نزدیک به پنج سال است که فعالیت‌های مراکز رسمی گردشگری و اقامتی کشور، حوادث و اتفاقات عجیبی را تجربه می‌کند. از سیل ویرانگر سال ۱۳۹۸ که زیرساخت‌ها را از بین برد، گرفته تا افزایش قیمت بنزین در پاییز همان سال که کاهش سفرها را رقم زد. از تورم و افزایش هزینه‌های سفر که منجر به رشد قارچ‌گونهٔ اقامتگاه‌های غیرمجاز و ارزان شد تا کرونا که نفس نیمه‌جان این بخش از صنعت گردشگری را به شماره انداخت. آخرین اتفاق هم پلمب مراکز گردشگری به‌دلیل اجرای طرح مقابله با بی‌حجابی است. حالا بررسی وضعیت این مراکز نشان می‌دهد نه‌تنها خسارت‌های اقتصادی در این حوزه قابل‌توجه است که بیکاری نیروهای شاغل در آن نیز عدد عجیبی را به خود اختصاص داده است.آسیب‌های گرانی بنزین و سیل ویرانگر در سال ۱۳۹۸ چیزی حدود ۳۰۴ میلیارد ریال خسارت به صنعت گردشگری کشور را نشان می‌دهد. آن زمان دو نرخی شدن بنزین درحالی به مرحلهٔ اجرا درآمد که هیچ سهمی برای صنعت گردشگری در نظر گرفته نشد و پس از مدتی کارشناسان اعلام کردند وضعیت نامطلوبی در حوزهٔ گردشگری رقم خورده و نفس‌های صنایع مختلف وابسته به حوزهٔ گردشگری به‌ویژه صنعت هتل‌داری را به شماره انداخته است. اواخر همان سال و با تأیید رسمی ورود ویروس کووید-۱۹ به کشور، شرایط سخت‌تر از قبل هم رقم خورد. فقط پنج ماه بعد و در مرداد ۱۴۰۰ رئیس وقت کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی ایران از بیکاری ۱۳هزار راهنمای گردشگری در ایران و خسارت ۱۲هزار میلیارد تومانی صنعت گردشگری خبر داد. در پاییز ۱۴۰۱ و با فروکش کردن پاندمی کرونا، مرکز پژوهش‌های مجلس خسارت‌های کرونا به صنعت گردشگری را به این شرح اعلام کرد: ۲۰۷ هزار و ۱۴۳ میلیارد ریال خسارت اقتصادی و ۸۷ هزار و ۵۲۵ بیکاری. براساس اعلام این گزارش هم‌زمان با شیوع بیماری کووید در ایران فقط در ۹ ماه ابتدایی سال ۱۳۹۹ نسبت به مدت مشابه در سال ۱۳۹۸ (پیش از شیوع کرونا) تعداد گردشگران ورودی به کشور حدود ۹۳ درصد و تعداد گردشگران خروجی از کشور در حدود ۹۱ درصد کاهش داشته‌ است. تعداد گردشگران داخلی نیز در سال ۱۳۹۹ نسبت به سال ۱۳۹۸، طی ۱۱ ماه، در حدود ۸۸ درصد کاهش را تجربه کرده است. مرکز پژوهش‌های مجلس همچنین اعلام کرد مراکز اقامتی با ۵۴ درصد خسارت معادل ۱۱۰ هزار و ۸۰۱ میلیارد ریال، بیشترین میزان خسارت و مراکز اقامتی با ۵۲ درصد برابر با ۴۷ هزار و ۷۹ نفر بیشترین میزان بیکاری ناشی از شیوع کرونا را تجربه کرده‌اند. حالا کرونا تمام شده است، اما تورم و گرانی‌ جای گردشگری را گرفته و این خسارت‌ها را تشدید کرده است. اوایل تیرماه امسال «جمشيد حمزه‌زاده»، رئيس جامعهٔ حرفه‌اي هتلداران ايران در گفت‌وگو با ایلنا از موج كاهش اقامت در هتل‌هاي كشور خبر داده و گفته است: «این روزها كمتر از ۱۰ درصد جامعهٔ ايراني در هتل‌ها اقامت مي‌كنند و در بهار امسال نسبت به سال گذشته كاهش ۱۳ درصدي رخ داده است.»‌ «رضا خلیلی ورزنه»، فعال گردشگری و صاحب یک اقامتگاه بومگردی در اصفهان، نیز در گفت‌وگو با «پیام ما» این موضوع را تأیید می‌کند و می‌گوید: «مراکز اقامتی گردشگری از هتل گرفته تا بومگردی‌ها با مشکلات اقتصادی زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. مردم برای اقامت در این مراکز هزینه نمی‌کنند و مسافران خارجی چندانی هم در کشور حضور ندارند که این مسئله را جبران کنند. تا جایی که من می‌دانم در همین منطقهٔ ما ۶-۵ اقامتگاه گردشگری فعالیتشان را تعطیل کرده‌اند.» پلمب هم اضافه شد ماجرا اما به پایان پاندمی کرونا ختم نشد و چالش جدید برای اقامتگاه‌های گردشگری، پلمب به‌دلیل «رعایت نکردن شئونات و حجاب» بود. «اسماعیل برات»، معاون نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری کشور، اوایل شهریور امسال از پلمب ۷۷ واحد گردشگری سراسر کشور شامل هتل، اقامتگاه بومگردی، سفره‌خانهٔ سنتی و مرکز بین‌راهی و… طی یک‌سال گذشته و به‌دلیل رعایت نکردن شئونات و حجاب خبر داد؛ تعطیلی‌ای که شغل بیش از ۷۵۳ نفر از کارکنان این واحدها را تحت‌تأثیر قرار داده بود. آمارهای اعلام‌شده از سوی معاون نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری کشور نشان می‌داد بیشترین سهم پلمب تأسیسات گردشگری متعلق به استان اصفهان است؛ با ۲۷.۵ درصد از مجموع مراکز گردشگری پلمب‌شده. پس از آن تهران با ۹ درصد، لرستان و گلستان با ۷ درصد و استان کرمان با ۶ درصد در رتبه‌های بعدی قرار داشتند. اقامتگاه‌های بومگردی و سفره‌خانه‌های سنتی هم بیشترین سهم را در میان مراکز پلمب‌شدهٔ فعال در حوزهٔ گردشگری داشتند و بر همین اساس ۵۲ درصد از کل تأسیسات گردشگری پلمب‌شده در کشور، اقامتگاه‌های بومگردی بودند. *** سال‌هاست فعالان بخش گردشگری از آسیب‌های مربوط به این بخش می‌گویند، دقیق‌ترین آمارها از تعداد مراکز اقامتی گردشگری در کشور هم مربوط به سال ۱۳۹۹ است؛ ۲۵۸ اقامتگاه سنتی، ۲۷۵۲ بومگردی، ۶۹ متل، ۵۴۶ مجتمع گردشگری، ۱۲۷۸ مهمانپذیر، ۱۳۵۱ هتل و ۷۲۸ هتل‌آپاراتمان. آمار جدیدی از تغییرات در این اعداد به‌صورت رسمی اعلام نشده است، اما کارشناسان حوزهٔ گردشگری معتقدند این آمار روند کاهشی دارد و این حوزه دیگر فعالیت درآمدزایی برای فعالانش نیست؛ چون به‌جز تبعات اقتصادی و ضرر و زیان‌های مالی، برخورد قهری با این واحدهای صنفی هم وجود دارد و با گذشت زمان می‌تواند نتایج منفی قابل‌توجهی برای بخش گردشگری کشور داشته باشد.

|پیام ما| بسیاری از ما فکر می‌کنیم که وقتی سیلاب روی می‌دهد، نحوه و روش‌های پرچالش مدیریت بحران در کشور است که عموماً وضعیتی وخیم در مناطق سیل‌زده ایجاد می‌کند، یا برخی از ما گمان می‌بریم که مشکل در احداث شدن یا نشدن سازه‌های مقابله با سیلاب‌هاست. اما گزارش وزارت نیرو که در سال ۱۴۰۰ تدوین شد و البته موارد پیشنهادی آن تا زمان تنظیم این گزارش به اجرا نرسیده است، مسئله را به پیش از وقوع و زمان پیش‌بینی آن عقب می‌برد.

در ایران ۹ نظام‌نامه‌ و دستورالعمل‌ اجرایی در زمینهٔ پیشگیری، مقابله و مهار سیل شامل «نظام‌نامهٔ مدیریت ریسک وزارت نیرو»، «نظام‌نامهٔ مدیریت سیلاب وزارت نیرو»، «نظام‌نامهٔ مدیریت بحران»، «پدافند غیرعامل وزارت نیرو»، «راهنمای روش‌های غیر سازه‌ای مدیریت سیلاب»، «طرح جامع سیل کشور»، «راهنمای مدیریت سیلاب دشت»، «دستورالعمل شورای هماهنگی مدیران مدیریت بحران» و «پدافند غیرعامل، استراتژی‌ها، شاخص‌ها و طرح‌ها» وجود دارد.

«سُوچِن» انگار گره خورده باشد به تاریخ بلوچستان؛ هنری که گرچه نمی‌توان تاریخ مشخصی برای ابتدایش یافت، اما از وقتی که رودوزی‌ها خود را به جزئیات لباس‌ها اضافه کردند به دست زنان بلوچی و روی لباس‌های این خطه جای گرفت. دخترکان بلوچی نیازی به آموزش ندارند، آن‌ها از وقتی که می‌توانند سوزن به دست بگیرند و روی پارچه کوک بزنند، دوخت‌ها را از بر هستند؛ آنچه در خیال دارند را روی پارچه می‌آورند تا نقوش هندسی از گل‌ها، بته‌ها و ترکیب رنگ‌ها شکل بگیرد که گاهی در سفال‌های کلپورگان (روستای جهانی سفال) می‌بینید و گاهی در طرح‌های هندسی برجای مانده در نقوش تاریخی. هرچند برخی معتقدند این نقوش برگرفته از نقش سنگ‌نگاره‌های پیش از تاریخ است، اما از نگاهی دیگر به نظر می‌رسد بیش از هر چیز، هنرمندان بلوچ با ارائه طرح‌ها، نقش و نگارها، محیط، جامعه، باورها و رفتارها، خواسته‌ها و آرزوهای خودشان را بازگو می‌کنند. بلوچی‌دوزی گرچه هنری فراموش شده نیست و بعد از دوره اوج در دهه ۱۳۴۰ و ۱۳۳۰ در یک دهه گذشته هم پای خود را به دنیای مد و فضای مجازی باز کرده است،‌ اما از نگاه محلی‌ها و کارشناسان تا رسیدن به جایگاه واقعی فاصله دارد.

رویکرد اصلی برای گزینش کشورها برای لغو یک‌طرفهٔ روادید، مبتنی بر سیاست‌های خارجی دولت سیزدهم بوده که روی توسعه با کشورهای همسایه، مسلمان، حوزهٔ تمدنی و پیمان‌های ملحق‌شده مثل شانگهای و بریکس تاکید دارد

بر اساس آمار موجود روزانه به طور متوسط در شرایط عادی افزون بر چهار هزار تن زباله در مازندران تولید می شود که در فصول ورود مسافران و گردشگران، این میزان تولید به ۲ تا سه برابر افزایش می یابد.

|پیام ما| با مبادله پنج زندانی دارای تابعیت آمریکایی در قبال آزادی دارایی‌های مسدود شده ایران، که یکی از آنها از زندانیان پرونده معروف «محیط زیستی‌ها» بود، امیدواری‌ها درباره پیگیری دوباره وضعیت شش زندانی دیگر این پرونده بیشتر شده است. اکنون «هومن جوکار»، «امیرحسین خالقی»، «نیلوفر بیانی»، «سپیده کاشانی»، «سام رجبی» و «طاهر قدیریان» که از بهمن ۹۶ «به اتهام جاسوسی» بازداشت و روانه زندان شدند، بازماندگان این پرونده جنجالی‌‌اند. آن هم در حالی که تاکنون بارها دربارهٔ درخواست‌های متعدد و بی‌جواب برای «آزادی مشروط» این فعالان و کارشناسان محیط زیست انتقاداتی مطرح شده است. در همین حال در روزهای گذشته همزمان با حل پرونده مبادله زندانیان میان ایران و آمریکا، رئیس اسبق سازمان حفاظت محیط زیست این افراد را بی‌گناه خوانده و درباره فراهم‌شدن زمینه آزادی این ۶ نفر ابراز امیدواری کرده است.

|پیام ما| وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی دوشنبه (۲۷ شهریور) از تشکیل ستاد ساماندهی توالت‌های عمومی خبر داد. «عزت‌الله ضرغامی» پیش از این هم تأکید کرده بود: «قبل از اینکه برای مردم کنسرت، حجاب و محدودیت‌های این‌چنینی مطرح شود، سرویس بهداشتی اولویت است.» به‌جز وزیر، مسئول دیگری از وزارتخانه دربارهٔ موضوع توالت‌های عمومی اظهارنظر نمی‌کند، هرچند او یک نفر را در وزارتخانه مسئول سرویس‌های بهداشتی کرده است. شنیده‌ها نشان می‌دهد پیگیری وزارتخانه در حوزهٔ توالت عمومی در دو حوزه دنبال می‌شود؛ ساماندهی توالت‌های موجود و ارتقای کیفیت سرویس‌ها از نظر کیفیت و ایجاد سرویس‌های بهداشتی جدید با تأثیر گرفتن از کاروانسراهای قدیمی به‌صورت یک طرح ملی در سراسر کشور با همراهی راه‌وشهرسازی.