سیل سیستانوبلوچستان تعارض جامعهٔ محلی و حیاتوحش را افزایش میدهد
چالش با «گاندو» در زمانهٔ سیل
در زمان سیل هیچگونه رفتاری از گاندوها قابل پیشبینی نیست و تنها راهکار مقابلهٔ مستقیم، اطلاعرسانی به ادارهٔ محیط زیست در زمان مشاهده است
۱۵ اسفند ۱۴۰۲، ۲۰:۵۰
هفتهٔ گذشته یعنی دقیقاً هشتم اسفندماه اولین هشدار دربارهٔ نزدیک شدن گاندوها (تمساحهای پوزهکوتاه) به روستاها با سرریز شدن «سد پیشین» از سوی مدیرکل محیط زیست سیستانوبلوچستان داده شد. «محمدرضا علیمرادی» اعلام کرد با توجه به بارندگیهای اخیر و سیلاب بهوجودآمده بهویژه در جنوب این استان در منطقهٔ بلوچستان احتمال خروج تمساح پوزهکوتاه (گاندو) از برکه وجود دارد که مردم باید بهشدت مراقب باشند. در کنار این هشدار، مطالبی هم در شبکههای اجتماعی دربارهٔ دیده شدن «مار» در سیلابها منتشر شد. آیا واقعاً با هجوم مارها در شرایط بحرانی مردم سیستانوبلوچستان مواجهیم؟ این سیل چه تبعاتی بر حیاتوحش و بهویژه خزندگان دارد؟ کدام گونهها بیشتر آسیب میبینند و شرایط تنوع زیستی پس از فروکش کردن این بحران چگونه خواهد بود. این پرسشها را با «باربد صفایی» خزندهشناس در میان گذاشتیم. بهگفتهٔ این کارشناس حیاتوحش، اخبار و تصاویر منتشرشده نشان نمیدهند که هجوم مارها در این منطقه اتفاق افتاده است، بلکه درمقابل، این سیل باعث تلفات گسترده در گونههای مختلف خزندگان شده است.
سر ریز شدن سد پیشین یعنی ورود گاندوها (تمساحهای ایرانی) به رودخانهٔ باهوکلات و میان مردم روستانشین، آیا این موضوع سابقه دارد؟
همواره رژیم آبی رودخانهٔ سرباز که به باهوکلات و خلیج گواتر میرسد رژیم سیلابی داشته است و گاندو یا تمساح مردابی میلیونها سال پیش از حضور انسان در این مناطق زیست کرده و میکند. اما سد پیشین تنها چند دهه است که در این منطقه احداث شده و بهنوعی دریاچهٔ بزرگ پشت این سد بهصورت کلی مناسب زندگی گاندو نیست. معمولاً گاندو در هوتکها و آبگیرهای کنار رودخانه که عمق چندانی ندارند زندگی میکند. چالش حضور گاندو در چنین زیستگاهی که با طغیان رودخانه بخشهایی از روستاهای کرانهٔ رود را به زیر آب میبرد، امری ناشناخته نیست.
چرا گاندوها به جامعهٔ انسانی نزدیک میشوند؟
معمولاً در دو زمان گاندو به مناطق انسانی نزدیک میشود. اول، زمانی است که خشکسالی باشد و برای دستیابی به منابع آبی بهسمت هوتکها (برکههای سنتی ذخیرهٔ آب مردمان بلوچ) نزدیک میشود که اغلب بهصورت سرگردان ممکن است در حیاط خانه یا مدرسه دیده شود. زمان دوم، همین مواقع طغیان است که بهدلیل افزایش شدت و عمق آب، گاندو نیز به حاشیهٔ رودخانه پناه میبرد یعنی جایی که ساکنان بومی حضور دارند. در هر دو موقعیت، ازآنجاکه همپوشانی نقاط مورد استفاده وجود دارد، امکان رویارویی انسان و حیاتوحش بالا میرود.
چه راهکاری را پیشنهاد میدهید که مردم سیلزده درگیر تعارض با گاندوها نشوند و بیشازاین صدمه نبینند؟
در چنین مواقعی هیچگونه رفتاری از این گونه قابل پیشبینی نیست. تنها راهکار مقابلهٔ مستقیم این است که در مواقع مشاهده به ادارهٔ محیط زیست اطلاع داده شود، اما ازآنجاکه منابع آبی بسیار گسترده هستند بهشکل مؤثری نمیشود اقدامی انجام داد. ازاینرو بیشتر ادارات در این زمان اقدام به اطلاعرسانی و هشدار میکنند.
دراین سیل چه گونههای دیگری ممکن است تعارض با مردم محلی ایجاد کنند؟ بهعنوان مثال در روزهای اخیر بحث سیهمار در شبکههای اجتماعی مطرح و خبرهای مرتبط با آن بهسرعت منتشر شد!
همانطور که میدانید دو دسته بارش در بلوچستان داریم. بخشی فصلی است که در زمستان اتفاق میافتد و بخش دیگر موسمی که ممکن است در فصل خشک حادثه شود. در زمان بارشهای زمستانه ازآنجاکه خزندگان اغلب بهدلیل کاهش دما در خواب زمستانی هستند، تعداد قابلتوجهی از مارمولکها، مارها و لاکپشتهای خشکیزی در حفرهها و در زمان خواب زمستانی هستند. بنابراین، با بروز سیل گروهی از آنها از بین میروند. البته باید گفت که پیشبینی میشود تغییراقلیم با افزایش احتمال تکرار چنین وقایعی میتواند در درازمدت جمعیتهای جانوران را دچار تهدید کند.
اگر فارغ از تعارض بخواهید صدمههایی که جمعیت حیاتوحش از سیل در سیستانوبلوچستان میبیند را ارزیابی کنید، کدام گونهها آسیب بیشتری میبینند؟
بهعقیدهٔ بنده از جنبههای متعددی میشود تهدیدها را بررسی کرد، اما برای اعلامنظر دقیق، مهم است که دادههایی را در اختیار داشته باشیم. در حال حاضر مطالعات آنقدر اندک و پراکنده هستند که نمیشود فقط براساس اطلاعات جستهوگریخته فعلی نظر داد.
با توجه به اینکه راهحلی برای کاهش این آسیبها وجود ندارد، آیا منطقه بهلحاظ جمعیت این گونهها دچار نقصان میشود یا میتواند خود را در کوتاهمدت ترمیم کند؟
در روند طبیعی جمعیتهای گروههای مختلف نظیر مارها و مارمولکها که از محیط آبی دورتر هستند، بهنسبت گاندو که توانایی شنا کردن دارد، آسیب خواهند دید؛ اما این آسیب در روند طغیانهای که در بازهٔ ۱۰ساله اتفاق میافتند، ناچیز است. اما بروز چنین حوادثی طبیعی بهصورت متناوب میتواند بسیاری از گونهها، بهویژه گونههای نادر را تهدید کند.
پیشنهاد سردبیر
مسافران قطار مرگ
مطالب مرتبط
تشکیل بازار بهینهسازی ضامن تحقق اهداف نقشه راه آب کشور
بارش برف و باران امروز ادامه دارد
۲۲ استان کشور تا پایان هفته بارش برف و باران سنگین را تجربه میکنند
انسداد راه دسترسی ۱۶۰ روستای لرستان
وحیدی: محدودیتی در فروش نان نداریم
وزیر کشور
با همین شرایط تا چند دهه آینده دریای خزر خشک میشود
وزیر کشور: پیمانکاران قوی در حوزه پسماند نداریم
گزارش «پیام ما» از نشست بررسی کاربرد فناوریهای نوین در صنایع خلاق
اکوسیستم استارتاپی عامل آشتی کسبوکاری مردم و نوآوران
گروهی از زنان مکزیک جان خود را برای رساندن غذا به مهاجران به خطر میاندازند
مسافران قطار مرگ
دود نیشکرهای سوخته هوای خوزستان را آلوده کرد
چتر سیاه بر آسمان اهواز
کشمکش بین ارگانهای دولتی و تولیدکنندگان کمبود شیرخشک را تشدید کرد
مداخلهٔ بینتیجهٔ دولت در بازار شیرخشک
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- چالشهای رزرو هتل در جزایر جنوب کشور
- بهترین برند چرم ایران کدام برند است؟
- روغن صنعتی مایعی جادویی برای افزایش عمر مفید ماشین آلات
- ۱۰ ماده غذایی که به شما در سفر به سوی کاهش وزن کمک میکنند
- چاپ ترافارد؛ هر آنچه که باید درباره این نوع چاپ دستی بدانید
- اقدامات لازم برای اسباب کشی و جابجایی منزل
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید