بایگانی مطالب : آب
پارادوکس حفاظت از آب‌های زیرزمینی
«ما در ایران با یک پارادوکس مواجهیم؛ سیاستگذاران عطش آب دارند، برنامه‌های توسعه آب‌طلب هستند و در مقابل عده‌ای تلاش می‌کنند مصرف آب را کاهش دهند. وضعیت ما مشابه مدرسه‌ای است که نه معلم دارد و نه زیرساخت و نه در و پنجره، آن وقت عده‌ای می‌خواهند کلاس تقویتی در آن برگزار کنند. تا زمانی که این پارادوکس حل نشود، وضعیت آب‌های زیرزمینی هم حل نخواهد شد.» اینها گفته‌های «نعمت‌الله دهبندی»، مدیر پیشین گروه تلفیق و بیلان شرکت مدیریت منابع آب ایران بود که در نشست «تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی، وعده تا واقعیت» که دوشنبه، ۱۵ آبان، توسط اندیشکدهٔ تدبیر آب برگزار شد.
ضرورت توجه به مشکلات حوضه‌های آبریز
دخل و خرج ناتراز موزه‌ها
«مرجان حاجی‌رحیمی»، روزنامه‌نگار حوزهٔ میراث فرهنگی، روز دوشنبه (۸ آبان) در صفحهٔ شخصی خود در اینستاگرام از احتمال قطع گاز کاخ‌موزهٔ جهانی گلستان نوشت. آن‌طور که او نوشته بود: «پس از سه بار اخطار قطعی گاز به‌دلیل بدهی، روز دوشنبه مأمور گاز به کاخ‌موزهٔ جهانی گلستان رفت تا گاز این مجموعه را به‌دلیل بدهی قطع کند که با اصرار رئیس کاخ گلستان مأمور گاز از این کار منصرف شد. این درحالیاست که درآمد کاخ‌موزهٔ جهانی گلستان در شش‌ماههٔ اول سال حدود ۳۰ میلیارد تومان بوده که مثل درآمد همهٔ موزه‌ها به خزانهٔ دولت واریز شده است. واریز درآمد موزه‌ها به خزانهٔ دولت کار اشتباهی است که رؤسای موزه‌ها را از فعالیت اضافه منصرف می‌کند. کاخ‌موزهٔ جهانی گلستان به‌دلیل آنکه در فهرست جهانی یونسکو ثبت شده، مقصد اول گردشگران خارجی به‌شمار می‌رود.» حالا گرچه روابط‌عمومی کاخ‌موزهٔ گلستان در پاسخ به «پیام ما» می‌گوید که مشکل حل شده است و «آفرین امامی»، رئیس کاخ‌موزه گلستان، هم تصریح می‌کند که در این باره صحبتی نخواهد کرد، اما بار دیگر نگاه‌ها به‌سمت دخل و خرج موزه‌ها جلب شده است.
گردوغبار با سفر درمان می‌شود؟
معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست برای «پیگیری چالش‌های محیط زیستی منطقه» به سیستان‌و‌بلوچستان سفر کرده است و در این سفر هم در توفان گرد و غبار ایستاد، هم بر بستر خشک هامون راه رفت و هم سری به پروژه چاه‌های ژرف و چاه نیمه‌های خالی زد. اهالی سیستان‌و‌بلوچستان اما از چند روز پیش از سفر او این سوال را میپرسند: «طی 13 ماه گذشته و در فاصله سفر قبلی سلاجقه و این سفر، چه چیزی تکان خورد و تغییر کرد؟» محمد مولا شهروند سیستانی می‌گوید: «چند ماه بیشتر در غبار نفس کشیدیم. ما نمی‌خواهیم مدیری بیاید در باد و غبار بایستد که بگوید به فکر شما هستم. اگر به فکر است کاری کند ما در غبار و خاک هر روز نفس نکشیم. با یک ربع ساعت ایستادن در غبار همدلی معنا پیدا می‌کند؟ بازدید و جلسه نه آب هامون است و نه هوای سیستان.»
آموزش؛ چه آموزگاری چه آموزنده‌ای و کدام دانش؟
آبگیری سد «هراز» در گروی پاکسازی «عمارت»
|پیام ما| رئیس‌جمهوری این‌بار برای جانمایی جدید محل دفن پسماندهای شهر آمل، مهلتی ۱۵روزه تعیین کرده است. تکمیل و آبگیری سد «هراز» از مدت‌ها پیش معطل حل مشکل سایت دپوی «شاه‌زید»، مشهور به «عمارت» است که در مخزن این سد قرار می‌گیرد. این مرکز نزدیک به‌عنوان چهل سال پیش به محل دفن و دپوی زباله‌های شهر آمل انتخاب شد و رفته‌رفته با بوی نامطبوع و شیرابه‌ها و تهدید محیط زیست و سلامت شهروندان به مشکلی جدی تبدیل شد، اما سدسازی روی رودخانهٔ هراز، نگاه‌ها را بیش‌ازپیش به «عمارت» جلب کرد. تا آنجا که ابراهیم رئیسی در نخستین سفر استانی خود به مازندران وعده داد این معضل شش‌ماهه حل شود. البته چنین نشد و ضرب‌الاجل برای جابه‌جایی این مرکز دپو مدام عقب افتاد. اکنون اما با پیشرفت سد هراز و تلاش وزارت نیرو برای سرعت بخشیدن به پروژه، کار سد به عمارت گره خورده و رئیس‌جمهور برای جابه‌جایی کوه‌های زباله و پاکسازی منطقهٔ آلوده، ۱۵ روز وقت تعیین کرده است.
توقف حراج قرآن خطی
حوالی ساعت ۱۵ روز چهارشنبه ۲۷ فروردین ۱۳۸۲، چهار نفر با خرید بلیت وارد موزۀ پارس شیراز شدند، دو سرباز نگهبان را با اسلحه تهدید کردند، یکی از ویترین‌های موزه را شکستند تا نسخه‌ٔ یک قرآن تاریخی به خط کوفی را سرقت کنند. شاید آنها به‌درستی نمی‌دانستند، اما درواقع یکی از کهن‌ترین قرآن‌های کوفی را که کاتبان ایرانی در قرن سوم هجری در ۱۴ پارۀ مجزا نوشته بودند، سرقت کرده‌اند. خبر این سرقت فقط دو هفته مطرح بود و پس از آن دیگر کسی چیزی نگفت و چیزی ننوشت تا امروز که این اثر قرار بود در حراج هنری «کریستیز» عرضه شود.
بحران در حوضه‌های آبریز کشور
بحران آب در ایران تنها ناشی از تغییراقلیم نیست، به‌عبارت دیگر سوءمدیریت و عدم وجود برنامه‌ریزی در بخش آب نیز در این بحران دخیل بوده‌اند. مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی که در نخستین روز آبان منتشر کرده است، می‌گوید: «بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد سهم عوامل انسانی از جمله توسعهٔ مصارف آب‌بر، وضعیت اقتصادی و معیشت وابسته به آب، وضعیت صادرات-واردات، سطح زیر کشت، رشد جمعیت، امنیت غذایی، انگیزهٔ اصلاح الگوی مصرف و بهره‌وری و غیره در ازدیاد مصارف بیشتر از سهم عوامل طبیعی ناشی از کاهش بارش‌ها در کمیابی‌های آبی بوده است. آثار کم‌آبی مشاهده‌شده در سال‌های اخیر درواقع حلقهٔ مؤخر از زنجیرهٔ روند فزایندهٔ مصرف آب در دشت‌ها و حوضه‌های کشور است.» براساس گزارش این مرکز وضعیت آبی حوضه‌های آبریز درجه یک کشور براساس شاخص سرانهٔ آب تجدیدپذیر، فقط در دو حوضهٔ دریای خزر و دریای عمان و خلیج فارس مناسب است و بقیهٔ حوضه‌های آبریز درجه یک کشور یا بحرانی هستند یا مبتلا به کم‌آبی مطلق و بی‌آبی. این گزارش وضعیت عمومی کشور در این بخش را بحرانی اعلام کرده است. همچنین چهار سناریوی احتمالی درصورت عدم تغییر روند موجود در این مطالعه طراحی شده است که نتیجهٔ همهٔ آنها به تهدید امنیت آبی و غذایی کشور، از بین رفتن منابع طبیعی کشور و تحت‌الشعاع قرار گرفتن امنیت ملی ختم می‌شود.
تذکر به ارمنستان دربارهٔ «ارس»
|پیامما| از ۲۹ خردادماه که گزارش تحقیقی «پیامما» با عنوان «ردیابی مسمومیت ارس» منتشر شد، تاکنون چندین بار دربارهٔ وجود مواد رادیواکتیو و فلزات سنگین در آب رودخانهٔ ارس صحبت شده است و مسئولان بسیاری به این گزارش واکنش نشان داده‌اند. حالا در جدیدترین اظهارنظر دراین‌باره، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی کلان منابع آب و تلفیق بودجهٔ شرکت مدیریت منابع آب ایران گفته «وضعیت کیفی آب و به‌ویژه آلودگی‌ها، خط قرمز وزارت نیروی ایران است.» او همچنین تأکید کرده تذکراتی به طرف ارمنستانی و پیمانکار داده‌اند و همچنان پایش‌ها در جریان است.
برداشتن غبار جنگ از «موصل»
از اصلی‌ترین ارکان حفظ هویت یک ملت، زنده نگهداشتن گذشته و بافت سازه‌های آن کشور است؛ ملتی می‌تواند تمدن و فرهنگ خود را به جهانیان معرفی کند که ابتدا این ظرفیت تاریخی خود را حفظ کرده باشد. به همین دلیل حفظ سبک قدیمی و سنتی حاکم بر هر شهر، میراثی گرانبها از گذشتگان محسوب می‌شود و اولویت بیشتری نسبت به تبدیل شدن به جامعهٔ مدرن دارد. این درحالیاست که بررسی‌ها نشان می‌دهد فقط چند کشور اروپایی از جمله ایتالیا، فرانسه، اسپانیا، هلند و پرتغال گام‌های ارزشمندی در احیای بافت‌های تاریخی خود برداشته‌اند و حتی در ایران با وجود هزاران هکتار از این ظرفیت تاریخی بیش از شش دهه است که به‌دلایل مختلف بافت‌های تاریخی تخریب شدهاند و آثار باقیمانده نیز در معرض خطر هستند. این درحالیاست که اهمیت حفظ این بناها حالا برای کشورهای خاورمیانه هم چند برابر شده و در همسایگی غربی ایران متولیان حوزهٔ شهری و فرهنگی برای حفظ این میراث دست‌به‌کار شدهاند و یونسکو بزرگترین پروژه‌اش برای بازسازی بافت تاریخی یک شهر را از همین جا آغاز کرده؛ «موصل» در عراق.
