بایگانی مطالب : منابع طبیعی
جنگل جلگهای روی خط نابودی
توسعهٔ زراعت و شالیکاری و افزایش قاچاق چوب جنگلهای جلگهای دلند را در موقعیتی قرار داده تا بهگفتهٔ کارشناسان ما آخرین نسلی باشیم که «دلند» را میبیند. سهم ایران از جنگلهای جلگهای در دشت و شمال جادهٔ اصلی در گلستان و مازندران تنها ۶۰۸ هکتار است. از بالا که به جنگل «دلند» نگاه کنید، محدودهای محصور در میان شالیزارها را میبینید! چاههای آب مجاز و غیرمجاز کشاورزی میان درختان انجیلی، آزاد و بلوط گم شده است، سه چاه آبی که مردم دلند را سیراب میکنند هم از بالا پیدا نیست. در عوض در محدودهٔ پیرامونی جنگل، درختانی با برگهای نارنجی را میبینید، اینها همان درختان «انجیلی» هستند، با پایین رفتن سطح آب، ریشهها تلاششان برای سیراب کردن درخت بیثمر مانده است. «دلند» درحال تبدیل شدن به جنگلی مخروبه است و با پایان عمرش، ایران برای همیشه این محدوده از جنگلهای جلگهای خود را از دست خواهد داد.
![جنگل جلگهای روی خط نابودی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/3-3-jpg.webp)
پارک جنگلی یا بازار مکاره
|پیام ما| یافتن سوژهٔ مناسب برای نوشتن گزارش در حوزه محیط زیست مانند سایر حوزهها دشوار نیست؛ یک روز عرصهای جنگلی آتش میگیرد، روز دیگر جنگلبان یا محیطبان ضربوشتم میشود، روز سوم خبر عبور خط لوله در تالاب میآید و هنوز به بیستوچهار ساعت نرسیده کارشناسان دربارۀ ماهیهای مهاجم در همان تالاب خبر میدهند. همین موضوع سبب میشود بسیاری از گزارشها فرصت پیگیری دوباره نداشته باشند. بااینحال گاه کارشناسان و استادان در مواردی دست به کار میشوند و خودشان مجموعه یادداشتهایی را دربارۀ یک چالش محیط زیستی مینویسند. «شاهرخ جباری ارفعی»، کارشناس جنگل و «رحیم ملکنیا»، مدرس دانشگاه در این پرونده، درباره واگذاری شش هزار هکتار از عرصههای جنگلی چالوس دیدگاههای خود را بیان کردهاند.
![پارک جنگلی یا بازار مکاره](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/3-2-jpg.webp)
برنامهٔ هفتم برای کشاورزی کارا نیست
|پیام ما| مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی که از بخش منابع طبیعی و کشاورزی لایحهٔ هفتم پنجسالهٔ توسعهٔ کشور منتشر کرده است میگوید احکام این برنامه متناسب با چالشهای اساسی بخش کشاورزی نیست. همچنین، این گزارش مدعی است که وضعیت تکالیف قانونی نهادهای مرتبط با این بخش بهدرستی مشخص نشده است. همچنان که تکلیف الزامات مرتبط با احکام مندرج در برنامه مانند فروش انفال و همچنین داراییهای بخش کشاورزی در قالب مولدسازی، صدور سند اراضی کشاورزی زیر حد نصاب فنی و اقتصادی معلوم نیست. این گزارش در بخشهایی احکام مندرج در برنامه را غیر میداند که منجر به تحقق اهداف کشاورزی و حفظ منابع کشور در کنار تحقق امنیت غذایی نخواهد شد.
![برنامهٔ هفتم برای کشاورزی کارا نیست](https://payamema.ir/pubfiles/2023/12/5-13-jpg.webp)
پیکر مثله شدهٔ کشاورزی
هفده سال از تصویب قانون یکپارچهسازی اراضی در کشور میگذرد، اما آمار میگوید این قانون نهتنها اجرا نشده است که در این بازهٔ زمانی اراضی کشاورزی ایران کوچک و کوچکتر نیز شده است. همچنین بالارفتن ارزش زمین و تمایل به تبدیل زمین کشاورزی از محل تولید به سرمایه موجب شده است علاوهبر خردی و پراکندگی این زمینها، بخش وسیعی از اراضی کشاورزی در معرض تغییر کاربریهای مجاز و غیرمجاز قرار بگیرند. آمارنامهٔ سازمان امور اراضی در سال ۱۴۰۰ عنوان کرد که طی سالهای ۱۳۷۴ الی ۱۴۰۰ و با یک روند تصاعدی بالغ بر ۴۱۲ هزار و ۷۸۴ مورد مشتمل بر حدود ۷۳ هزار ۷۸۰ هکتار از اراضی دچار تغییر کاربری غیرمجاز شدند. کارشناسان اقتصاد کشاورزی اما معتقدند که در شرایط فعلی اقتصادی امکان تجمیع اراضی را از دولت سلب کرده است و حالا اگر هم بخواهد این قانون را اجرا کند، گویی باید از هفتخان رستم عبور کند؛ چراکه یک هکتار زمین کشاورزی اگر تبدیل به ویلا شود، آورد مالیاش چندین برابر کشت و زراعت خواهد بود. همچنین، در نبود نظام تعاونی کارا، تجمیع اراضی بیدلیل بهنظر میرسد.
![پیکر مثله شدهٔ کشاورزی](https://payamema.ir/pubfiles/2023/12/5-10-jpg.webp)
وضعیت مطلوب گوزنهای زرد ایرانی سایت فندقلوی نمین
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اردبیل گفت: وضعیت گوزنهای زرد ایرانی انتقال داده شده از سایر زیستگاههای کشور به سایت فندقلوی نمین مطلوب است.
![وضعیت مطلوب گوزنهای زرد ایرانی سایت فندقلوی نمین](https://payamema.ir/pubfiles/2023/12/157117321-jpg.webp)
از مناطق حفاظت شده محیط زیست چه میدانیم؟
در حالی در آخرین جلسه شورای عالی محیط زیست که ۲۱ آذر ماه با حضور حجتالاسلام ابراهیم رئیسی - رییس جمهوری- برگزار شد، ۱۱ منطقه جدید به مناطق تحت حفاظت سازمان محیط زیست افزوده شد که تاکنون ۳۰۹منطقه به عنوان مناطق حفاظت شده تحت نظارت سازمان حفاطت محیط زیست هستند.
![از مناطق حفاظت شده محیط زیست چه میدانیم؟](https://payamema.ir/pubfiles/2023/12/62547352-jpg.webp)
تخریب کوه با هدف برداشت شن و ماسه
انجمن محیط زیستی چیا با انتشار فیلمی از انفجار در کوهی در یکی از روستاهای مریوان خبر داده و گفته این انفجار با هدف برداشت شن و ماسه است.
![تخریب کوه با هدف برداشت شن و ماسه](https://payamema.ir/pubfiles/2023/12/Screenshot-25-1.png)
ایران از هر هکتار ۴.۳ تن گندم برداشت میکند ترکیه و مصر ۷ تن
رئیس اندیشکده آب، محیط زیست و امنیت غذایی گفت: در طول سالیان اخیر میانگین عملکرد کشت گندم آبی ایران در بهترین حالت ۴.۳ تن در هکتار بوده است در حالی که این رقم در کشورهایی چون مصر یا ترکیه حدود هفت تن در هکتار است.
![ایران از هر هکتار ۴.۳ تن گندم برداشت میکند ترکیه و مصر ۷ تن](https://payamema.ir/pubfiles/2023/12/4556350-jpg.webp)
حریق در ۸۹ هکتار از اراضی در هفته اخیر
فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی کشور گفت: طی هفته گذشته ۱۱ فقره آتش سوزی در جنگل ها و مراتع کشور اتفاق افتاده و ۸۹ هکتار از اراضی منابع طبیعی را درگیر خود کرده است. خوشبختانه حریق در جنگل های کشور سطحی بوده و بیشتر لاشبرگها دچار حریق شده است.
![حریق در ۸۹ هکتار از اراضی در هفته اخیر](https://payamema.ir/pubfiles/2023/12/3463158-jpg.webp)
خطر هزاران چاه نفت رهاشده برای خزر
گرچه شاید روی کاغذ بهنظر برسد «کنوانسیون تهران» پیشنهادهای ایدهآلی برای مدیریت دریای خزر به کمک کشورهای عضو این کنوانسیون دارد و بخش قابلتوجهی از مسائل این دریاچهٔ بزرگ در این کنوانسیون دیده شده است، اما هیچگاه مفاد این معاهده از زمان تصویب به «برنامهای عملی و اجرایی» نرسید. حالا خزر در حال پسروی و کوچک شدن است و بیم آن میرود که با تداوم اثرات تغییراقلیم، دریاچه هرگز به روزگار گذشته برنگردد. کشور آذربایجان فرصت میزبانی از کشورهای عضو و چهار سال مدیریت «اجرای کنوانسیون تهران» را از دست داد و با وجود اینکه نوبت استقرار دبیرخانه در تهران رسیده است، اقدامی برای دعوت از چهار عضو دیگر (روسیه، قزاقستان، ترکمنستان و آذربایجان) و برگزاری اجلاس در ایران صورت نگرفته است. بهنظر میرسد پنج کشور عضو این کنوانسیون دست روی دست گذاشتهاند تا طبیعت چه سرنوشتی برای خزر و حاشیهنشینانش رقم بزند. براساس آخرین پیشنگری از وضعیت سواحل خزر، تمام محیط دریا در آستانهٔ بیابان شدن قرار دارند که البته «داغستان» بزرگترین بیابان احتمالیِ آینده در مجاورت خزر است. «پروین فرشچی»، متخصص علوم دریا، مدیریت ساحل و از معاونان اسبق دریایی سازمان حفاظت محیط زیست کشور، در گفتوگویش با «پیام ما» تأکید میکند که وقتش رسیده ایران اقدامی عملی انجام دهد و از کشورهای عضو برای تشکیل کنوانسیون دعوت کند؛ اما نه دعوتی برای جلسههای تکراری بلکه برای تدوین یک «برنامهٔ عمل»؛ وقتش رسیده ایران ابتکار عمل را بهدست بگیرد. تعلیق در اجرای کنوانسیون تهران در شرایطی است که محیط زیست خزر با آلایندگیهای زیادی تهدید میشود که بخش قابل توجهی از آن از چاههای نفت رهاشدهای ناشی میشود که کشورها حاضر به سرمایهگذاری برای نصب پوشش بر آنها نیستند. همچنین تنوع زیستی این دریاچه بزرگ بهشدت کاهش پیدا کرده است.
![خطر هزاران چاه نفت رهاشده برای خزر](https://payamema.ir/pubfiles/2023/12/4-6-jpg.webp)