قرار گرفتن ایران در کمربند خشک و نیمهخشک باعث وقوع مشکلاتی از جمله بیایانزایی شده است
بیابان زایی؛ نتیجه سوءمدیریت سرزمین
مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور: حدود ۸۸ درصد از مساحت کشور تحت تاثیر پدیده بیابانزایی قرار دارد
![بیابان زایی؛ نتیجه سوءمدیریت سرزمین](https://payamema.ir/pubfiles/2022/11/-۴-4-jpg.webp)
۱۵ آبان ۱۴۰۱، ۹:۲۳
ایران در کمربند خشک و نیمهخشک جهانی قرار دارد که بهطور عادی نیز بارشهای کمتری را دریافت میکند اما طی چندسال گذشته با کاهش میزان بارندگی و تغییر الگوی بارش، تغییر اقلیم و… مشکلات بسیار زیادی همچون بیابان زایی به وجود آمده است که موجب وقوع توفانهای شن و ماسه و وارد شدن بسیاری خسارات همچون از ریل خارج شدن قطار و افزایش تصادفات جادهای شده است که به گفته مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در این شرایط قابلیت حیاتی، بیولوژیک، توان و حاصلخیزی سرزمین کاهش مییابد و بازگشت به شرایط اولیه بسیار دشوار است.
مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با بیان اینکه منابع اعتباری یکی از چالشها و دغدغههای جدی در حوزه مقابله با بیابانزایی است، گفت: تنها مسئله منابع مالی موضوع اول و آخر نیست بلکه باید برنامهریزیهای هماهنگ و سیاستگذاریهای همسو و پشتیبانی قوانین دراینباره پررنگ دیده شود.
وحید جعفریان در گفتوگو با ایسنا درباره موقعیت جغرافیایی ایران و عوامل افزایش بیابانزایی عنوان کرد: ایران به لحاظ جغرافیایی در کمربند خشک و نیمهخشک جهان قرار گرفته است و به دلیل متاثر شدن از این شرایط اقلیمی خشک، شرایط بیابانی برای اکوسیستمهای زمینی کشور ما فراهم است.
او افزود: براساس مطالعات انجام شده توسط دانشگاه تهران و وزارت نیرو، حدود ۸۸ درصد از مساحت کشور تحت تاثیر پدیده بیابانزایی قرار دارد. مفهوم بیابانزایی، به تخریب سرزمین و آسیبپذیری در مناطق خشک و نیمهخشک و سوءمدیریت سرزمین اشاره دارد.
مدیر کل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور ادامه داد: در این شرایط قابلیت حیاتی، بیولوژیک و توان و حاصلخیزی سرزمین کاهش مییابد و بازگشت به شرایط اولیه بسیار دشوار است.
مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور: سالیانه در حداقل یک میلیون هکتار از عرصههای بیابانی و یا مناطق تحت تاثیر کشور از نظر فرسایش بادی، تخریب سرزمین اتفاق میافتد و مستعد تبدیل به کانون بحران فرسایش بادی و خسارتها میشوند
۳۰ میلیون هکتار از مساحت کشور تحت تاثیر فرسایش بادی
او با تاکید بر اینکه مدیریت پایدار یکی از اتفاقات مهم در این اقلیم است، گفت: بر اساس آخرین مطالعات صورت گرفته در سال ۹۸ مشخص شده است که ۳۰ میلیون هکتار از عرصههای ایران تحت تاثیر فرسایش بادی هستند. از این ۳۰ میلیون هکتار، حدود ۱۴ میلیون هکتار تحت عنوان کانونهای بحرانی فرسایش بادی شناخته میشوند. این کانونها عرصههایی هستند که بر منابع زیستی و اقتصادی کشور خسارت وارد میکنند.
جعفریان افزود: اراضی کشاورزی، جادهها، راهآهن، صنایع و همه منابع زیست انسانی که در این محدوده قرار گرفتند، تحت تاثیر فرسایش بادی قرار دارند و آسیب میبینند.
۳۰۰۰ میلیارد تومان هزینه ناشی از فرسایش بادی
او ادامه داد: در مطالعه سال ۹۸ مشاهده شده است که هزینههای ناشی از فرسایش بادی در کشور حداقل ۳۰۰۰ میلیارد تومان در سال است که بهطور مستقیم باعث کاهش کیفیت زندگی در بسیاری از روستاهای مناطق بیابانی میشود و بخشی از عرصههای کشاورزی، صنایع و تاسیسات صنعتی به دلیل هجوم ماسههای روان و فرسایش بادی دچار آسیب و خسارت میشوند.
مدیر کل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور افزود: برآورد ما این است که سالیانه در حداقل یک میلیون هکتار از عرصههای بیابانی و یا مناطق تحت تاثیر کشور از نظر فرسایش بادی، تخریب سرزمین اتفاق میافتد و مستعد تبدیل به کانون بحران فرسایش بادی و خسارتها میشوند.
او ادامه داد: ما اگر بخواهیم فقط شرایط موجود را حفظ کنیم باید برنامههای مدیریت پایدار سرزمین و مقابله با بیابانزایی را حداقل در یک میلیون هکتار از عرصههای آسیبپذیر کشور در سال اجرا کنیم. در حال حاضر در بهترین شرایط، در طول برنامه ششم توسعه اجرای فعالیتهای مقابله با بیابانزایی بیش از ۳۰۰ هزار هکتار نبوده و ما در مقایسه با شدت بیابانزایی در کشور -که ناشی از عوامل انسانی و تغییر اقلیم است- عقب میمانیم و هرسال این گستره توسعه مییابد و خسارات بیشتری را تحمیل میکند.
به گفته جعفریان یکی از مهمترین علل زیربنایی تشدید فرسایش بادی در کشور بهویژه در سالهای اخیر به چگونگی مدیریت منابع آب، افت آبهای زیرزمینی و عدم تامین حقابه بازمیگردد. بهطور کلی استمرار و تشدید توسعه خشکسالی در کشور از عواملی هستند که به گسترش و تخریب سرزمین و بیابانزایی کمک کردهاند.
او ادامه داد: به عقیده ما در برنامههای بالادستی حکمرانی منابع آب، حتما باید به موضوع فرسایش بادی، گرد و غبار و خسارات ناشی از آن توجه جدی شود، کما اینکه اخیرا موضوع حکمرانی منابع آب و موضوعات مرتبط در شورای عالی آب مطرح شده است. تقاضای ما به این دلیل است که با یک نگرش جامع بتوان توفانهای ماسهای و گرد و غبار را کنترل کرد.
مدیر کل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با بیان اینکه در این سازمان برای کنترل بیابانزایی تاکنون اقدامات بسیار زیادی انجام شده است، عنوان کرد: اخیرا سندی تحت عنوان سیاستهای مشارکتی مدیریت مناطق بیابانی را به استانها ابلاغ کردیم و برای اولین بار رویکردهای مشخصی با استفاده از ظرفیتهای قانونی و حمایتی برای سرمایهگذاری بخش خصوصی، توسعه مشارکت مردم و ایفای نقش مسئولیت اجتماعی بنگاههای مالی در کشور تعریف شده است.
احیای ۸۵ هزار هکتار از کانونهای بحرانی گرد و غبار
او ادامه داد: خوشبختانه در سال گذشته ۸۵ هزار هکتار از مناطق کانونهای بحرانی فرسایش بادی و مناطق بیابانی کشور با مشارکت بخشهای مختلف به ویژه صنایع بزرگ، معادن و جوامع محلی هم احیا شدند و هم در حال حفاظت هستند. این یک رویکرد مشارکتی بر اساس تجارب سازمان منابع طبیعی در حوزه توانمندسازی جوامع محلی و همکاری موثر با سازمانها و بخشهای مختلف است. انتظار داریم تا پایان سال ۱۴۰۱ برنامههای احیای مناطق تحت تاثیر فرسایش بادی از دید مشارکتی به ۱۰۰ هزار هکتار برسد و ظرفیتهای خوبی نیز در این حوزه وجود دارد.
او ادامه داد: موضوع قابلتوجه دیگر بحث ارائه نیازهای فناورانه مدیریت پایدار سرزمین با تاکید بر بحث مدیریت مناطق بیابانی است. در این زمینه بازخورد خوبی از بخشهای دانشبنیان دریافت کردهایم و الگوها و روشهای تثبیت ماسههای روان، استفاده اقتصادی از کالاها و خدمات متعدد اکوسیستمهای منحصربهفرد و ویژه بیابانهای کشور و استفاده از خاکپوشهای مناسب دوستدار محیط زیست برای تثبیت ماسههای روان مواردی هستند که با هماهنگی و همکاری موثر با حوزههای دانشبنیان صورت گرفته است.
او با تاکید بر اینکه تخصیص منابع اعتباری مرتبط با فعالیتهای مناسب برای مقابله با بیابانزایی ضروری است، گفت: کانونهای بحرانی ویژهای در منطقه خوزستان، سرخس و دشت زابل وجود دارد و آثاری از فعال شدن و خسارتزا بودن دشتهای تولیدکننده توفانهای ماسهای و گرد و غبار در اطراف آنها و شهرهای بزرگ به چشم میخورد.
مدیر کل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور اضافه کرد: با توجه به گستره خشکسالی در منطقه جنوب و جنوب غرب آسیا این نگرانی وجود دارد که فعالیتهای بیابانزایی، سرعت بیشتری پیدا کند. بنابراین نیاز است که منابع اعتباری لازم برای انجام فعالیتهای گسترده نهالکاری، استفاده از خاکپوشها، بادشکنها، ایجاد تلههای رسوبگیر و بهرهگیری از روشهای مدیریت روان آبها در مناطق بیابانی، قرق و مدیریت چرای دام در محدوده بیابانی، اختصاص یابد.
جعفریان ادامه داد: ما نیاز داریم که بهصورت عاجل یک میلیون هکتار از مناطق فوق بحرانی کشور -که برنامه مشخصی برای آن تعریف شده است- را در یک برنامه زمانی یکساله تحت کنترل قرار دهیم و نزدیک به ۱۰۰ هزار میلیارد تومان منابع مالی برای این اقدامات نیاز است.
او افزود: با توجه به اینکه ما یکی از اعضای فعال کنوانسیون مقابله با بیابانزایی هستیم و فعالیتهای مرتبط با مدیریت پایدار سرزمین را در این راستا در قالب کارگروه ملی مقابله با بیابانزایی انجام میدهیم، دانش و ظرفیتهای قابلتوجهی در ایران و سایر کشورهای اطراف و دانشی قابل ارائه و تعمیم برای مدیریت پایدار سرزمین در مناطق خشک و نیمهخشک وجود دارد. بخش دانشگاهی و تحقیقاتی کشور ما نیز جایگاه ویژهای در این زمینه دارد و اقداماتی که برای نقشآفرینی دولت جمهوری اسلامی ایران در تبیین طرحهای منطقهای مدیریت توفانهای ماسهای و گرد و غبار صورت گرفته بسیار قابلتوجه است.
مدیر کل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور تاکید کرد: متولی این اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست است و سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور یکی از اعضای مهم اجرای سیاستهای تعریف شده در قالب سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت گرد و غبار در کشور است.
تنها تامین اعتبارات کافی نیست
او در پاسخ به این سوال که آیا برای سرعت بخشیدن به اجرای برنامههای مقابله با بیابانزایی تنها تامین اعتبارات مالی نیاز است یا شرایط دیگری نیز ضرورت اجرا دارد؟ گفت: منابع اعتباری یکی از چالشها و دغدغههای جدی است و در هر مقطعی که در بحث ریزگردها اعتبارات مورد نیاز از منابع صندوق توسعه ملی تامین شد ما شاهد یک جهش فوقالعاده در فعالیتهای مقابله با بیابانزایی در کشور بودیم ولی اعتبارات محدود برای پرداختن به این چالش جدی در کشور ما چندان کفایت نمیکند.
جعفریان تاکید کرد: در میان تمامی مشکلاتی که وجود دارد قطعا موضوعات مالی یکی از مهمترین مباحث تاثیرگذار در فرایند همکاری و هماهنگی سیاستها و برنامههای دستگاههای اجرایی مختلف است که در قالب مدیریت سرزمین اعمال میشود.
او افزود: از جمله نقشهای انسان در تخریب سرزمین، موضوع تغییر کاربری زمین است. تغییرات کاربری میتوانند به شدت موجب افزایش آسیبپذیری سرزمین نسبت به فرسایش بادی باشند و خسارتها را نه تنها در همان سرزمین بلکه در مناطق دوردست از عرصههای تخریب یافته با حرکت شنهای روان و حرکت غبار به سمتهای دیگر ایجاد کنند.
مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور ادامه داد: یکی از رسالتهای کارگروه ملی مقابله با بیابانزایی، هماهنگی و همسوسازی سیاستها و برنامههای بخشهای مختلف است. از وظایف آنها میتوان به برنامههای فرهنگسازی و سیاستگذاریهای کلان و مباحث قانونگذاری اشاره کرد.
جعفریان گفت: بخشهای حمایتی و تشویقی و پشتیبانی از سرمایهگذاری در بخشهای خصوصی و… همه قطعات یک پازل هستند که در نهایت میتوانند به چشماندازی از مدیریت پایدار سرزمین ختم شوند و منابع مالی موضوع اول و آخر نیست بلکه باید برنامهریزیهای هماهنگ و سیاستگذاریهای همسو و پشتیبانی قوانین در این خصوص پررنگ دیده شود.
برچسب ها:
بیابان زایی، بیابان زدایی، روز جهانی مقابله با بیابانزایی، سومدیریت
پیشنهاد سردبیر
مطالب مرتبط
![«برای اینکه فراموش نشوم»؛ آلبومی قدیمی در مرکز شهر](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/IMG_20240717_173621_002.jpg)
«برای اینکه فراموش نشوم»؛ آلبومی قدیمی در مرکز شهر
![«با انرژی» از مهندسان نیروگاه رامین اهواز قدردانی میکند](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/با-انرژی.jpg)
«با انرژی» از مهندسان نیروگاه رامین اهواز قدردانی میکند
![فرهاد مشیری، نقاش ایرانی، درگذشت](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/فرهاد-مشیری.jpg)
فرهاد مشیری، نقاش ایرانی، درگذشت
![ارتقاء فعالیت هتلها در مسیر گردشگری سبز](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/Img20170304133621777.jpg)
دبیر کمیتۀ ملی طبیعتگردی و گردشگری سبز به «پیام ما» خبر داد:
ارتقاء فعالیت هتلها در مسیر گردشگری سبز
![هیچ انتصاب جدیدی در وزارت ارشاد نداشتهایم](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/وزیر-ارشاد-1.jpg)
وزیر ارشاد:
هیچ انتصاب جدیدی در وزارت ارشاد نداشتهایم
![افزایش نرخ جرایم برای تقویت بازدارندگی از جرایم رانندگی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/جریمه-خودرو.webp)
معاون عملیات ترافیک پلیس راهور فراجا:
افزایش نرخ جرایم برای تقویت بازدارندگی از جرایم رانندگی
![آیا ضرغامی در دولت چهاردهم حضور دارد؟](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/ضرغامی.jpg)
آیا ضرغامی در دولت چهاردهم حضور دارد؟
![۵ آرامستان جدید در تهران احداث شد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/جوادتاجیک.jpg)
مدیرعامل سازمان بهشت زهرا(س):
۵ آرامستان جدید در تهران احداث شد
![ادامه مرمت خانه تاریخی امام جمعه](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/خانه-تاریخی-امام-جمعه.jpg)
ادامه مرمت خانه تاریخی امام جمعه
![امدادرسانی در عاشورای حسینی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/خدمات-درمانی-1.jpg)
رئیس سازمان امداد و نجات:
امدادرسانی در عاشورای حسینی
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- بیماری هاشیموتو چیست؟ علائم و راهکارهای درمان
- نورپردازی کابینت آشپزخانه چه تاثیری بر روحیه افراد دارد؟
- سفر به پوکت بهترین مقصد گرمسیری آسیا با تور تایلند آرزوی سفر
- بورس شمش گلدن ارت ( خانی )
- مقایسه گچبری پیش ساخته پلی یورتان و گچبری پیش ساخته پلی استایرن
- عطر بدون سردرد – 11 عطر مخصوص افراد میگرنی
- گیلکی کناری، پژوهشگر برتر متافیزیک ایرانی بر سکوهای بینالمللی
- چرا رزرو هتلهای 4 ستاره استانبول ارزشمند است؟
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
![«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/کتاب-چرا-شما-را-نمیگیرن.jpg)
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید