بایگانی مطالب : تغییر اقلیم
بیم نابودی «هامون» تا «آمودریا»
ایران میگوید که فقط از ایستگاه سنجش «دهراود» بازدید کرده است و هنوز کارشناسان ایرانی حتی نتیجهٔ این بازدید را اعلام نکردهاند. دولت ایران میگوید هیچ اطلاعی از وضعیت سد کجکی ندارد و افغانستان میگوید اجازهٔ بازدید از سد و سنجش با هیچ متر و معیاری را نخواهد داد. اما بلافاصله پس از سفر ایران، اعلام کرد که کارشناسان ایرانی در مورد نبود آب و خشکسالی بالادست حوضهٔ آبریز هیرمند متقاعد شدهاند.
آب و فرونشست دو ابر چالش کشور
درحالیکه مسئلهٔ کمآبی به پهنهٔ ایران، همهٔ شهرها، روستاها دشتها و حتی پهنههای آبی و تالابی کشور را فراگرفته است و ناترازی آب حتی با وجود حذف سهم محیط زیست و طبیعت، هر روز بیشتر از پیش میشود، بهنظر میرسد که دولتها هنوز و در آستانهٔ برنامهٔ هفتم توسعه نتوانستهاند راهحلی برای مقابله با این چالش بزرگ پیدا کنند. باوجوداین، جامعهٔ متخصصان و کارشناسان غیردولتی، همچنان تلاش میکنند تا با ارائهٔ راهحل و برنامه، از شکلگیری فجایع ناشی از بیآبی جلوگیری کنند. مرکز مطالعات راهبردی کشاورزی و آب ایران اینبار در نشستی با موضوع بازتخصیص آب و نقشهراه آبی کشور بهصراحت اعلام کرده است که مسیر آبی کشور درصورت تداوم به همین شیوه به بیراهه میرسد.براساس اعلام مرکز مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران، کل منابع آب تجدیدشونده ۱۰۳.۱ میلیارد مترمکعب است که ۹۴.۴ میلیارد مترمکعب آن برداشت میکنیم؛ یعنی ۹۰ درصد پتانسیل تجدیدپذیر را مصرف میکنیم.
دریاچه ارومیه و هشدار مهاجران اقلیمی
دریاچهٔ ارومیه زمانی دومین دریاچهٔ بزرگ خاورمیانه بود که از اکوسیستمی غنی و سواحل مملو از مراکز توریستی و هتلها برخوردار بود. نگرانی در مورد اینکه چگونه استفادهٔ بیش از حد آب و خشکسالی ممکن است بر این دریاچه تأثیر بگذارد، از اوایل دههٔ ۱۹۷۰ میلادی مطرح شده است. تنها هشت رودخانهٔ دائمی به دریاچه میریزد و اکنون بیش از ۵۰ سد روی آن رودخانهها ساخته شده است که جریان آب به دریاچه را به شدت کاهش میدهد. این دریاچه در سه دههٔ گذشته، ۹۵ درصد آب خود را از دست داده است. خشک شدن دریاچهٔ ارومیه منجر به سیل مهاجرت میلیونها نفری میشود که در نزدیکی آن زندگی میکنند.
جزیره در بحران اقلیمی خاکستر شد
تابستان سوزان با رسیدن به جزیرهای در هاوایی بلایی مرگبار رقم زده است. حوادثی که با آتشسوزیهای پراکنده در «مائوئی» آغاز شد، اواسط هفتهٔ پیش به فاجعه انجامید؛ فاجعهای که آخرین خبرها نشان میدهد دستکم ۸۰ نفر را کشته است، دهها نفر را زخمی و هزاران نفر را آواره کرده است. در روزهای گذشته که آتشنشانان بهدنبال مهار شعلهها بودند، بیش از همه به نادیدهگرفتن تغییر اقلیم و بیتوجهی مسئولان این ایالت به خطر آتشسوزی اشاره شد. چنانکه بعضی رسانهها نوشتند: «اگر تغییر اقلیم نبود، فاجعهٔ آتشسوزی در هاوایی رخ نمیداد».
حال ناخوش خزر
خزر گوهری بود و هست که اگر قدرش را بدانیم، سرمایهٔ بزرگی برای کشور محسوب میشود
دردهای خزر
پروندهای به مناسبت ۲۱ مرداد، روز ملی دریای خزر
استفاده ابزاری از محیط زیست در برنامه هفتم
منتقدان محیط زیستی لایحه برنامه هفتم توسعه میگویند این برنامه پر از کلیگویی و ابهام است، محیط زیست را مهم نشمرده و حتی به قوانین کشور هم بیتوجه است. عصر چهارشنبه هفته گذشته، در همایشی که برای تحلیل این برنامه توسعهای در دانشگاه خاتم برگزار شد، حاضران که اغلب از اعضای انجمنهای علمی و مسئولان محیط زیستی کشور بودند، گفتند که توجه لایحه برنامه هفتم توسعه به محیط زیست بسیار اندک است. آنها بیشتر از ۶ ساعت زیر و بم لایحه را نقد کردند و از نقاط ضعف و قدرتش گفتند و درخواست کردند که مجلس برای اصلاح برنامه به آنها وقتی دو ماهه دهد، و دست آخر نماینده مجلسی که در همایش شورای انجمنهای علمی کشور حاضر بود، به فرجهای پنجروزه راضی شد.
اقتصاد ایران زیر تیغ تغییر اقلیم
با اینکه کشورهای بسیاری سازگاری با تغییر اقلیم را در سیاستگذاری اقتصادی خود گنجاندهاند، چنین رویکردی در ایران کاملاً نادیده گرفته شده است. مرکز پژوهشهای اتاق بازرگانی ایران با انتشار گزارشی درباره لزوم تغییر سیاستهای تجاری مخصوص برای سازگاری با تغییر اقلیم هشدار داده است. بر اساس این گزارش تجارت کالاها و خدمات سازگار با تغییر اقلیم از همین سیاستهاست و باید در تحقیق و توسعه فناوریهای جدیدی سرمایهگذاری شود. این در حالی است که چنین سیاستگذاریای حتی در حاشیه لایحه برنامه هفتم توسعه دیده نشده است. هشدارها اما از افزایش زیانهای اقتصادی ناشی از تغییر اقلیم در طول زمان و روند رو به رشد نابرابری اقتصادی حکایت میکند. این میان کشورهای درحال توسعه در برابر این تأثیرات آسیبپذیر هستند زیرا بیشتر کشاورزی و منابع طبیعی متکی هستند.
بغض دامداران میانکاله
«زمین را از ما گرفتند و دورش فنس کشیدند. هر چه گفتیم حرف ما را گوش ندادند. ما را به چراگاه گوسفندانمان راه نمیدهند و میگویند این زمین شورهزار و بایر است. آنجا چراگاه دام ما بود. حالا گوسفندان ما در مضیقهاند.» مرد راه پنج ساعته «للهمرز» بهشهر تا بلوار کشاورز تهران را آمده تا در جمع فعالان محیط زیست از آنچه پتروشیمی میانکاله بر سر دامداران مرتع حسینآباد و للهمرز آورده بگوید. او شاهد زنده حاصلخیزی زمینی است که بیش از ۶۰ مرتعدار دارد اما بیتوجه به حقوق مردم بومی، به سرمایهگذاران پتروشیمی میانکاله واگذار شده است.
زمان تصمیم سخت
در حالی که هنوز بیش از چهل روز تا پایان فصل تابستان باقی مانده، تراز دریاچه ارومیه به کمترین میزان ثبت شده برای این دریاچه در تمام دوران ثبت روزانه این داده از سال ۱۳۴۳ تاکنون رسیده است. دست به دست شدن عکسی از دریاچه ارومیه که این دریاچه را در حالت احتضار نشان میدهد با واکنش گسترده کاربران شبکههای اجتماعی روبهرو شده است. برخی از کاربران و رسانه ها حتی از مرگ محتوم دریاچه نوشتند. اما آیا میتوان به استناد یک عکس از ادامه حیات دریاچه ناامید شد؟ و دیگر اینکه در چه صورتی می توان هنوز هم به زنده ماندن دریاچه ارومیه دل بست؟ این گزارش پاسخی به این دو پرسش است که با همیاری یک کارشناس عمران آب و مسلط به مسائل دریاچه ارومیه تهیه شده است.