۱۶ روز دیگر که بگذرد یکسال از آن روز گذشته است. روزی که داغی بر دل همه ما نشست. همه مایی که یا خبرنگاریم یا عاشق محیط زیست یا هنوز امیدواریم که «مهشاد کریمی» برگردد و به جشن عروسی‌اش برویم. دوم تیر دیگر یک روز از تقویم یا یک روز از سال نیست. نقطه‌ایست که خیلی چیزها تغییر کرد. حتی پرسش‌های ما خبرنگاران هم بعد از آن جنس و حالش عوض شد. اما هنوز حس و حال مدیریت مسئولان ما تغییری نکرده است. ۳۴۹ روز از آن روز سپری شده است و نه تنها پاسخ بسیاری ازپرسش‌هایی که چگونگی بروز آن حادثه را می‌کاود داده نشده که داغ‌های دیگری هم بر دل مردم نشسته است. داغی چون متروپل آبادان و سهل‌انگاری‌هایی که آن حادثه را رقم زده است. حالا در آستانه یکساله شدن بر دل نشست آن داغ خانواده‌های «مهشاد کریمی» و «ریحانه یاسینی» می‌گویند از آنچه از کالبدشکافی آن حادثه باید به دست می‌آمد رضایت ندارند. رسم این دنیا نیست که عزیزان از دست رفته را بازگرداند. خانواده‌ها هم خوب این را می‌دانند. اما ته دلشان می‌خواهند این زخم عمیق را با مرهمی آرام کنند که دست کم مانع از تکرار آن حوادث شود. برای همین است که پدر ریحانه گفته است: اتوبوس خبرنگاران، اتوبوس شهری یا بین شهری نبود که بلیت بخریم و سوار آن شویم، هنگامی که اتفاق افتاد بگوییم راننده ناتوان و نابلد، مقصر بوده است.
پدر مهشاد نیز مشابه همین حرف را زده است. او گفته‌: بر اساس نظر کارشناسی دوم راننده مقصر صد درصدی شناخته شده است، اما به مسائل جانبی هیچ توجهی نکرده‌اند. به عنوان مثال آیا اتوبوس ایمن بوده است یا نه؟ چون به نظر می‌رسد حتی وضعیت ظاهری اتوبوس مانند وضعیت صندلی‌ها و کمربند را بررسی نشده است، علاوه بر آن باید مشخص شود چه کسی دستور حرکت در جاده فرعی را داده است؟ بر اساس گفته‌های سایر خبرنگاران اتوبوس ایراد داشته و مسیر یک ساعته را دو ساعت و نیم طی کرده است و به خواست یکی از مسئولان برگزاری از جاده فرعی رفته‌اند و او گفته بود که مسیر را می‌شناسد و میانبر است.
آن‌ها می‌دانند که ۱۶ روز دیگر فقط داغشان تازه می‌شود. کما اینکه در همه ۳۴۹ روز گذشته هر روز داغشان تازه می‌شد. اما می‌خواهند در رسیدگی به پرونده پر کشیدن دخترانشان مثل همه سوانحی که در آن خلبان مقصر اعلام می‌شد با ماجرا برخورد نشود. خلبانی که خود هم جانش را از دست داده باشد چه قدری از تقصیر را برعهده‌اش بگذاریم چه همه تقصیر تغییری ایجاد نمی‌کند. اینجا در ماجرای اتوبوس خبرنگاران محیط زیست نمی‌توان گفت فقط راننده مقصر بوده و همه چیز را فیصله داد. دستکم ۲ تیر باید روزی در تقویم ایران شود که دیگر ساده از کنار حوادثی که منجر به مرگ مسافران می‌شود نگذریم.
***
دوم تیر سال ۱۴۰۰ وقتی اتوبوس خبرنگاران قرار شد که از نقده به سمت ارومیه بازگردد در مسیری باریک واژگون شد. «مهشاد کریمی» خبرنگار ایسنا و «ریحانه یاسینی» خبرنگار ایرنا این سانحه را تاب نیاوردند و جان دادند. به جز آن‌ها ۲۱ خبرنگار و عکاس دیگر هم در سانحه آسیب دیدند. براساس گزارشی که ایسنا منتشر کرده است پلیس ۸ تیر همان سال علت واژگونی اتوبوس را «بی‌مبالاتی و قصور مسئولان هماهنگی سفر به علت عدم تامین وسیله نقلیه مناسب» اعلام کرد. غلامحسین اسماعیلی – سخنگوی وقت قوه قضاییه نیز در ۲۲ تیرماه نظر کارشناسی این قوه را درباره حادثه اعلام کرد. بر این اساس « ۵۰ درصد تقصیر عوامل و مسئولان مختلف بوده است.»
پرتو برهانپور – وکیل اولیای دم – شهریور پارسال به ایسنا گفت: در تیر به وکالت از اولیای دم هر دو خبرنگار عزیز، شکواییه ووکالت‌نامه را در شعبه ۳ بازپرسی دادسرای ناحیه ۲۳ تهران – که ویژه نیابت قضایی است – ثبت کردیم، اما اخیرا متوجه شدیم که در یک نظر کارشناسی به تاریخ ۵ شهریور بر اساس تصمیم یک هیات سه نفره از «کارشناسان وزارت دادگستری در زمینه تصادفات و امور وسایل نقلیه موتوری زمینی» راننده مقصر 100 درصد حادثه واژگونی اتوبوس خبرنگاران اعلام شده است و ما به این نظریه اعتراض کردیم.
او آذر پارسال نیز درباره نظر کارشناسی حادثه گفته بود در پرونده تصادف اتوبوس خبرنگاران، راننده به عنوان متهم ردیف اول و سه مدیر وقت سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان متهم ردیف دوم مقصر شناخته شده‌اند اما ۱۷ بهمن ماه قرار منع تعقیب سه تن از متهمان پرونده که از مدیران دولتی بودند، صادر شد.
اول اسفند سال گذشته نیز قوه قضاییه اعلام کرد که هیات کارشناسی بررسی پرونده سانحه اتوبوس خبرنگاران در نقده، راننده را مقصر دانسته و سه نفر از مدیران متهم پرونده را مجرم نشناخته‌اند.
به عبارت دیگر هنوز با‌ گذشت یکسال از وقوع این حادثه نه تنها ابعاد آن بررسی و واکاوی نشده است که در تعیین مقصران نیز با مسامحه و طمانینه برخورد کرده‌اند. این در حالی است که رسیدگی سریع به این ماجرا و شیوه مواجهه با آن می‌توانست قدری دل خانواده‌های داغدار و دیگر سانحه‌دیدگان را آرام کند که بعد از این حساسیت نسبت به جان مسافران بیشتر و بیشتر می‌شود.
پدر مرحوم ریحانه یاسینی نیز با اشاره به جلسات کارشناسی برگزار شده برای بررسی پرونده واژگونی اتوبوس خبرنگاران محیط زیست به ایسنا گفته است : در یک سال گذشته، دو بار کارشناس نظر داده و ما رد کرده‌ایم ، بنابراین اقدامات لازم انجام نشده است. با توجه به مشخص بودن ابعاد حادثه واژگونی اتوبوس نباید روند بررسی پرونده این قدر طول بکشد.
او همچنین افزوده است: علاوه بر مهشاد و ریحانه که فوت کردند، خبرنگاران زیادی در اتوبوس بودند که از نظر روحی، جسمی و مالی متضرر شدند و شاکی هستند و باید سریع‌تر به این پرونده رسیدگی می‌شد، اما در شرایطی که حدود یک سال از بررسی پرونده می‌گذرد، قرار است یک جلسه رسمی رسیدگی برگزار شود.
یاسینی در بخش دیگری از سخنان خود گفته : با رییس دادگستری ارومیه صحبت کردیم و قول دادند که سریع‌تر پیگیری کنند و ۲۱ خبرنگار دیگر به حق و حقوقشان برسند ولی تا آنجایی که اطلاع داریم، تاکنون اتفاق خاصی نیفتاده است.
او با بیان اینکه راننده را در واژگونی اتوبوس مقصر شناخته‌اند ، نمی گویند این سفر را سازمان حفاظت محیط زیست برنامه‌ریزی کرده است، افزود: متاسفانه مسئولان قبلی این سازمان، از ابتدای حادثه می‌خواستند از بار مسئولیت این حادثه دلخراش شانه خالی کنند. متاسفانه‌ مسئولان سابق سازمان محیط زیست ، نه تنها عذرخواهی نکردند، بلکه بسیار مدعی هستند و بعضی از آن‌ها متاسفانه در دولت جناب رئیسی در مسئولیت خود ابقا و مشغول کار هستند و کسی با آنان برخورد نکردند، گویا هیچ اهمیتی برایشان نداشت چرا که در طول یک سال مصیبتی که بر ما گذشت، حتی یک جلسه بازپرسی هم از آنان برگزار نشده است.
یاسینی همچنین تاکید کرد: این اتوبوس نقص فنی داشته است، نه دستگیره داشته و نه کمربند ایمنی. اگر کمربند ایمنی داشت، این اتفاق نمی‌افتاد. مشکل اساسی این است که سه نفر که مسئولیت برنامه را عهده دار بودند و این واقعه تلخ در زمان مسئولیت آن‌ها اتفاق افتاده‌است! از اتهام خود در این پرونده تبرئه شده اند! گویا هیچ مسئولیتی در قبال جان جوانان وطن و خبرنگاران که به‌ امانت به آن‌ها سپرده شده بود نداشتند! و شاید به هیچ عنوان نمی‌خواهند خدشه‌ای به اداره کل محیط زیست آذربایجان غربی وارد شود.
او به استفاده از اتوبوس کارخانه سیمان برای جابجایی خبرنگاران اشاره کرد و افزود: در حالی از این اتوبوس استفاده شد که کرایه اتوبوس ۵۰۰ هزار تومان است و بچه‌های ما به خاطر چنین مبلغی قربانی شدند.