و کارشناس محیط زیست با نام «گَت مریضی» است. او در اوج کرونا و زمانی که هنوز سوگوار از دست دادن پدر بر اثر سرطان بود،‌ متوجه بیماری خود شد. «گَت» در مازندرانی معنای «بزرگ» می‌دهد و این اصطلاح با سرطان جور است؛ بیماری‌‌ای که نه‌تنها زندگی بیمار، بلکه جمع بزرگی از حلقهٔ نزدیکان پیرامون او را برای ماه‌ها و سال‌ها درگیر می‌‌کند. شینا در این کتاب به ذکر صرف تجربهٔ خود در خانواده‌، کلینیک و سالن‌های شیمی‌درمانی بسنده نکرده بلکه کوشیده تا حد توان به ادبیات تولیدشده پیرامون سرطان در جهان و ایران نیز بپردازد. در این گفت‌وگو در کنار پرسش‌هایی دربارهٔ «گَت مریضی» از عواملی که ما را در معرض این بیماری قرار می‌دهند، پرسیدیم.

در امتداد مذاکرات ناکام ایران با طالبان و پس از سفر ملابرادر به ایران، درست در روزهایی که رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست، مشعوف از این دیدار بود، طالبان اعلام کرد که سد بخش‌آباد در حال تکمیل است و سد خاشرود نیز در حال احداث. این سدها در شرایطی ساخته و تکمیل می‌شوند و به بهره‌برداری می‌رسند که سدهای کجکی، ارغنداب و بند انحرافی کمال‌خان جنوب‌شرق ایران را با مشکلات فراوان آبی روبه‌رو کرده و هامون را تا نابودی کامل پیش برده است. گرچه متخصصان و کارشناسان علوم آبی و سیاسی که بر رفتار افغانستان متمرکز هستند، می‌گویند برنامه‌های آبی افغانستان تمام منطقه، ایران، تاجیکستان، ترکمنستان و قرقیزستان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، اما این برنامه‌ها مشخصاً علاوه‌بر حاد شدن مشکلات آبی سیستان‌وبلوچستان این‌بار تا خراسان ایران را دچار تشدیدِ تنش آبی می‌کند. کارشناسان این‌بار در گفت‌وگو با «پیام‌ ما» ابعاد دیگری از این موضوع را بررسی می‌کنند. سفیر اسبق ایران در سازمان ملل متحد معتقد است ایران برای بازپس‌گیری تمامی حقوق دوجانبه یا چندجانبه باید خود را در موضع قدرت قرار دهد، نه انزوا. به اعتقاد او در غیر این‌صورت نه در مورد مسئلهٔ هیرمند بلکه در هیچ مسئلهٔ بین‌المللی‌ای موضع پیش‌برنده‌ای نخواهیم داشت. حالا هامون صابری در خطر است. به‌نظر می‌رسد نبود معاهده میان ایران و افغانستان در «فراه‌رود» کار را برای ایران دشوارتر کرده است. دیپلماسی ایران در حقابهٔ هیرمند ناکام مانده است و هیچ مذاکره‌ای میان ایران و طالبان در مورد فراه‌رود وجود ندارد.

چیزی به پایان اجلاس اقلیمی سازمان ملل متحد در دوبی (کاپ ۲۸) نمانده، ولی تا بعد‌ازظهر دوشنبه هنوز موضوع بیانیهٔ پایان اجلاس در هاله‌ای از ابهام قرار داشت. اوپک و اوپک‌پلاس دو سازمان متشکل از کشورهای تولیدکننده و صادرکنندهٔ نفت و گاز تلاش دارند تا موضوع «حذف تدریجی سوخت‌های فسیلی» را از بیانیهٔ اجلاس حذف کنند. اما در دیگر سو فعالان محیط زیست و کارشناسان پیش‌کسوت تغییراقلیم معتقدند بدون حذف تدریجی سوخت‌های فسیلی نمی‌توان به اهداف اقلیمی جهانی دست یافت. رئیس‌جمهوری سابق ایرلند که رئیس گروه پیش‌کسوتان تغییراقلیم است می‌گوید عربستان سعودی و متحدانش سعی دارند اجلاس را به‌ گروگان بگیرند. رئیس اماراتی اجلاس نیز می‌گوید «شکست یک گزینه نیست!» و از همهٔ کشورها خواسته که برای بیانیهٔ پایانی اجلاس با «خط قرمز» نیایند. اما فارغ از دعواها بر سر حذف سوخت‌های فسیلی، دانشمندان هشدار داده‌اند که تمرکز بر حذف سوخت‌های فسیلی بدون جلوگیری از تخریب طبیعت کمکی به گرم‌ شدن زمین نخواهد کرد. رسانه‌ها فضای اجلاس را متشنج توصیف کرده‌اند و مشخص نیست که کاپ ۲۸ چه نتیجه‌ای خواهد داشت.