اواسط خرداد امسال بود که انتشار یک فیلم در فضای مجازی از بلندترین آبشار طبیعی آسیا در کشور چین، مورد توجه و انتقاد گرفت. مرتفع‌ترین آبشار زیبای چین، «یونتای» است که یکی از جاذبه‌های مهم گردشگری کوهستانی در این کشور به شمار می‌رود و سالانه میلیون‌ها بازدیدکننده هم دارد. اما انتشار ویدئویی از این آبشار نشان داد در بالای آن لوله‌های فلزی بزرگ تعبیه شده که آب آبشار را تأمین می‌کنند. به‌نوعی فیلم منتشرشده از این آبشار نشان می‌دهد، «یونتای» نتیجۀ فناوری مدرن و مصنوعی است و بسیاری از کاربران فضای مجازی و گردشگران این مسئله را جعل در گردشگری عنوان کردند و بلندترین آبشار آسیا، شاهکار طبیعت نیست! هرچند که مقامات چینی این ادعای کاربران را قبول نداشتند؛ البته دست‌کاری در جاذبه‌های طبیعی گردشگری، اتفاق جدیدی نیست و در برخی کشورها متولیان حوزۀ گردشگری برای جذب گردشگر، در مقاصد و جاذبه‌ها دست به اقدامات گمراه‌کننده و فریبنده می‌زنند که بخشی از آن‌ها در ادامه مورد بررسی قرار گرفته است.

محوطه باستانی «کلندی» در بندر تاریخی «تیس» به‌عنوان یکی از مهمترین محوطه‌های باستانی سیستان و بلوچستان است که هزار و ۳۰۰ سال تاریخ مکتوب دارد و قدمت آن به دوران هخامنشیان می‌رسد. اما اکنون نیمی از این محوطه به‌دلیل نبود حفاظت کافی از سوی میراث‌فرهنگی و منطقه آزاد چابهار و همچنین ساخت‌وسازهای بدون مجوز و غیرقانونی مردم که طی ۱۰ سال اخیر روی این محوطه صورت گرفته، برای همیشه نابود شده و حالا گفته می‌شود که کمتر از ۴۰ درصد از آن باقی مانده است.

رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ورزقان از شناسایی ۳۱ محوطه تاریخی در منطقه خاروانای شهرستان ورزقان خبر داد و گفت: استفاده از جدیدترین و دقیق‌ترین روش مطالعاتی و کاوش‌های باستان‌شناسی در این شهرستان منجر به کشف ۶۷ محوطه باستانی پیش از تاریخ طی ۴ ماه در ورزقان شد.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان از احیای دیوار ۱۰۰۰ ساله دوازده برجی خرم‌آباد خبر داد.

نام «قلعه کرد» مدتی است با «نئاندرتال»ها گره خورده، اما پیش از اینکه کاوش در این غار باستانی ما را به یک دندان شیری برساند که حضور انسان «نئاندرتال» در ایران را تا ۱۷۵هزار سال پیش تخمین بزند، این غار در میان غارنوردان حرفه‌ای شناخته شده بود. غار «قلعه کرد» در دهستان حصار شهرستان آوج استان قزوین در ۲۰ کیلومتری برج‌های دوگانهٔ خرقان ۲۵ اسفند ۱۳۹۵ با شمارهٔ ۳۸۳ در فهرست آثار طبیعی ملی ایران به ثبت رسید. قدمت این غار به دورهٔ «الیگو-میوسن» و دوران سوم زمین‌شناسی می‌رسد که تا ۴۰ میلیون سال پیش تخمین زده می‌شود. اما اینکه این غار چگونه یکی از محوطه‌های مهم باستان‌شناسی شد، روایت جالبی دارد که سرپرست تیم باستان‌شناسی و کاوش در «قلعه کرد» آن را در گفت‌وگو با «پیام ما» توضیح می‌دهد.

|پیام ما| از مجموع شش هزار هکتار بافت فرسودهٔ استان اصفهان، دو هزار و ۴۰۰ هکتار یعنی نزدیک به یک‌سوم آن دارای ارزش تاریخی است. تا حدود ۲۵ سال پیش پنج هزار خانهٔ تاریخی در بافت قدیمی اصفهان وجود داشت، اما با توسعهٔ شهر و تبدیل مناطق فرسوده به مدرن، بافت‌های تاریخی اصفهان کوچکتر شدند. حالا ۴۴ پهنه از نوع بافت تاریخی در این کلانشهر وجود دارد که بیشترین آن در مناطق یک و سه شهرداری اصفهان و بخشی در مناطق پنج و شش شهرداری واقع شده است. پیش‌از‌این کارشناسان بارها دربارهٔ وضعیت دشوار و در حال ویرانی خانه‌های تاریخی ثبت ملی و غیر ثبتی اصفهان هشدار داده بودند و حالا خبر از تشکیل کمیته‌ای برای حفاظت از این بناها به گوش می‌رسد.

سال ۱۳۸۳ بود که یک معلم خرم‌آبادی با نام «کرمی» در زمین‌های کشاورزی یونجه و کلزا و باقلای خود در روستای چوبتراش به چند سنگ قدیمی برخورد. دیدن این سنگ‌ها کم‌کم داشت دردسرساز می‌شد و قاچاقچیان عتیقه با گنج‌یاب‌ها به سراغ زمین‌هایش آمدند و دست‌بردار نبودند. در همین احوال، همسر آقای کرمی به کارشناسان ادارهٔ میراث‌فرهنگی، صنایع ‌دستی و گردشگری خرم‌آباد تماس می‌گیرد و ماجرا را می‌گوید. کارشناسان میراث‌فرهنگی هم به محل آمدند و دست‌به‌کار شدند. آنها یک گمانهٔ آزمایشی زدند و در عمق ۳۰ سانتی‌ زمین ناگهان به یک کشف مهم رسیدند. یک تابوت مفرغی سر از خاک درآورد که اسکلتی در آن بود با یک تکه‌طلا بر چشم‌هایش و تکه‌طلایی دیگر بر دهانش. این اسکلت که بود و از کدام زمان به دنیای ما پا گذاشته بود؟ اکنون پس از ۲۰ سال یک باستان‌شناس و یک پژوهشگر تاریخ این اسکلت را مورد بررسی قرار دادند و به نظریهٔ جدیدی دربارهٔ قدمت آن رسیدند.

بالاخره چشم علاقه‌مندان موزه به جنجالی‌ترین آثار تاریخی ایران باز شد. الواح هخامنشی که بازگشتشان از آمریکا به ایران مسیر پرفرازونشیبی را طی کرد، بالاخره در شهریور ۱۴۰۲ با هواپیمای رئیس‌‌جمهوری ایران بازگردانده‌ شدند و روز گذشته به مناسبت روز ملی موزه رونمایی و تا پایان تیر در موزهٔ ملی ایران در معرض نمایش خواهند بود.