مدیریت بحران پیشگیرانه ضروری است
۹ مرداد ۱۴۰۱، ۰:۵۱
باری دیگر سیلاب گسترده و فراگیر در پی بارشهای تابستانه بیشتر نقاط کشور را فراگرفت. بخش وسیعی از منطقه سیلاب زده این بار در مرکز و البرز جنوبی قرار داشت. یکی از سوالهای مهمی باید به آن پاسخ داد ای است: آیا این مناطق برای نخستین بار است که درگیر سیلاب شده اند، یا اتفاقی تکراری در تمام این مناطق به صورت سیلابهای مخرب یک بار دیگر در مرداد 1401 رخ داده است؟ مرور سادهای بر حوادث گذشته موید این است که سیلاب 5 مرداد 1401 دقیقا 68 سال پس از سیلاب 5 مرداد 1333 امامزاده داود رخ داد. سیلابهای روستاهای بخش بلده نور که در 6 مرداد 1401 رخ داد، در 8 و 12 مرداد 1400 و ماههای مشابه سالهای قبل هم رخ داده بود. سیلاب در جاده کرج – چالوس در ۲۷ فروردین ۱۳۴۱ و در تجریش در 4 مرداد 1366 تلفات و خسارتهای متعددی در محدوده استان تهران به بار آورده است.
مدیریت بحران پیشگیرانه ضروری است
سوال اساسی دیگر این است که وضع بارش و ارتفاعات البرز مرکزی بین گردنه کندوان و گدوک به عرض 120 کیلومتر چگونه است؟ بارش در مرکز، محدوده محوری رشته کوه به ندرت به زیر 3500 متر میرسد (قله آزادکوه، در جنوب دره بلده نور با ارتفاع 4355 متر). مخروط باشکوه دماوند، مرتفعترین ارتفاع ایران و خاورمیانه، با ارتفاع 5678 متر در همین محدوده واقع است. در شرق دره هراز، ارتفاع کوههای فیروزکوه به ندرت از 4000 متر تجاوز میکند. در جنوب این پهنه مرکزی چند یال باریک و بسیار مرتفع (توچال، مشرف به تهران، 3970 متر، کوه شاهنشین، 4076 متر) بر کوهپایه خشک جنوبی مسلط است. سیلابهای قدرتمند درپای دامنههای البرز مخروطهای آبرفتی عظیمی بر جای گذاشتهاند. این رشته جنوبی حوضه آبخیز را تشکیل میدهد. دامنههای جنوبی رشته کوه، از بادهای مرطوب شمالی محافظت میشوند و قزوین تنها 280 میلیمتر در سال، تهران 203 و سمنان 159 میلیمتر بارندگی دارد. تودههای هوای خزر که به این دامنهها میرسند بهطور موثر بخش عمدهای از رطوبت خود را از دست دادهاند. علاوه بر این، یک توده هوای خشککننده و پایدارتر قارهای در حدود 2200-2500 متر بر آنها مسلط است و مانع از پیشرفت آنها به سمت جنوب میشود. بارندگیهای فصل سرد گاهی با جابهجایی هوای کاسپین از درههای شمالی جنوبی که البرز را قطع میکنند همراهند. مرز بین مناطق خشک و مرطوب گاه با خط مرزی حوزه آبخیز مطابقت دارد مثلاً در گردنه کندوان. در شرق قزوین، منطقه خشک به طور گسترده 235 میلیمتر باران در بلده نور، 429 میلی متر در پلور در مرکز البرز قابل پایش است. در کنار این موارد به مسئلهای دیگر باید توجه کرد. مهاجرت یکی از دلایل اصلی شهرنشینی به ویژه در نیم قرن اخیر در ایران است که باعث ایجاد مشکلات چالش برانگیز در جامعه شهری شده است. در شهرنشینی، معماران منظر بیشتر بر ساختوساز در زمینهای بایر رها شده و آلوده کردن جامعه پساصنعتی متمرکز بودهاند. امروزه هدف معماری منظر تبدیل شهرهای صنعتی به شهرهای پایدار است. در نتیجه رشد سریع جمعیت، طراحیهای کارآمد و حیاتی برای استفاده از فضاهای موجود بیش از هر زمان دیگری حیاتی است. فضاهای باز به سبک قدیمی قادر به پاسخگویی به نیازهای این جمعیت به سرعت در حال رشد نیستند. به منظور پایداری مناظر شهری و ایفای نقش موثر در اقلیم شهر، آنها باید به عنوان بخشی از اکوسیستمهای طبیعی طراحی شوند. اکوسیستم طبیعی یک سیستم متعادل، پویا، منسجم و پیچیده است. بنابراین برای شهر پایدار ایدهآل، بهعنوان بخشی از اکوسیستمهای طبیعی، طرحهای محیطی باید از پیچیدگی و انسجام مشابهی پیروی کنند. در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، مناظر شهری امروزی با اکوسیستمهای طبیعی ناسازگار است، نقش انسان نادیده گرفته شده و چرخههای انرژی ناقص است. ارزیابی اولیه خسارتهای سیلابهای اخیر نشان از شهرسازی بشدت ناپایدار و نگاه به فضاهای باز داخل و پیرامون شهرها و روستاها به عنوان سوژه ساختوساز ساختمان و کشیدن خیابان آسفالته و بتنریزی بهمنظور ساماندهی کف درهها و حاشیه رودخانهها و احداث پارک و رستوران و پارکینگ در مسیلها و کف رودخانهها دارد. تجدید نظر در توسعه شهرها، به ویژه در حاشیه درهها و در دامنههایی مانند رشته کوهها البرز بسیار حیاتی است. مدیریت بحران با دید پیشگیرانه برای سوانح حتمی بعدی از همین موضوع آغاز میشود.
پیشنهاد سردبیر
مطالب مرتبط
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟
- حداقل سرمایه برای واردات از دبی: آنچه باید بدانید
- چطور زودتر از همه از پیش فروش قطارها مطلع شویم؟
- چه کسانی نمی توانند مهاجرت کنند؟
- تفاوت رهگیری مالیاتی و کد مالیاتی چیست؟
- نوآوریهای جدید تتر در ارائه خدمات مالی دیجیتال
- عمر باتری آیفون 15 پرو مکس در مقابل سامسونگ اس 24 اولترا
- دوره mba و dba مرکز آموزش های آزاد دانشگاه تهران
- آینده واردات عروسک و اسباب بازی از چین به ایران، پیشبینی و ترندها بیشتر
بیشترین نظر کاربران
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید