چطور جنبش ضدجنگ در روسیه افکار عمومی را تغییر میدهد؟
روبانهای سبز در 200 شهر روسیه
پژوهشی که در دهۀ نود در مرکز مطالعات و برنامهریزی شهرداری تهران دربارۀ حساسیت قیمتگذاری وسایل نقلیه عمومی منتشر شده است، نشان میدهد که افزایش نرخ کرایه تاکسی باعث کاهش مسافران این مد حملونقلی خواهد شد
۱۶ فروردین ۱۴۰۲، ۹:۲۲
مقاومت در برابر جنگ با اوکراین و روایت پوتین از این جنگ میتواند خطرات جدی برای فعالان اجتماعی روسیه داشته باشد. علیرغم این تهدیدها، «جنبش روبان سبز» که یک کمپین آگاهیرسانی عمومی علیه جنگ است تا امروز در 200 شهر روسیه اجرا شده است. اما پرسش واقعی اینجاست که آیا جنبشهایی از این دست، قدرت تغییر افکار عمومی را دارند؟ کولن وود خبرنگار وبسایت کودا استوری در مقالهای به بررسی این کمپین پرداخته که در ادامه بخشهایی از آن آمده است.
این تصور که نقد کردن جنگ اوکراین در روسیه غیرممکن است، دور از واقعیت است. بعد از اینکه نیروهای امنیتی تظاهرات خیابانیای که در روزهای ابتدایی جنگ برگزار میشد را با خشونت سرکوب کردند، اعتراضات عمومی تقریباً ناپدید شد. فعالان مدنی همچنان در مکانهای مختلف پلاکاردهایی را با پیامهای حاوی صلح حمل میکردند، اما حتی پلاکاردهای سفید هم جمعآوری میشدند و با حاملان آنها برخورد میشد. در چنین شرایط و تهدیدهایی، اشکال دیگری از مقاومت شکل گرفت.
کمپین «روبان سبز» یکی از این ابتکارات است. این کمپین مانیفست سادهای دارد: از مردم میخواهد در اماکن عمومی روبانهایی سبز آویزان کنند و از این راه مخالفت خود را با جنگ ابراز کنند. تا این لحظه مردم 200 شهر روسیه در این کمپین شرکت کردهاند. روبانهای سبز از تیرهای چراغ برق، در پیادهروها، دستشوییهای عمومی و … شهرهای روسیه، از محلههای شلوغ مسکو گرفته تا روستاهای سیبری، آویزان و عکس آنها در شبکههای اجتماعی گذاشته شده است. یکی از سازماندهان این کمپین به کودا استوری میگوید: وقتی تمامی راههای دیگر ممنوع است، حداقل این، راهی امن برای ابراز نظر است.
روزهای اول جنگ، مردم روبان سبز به موهایشان یا کولهپشتیهایشان میبستند. روزانه تقریباً 500 عکس در شبکههای اجتماعی منتشر میشد، البته نیروهای پلیس خیلی زود متوجه جریان شدند. ماه مارس 2022 یک وکیل به جرم «بی حرمتی به ارتش روسیه» 200 دلار جریمه شد و نیکلای رادکین، فعال اجتماعی، نیز به همین جرم و برای بستن روبان سبز به مراسم روشن کردن شمع برای شهروندان اوکراینی کشته شده در اومسک، 400 دلار جریمه شد.
پژوهشی که در دهۀ نود در مرکز مطالعات و برنامهریزی شهرداری تهران دربارۀ حساسیت قیمتگذاری وسایل نقلیه عمومی منتشر شده است، نشان میدهد که افزایش نرخ کرایه تاکسی باعث کاهش مسافران این مد حملونقلی خواهد شد، برای اتوبوس نیز وضعیت مشابه است، اما تأثیر قابل توجهی بر تعداد مسافران مترو به دلیل مزیت سرعت خود ندارد.
هرچه صحبت کردن عمومی درباره جنگ ممنوع و خطرناکتر شد، به مرور بستن روبان سبز (اعتراض خاموش) هم فراگیرتر شد. فعالان تکنولوژی یک ربات تلگرام طراحی کردند که کاربران میتوانستند عکسهای خود از روبانهای سبز را بدون مشخص شدن شماره تلفن و اطلاعات اکانت خود به اشتراک بگذارند. امروز صفحههای رسمی روبان سبز در اینستاگرام، تلگرام و تیک تاک توسط 5 نفر اداره میشود که سه نفر از آنها در روسیه نیستند.
یکی دیگر از اهداف این کمپین خبررسانی و اطلاعرسانی درست درباره جنگ به مردم روسیه است. بسیاری از مردم روسیه منبعی برای دسترسی به اخبار صحیح درباره جنگ ندارند. برخی فعالان به روبانها هشتگها و آدرسهایی را وصل میکنند که از طریق آنها میتوانند به اخبار جنگ و عکسهایی که از ویرانیهای جنگ وجود است دسترسی پیدا کنند. در رسانههای رسمی روسیه امکان ندارد چنین عکسهایی یافت شوند؛ شهرهای نابود شده در دونتسک، سربازان روسی زخمیشده، و برنامههایی که برای فرستادن هزاران نفر به جبههها وجود دارد.
شرکتکنندگان ثابت در کمپین از شهرهای مسکو و سنپترزبورگ (شهرهای اصلی روسیه) و چند شهر دیگر مانند کلینینگراد و سوچی هستند. نمیتوان دقیق گفت چند روبان سبز در سراسر روسیه آویخته شده است، اما تحقیقات وب سایت کودا استوری تخمین میزند حدود 10 هزار روبان در این کمپین استفاده شده باشد.
اما فراتر از حلقۀ فعالان اجتماعی، آیا واقعاً چنین تلاشهایی در واقعیت تغییری هم ایجاد میکند؟ البته جذاب است که به گستردگی جغرافیایی کمپین نگاه کنیم و یا تعداد دنبالکنندههای اکانتهای مربوط به کمپین را در شبکههای مجازی بهعنوان عاملی برای اینکه عموم مردم روسیه دربارۀ جنگ چه فکر میکنند در نظر بگیریم. اما این اعداد هنوز بهطور نسبی پایین هستند و بینام بودن کمپین هم باعث میشود نتوانیم تخمین بزنیم چه تعداد افراد واقعاً در کمپین کنشگر هستند.
ماریا پوپوا استاد علوم سیاسی در دانشگاه مکگیل کانادا معتقد است: «تصور بسیار قوی اما بیپایهای وجود دارد که چون دولت روسیه سرکوبگر است، اکثریت مردم با جنگ مخالف هستند اما میترسند نظر خود را ابراز کنند». محققان و روزنامهنگاران، چه در غرب و چه در روسیه، نسبت به نظرسنجیهای عمومی مشکوک هستند. این نظرسنجیها میزان پاسخگیری کمی دارند و فشار اجتماعیای که برای انتخاب یک نظر خاص وجود دارد، نتایج پایانی را مخدوش میکند. کارشناسان نسبت به جدی گرفتن محبوبیت بالای پوتین و حمایت مردم روسیه از جنگ نیز هشدار دادهاند.
این کمپین نمیتواند مسئلۀ ابهام در افکار عمومی را حل کند، اما دیدِ خوبی دربارۀ طبیعت اپوزیسیون در روسیه و ماهیت اعتراضات در اختیار ما میگذارد. سازماندهندگان کمپین از ابتدا تأکید داشتند که «روبان سبز» یک سازمان نیست، بلکه یک جنبش بدون ساختار است. آنها اعلام کردند «هیچ مدیریت یا فرماندهی از بالایی در این کمپین وجود ندارد.» اماماریا سیدورکینا، انسانشناس دانشگاه تگزاس، روبان سبز را به اعتراضهای گسترده ضددولتی در 2011 و دیگر اعتراضات بدون رهبر در روسیه مرتبط میداند.
اپوزیسیون، هرازگاهی، به دلایل تاکتیکی، در طول جنگ چندپاره بوده است. گروههایی مانند «کولکتیو فمینیستی ضدجنگ» و «سازمان مبارزه آنارکو-کومونیستها» همگی گروههای کوچک و حتی فعالیتهای فردیای را ترتیب دادهاند تا به بدنۀ گستردۀ سازمان آسیبی وارد نشود. اما کنشگری فردی باعث میشود فعالان ضدجنگ احساس کنند جدا افتادهاند. یکی از فعالان کمپین روبان سبز به کودا استوری گفته است همین که روبانهای سبز را در سطح شهر میبیند، میداند تنها نیست. او ادامه میدهد: «خیلیها مثل ما هستند، و همین احساس تعلق داشتن به یک اجتماع از مهمترین دستاوردهای کمپین روبان سبز است.»
اما دکتر پوپوا معتقد است سلامت روان اپوزیسیون در روسیه نباید هدف غایی جنبشهای اعتراضی مانند روبان سبز باشد. او که در تنظیم «بیانیۀ دانشمندان نگران کانادایی از همه روسیه به اوکراین» نقش داشته، بر اهمیت تغییر افکار عمومی تأکید میکند. او اینطور میگوید: «من آنها را قضاوت نمیکنم که آیا کارشان باعث تغییر شده یا نه، بلکه برای من مهم است آیا آنها واقعاً تلاشی در راستای تغییر افکار مردم دارند یا خیر؟ هدف باید همیشه دسترسی به مردم، و به نوعی قانع کردن و تغییر دادن نظر آنها باشد.»
درنهایت، کمپین روبان سبز توجه برخی مخالفانش را هم به خود جلب کرده است. یکی از سازماندهندگان میگوید که تهدیدهای بسیاری دریافت کرده و عکسهای زیادی از روبانهای سوخته برای او ارسال میشود، اما این را نشانهای از اثرگذاری کمپین میداند. البته باید بتوان از هویت شرکتکنندگان در کمپین محافظت کرد. او اینطور پیام کمپین را خلاصه میکند: «اگر آنها با ما مبارزه میکنند، یعنی داریم کار خودمان را درست انجام میدهیم.»
برچسب ها:
مطالب مرتبط
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- بیماری هاشیموتو چیست؟ علائم و راهکارهای درمان
- نورپردازی کابینت آشپزخانه چه تاثیری بر روحیه افراد دارد؟
- سفر به پوکت بهترین مقصد گرمسیری آسیا با تور تایلند آرزوی سفر
- بورس شمش گلدن ارت ( خانی )
- مقایسه گچبری پیش ساخته پلی یورتان و گچبری پیش ساخته پلی استایرن
- عطر بدون سردرد – 11 عطر مخصوص افراد میگرنی
- گیلکی کناری، پژوهشگر برتر متافیزیک ایرانی بر سکوهای بینالمللی
- چرا رزرو هتلهای 4 ستاره استانبول ارزشمند است؟
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید