بر اثر ریزش معدن در جاده چالوس چهار کارگر گرفتار شدند.

هنوز چهلم کارگر قبلی نرسیده که خبری تازه خانواده‌ای دیگر از کارگران معدن زغال‌سنگ را سیاه‌پوش کرد. «سجاد زعیم‌باشی»، هفتم تیر یک روز قبل از انتخابات چهاردهم ریاست‌جمهوری در سکوت خبری زیر زغال‌ ماند تا به لیست کارگران فوت‌شدۀ معادن زغال‌سنگ کرمان در سال ۱۴۰۳ اضافه شود. پیش از این «عبدالله اسماعیلی»، «حسن صیاد» و «علی فروغی» بر اثر حادثه در معدن جان خود را ازدست داده بودند. ۴ حادثه در کمتر از ۲ ماه، زنگ خطر جدی برای امنیت جانی معادن‌ زغال‌سنگ است. معادنی که ایمنی همواره پاشنۀ آشیل آن‌هاست و گویی کارگران به‌جای کار در این معادن، مشغول مرگ‌اند. «سروش گدازگری» مسئول نظارت بازرسی و ایمنی سازمان نظام مهندسی معدن ایران به «پیام ما» می‌گوید: حوادث معادن زغال‌سنگ به نسبت میزان تولید آن در کشور زیاد است و ایمنی معادن متولی و آیین‌نامۀ مشخصی ندارد.

«آیت رضایی»، «محمد ابوالحسنی»، «مجتبی نجفی» و «نصرت یاراحمدی» ۴ کارگر معدن سنگ شازند بودند که بر اثر ریزش معدن جان خود را از دست دادند؛ ۲ رانندۀ کمپرسی و ۲ رانندۀ بیل مکانیکی. تا لحظۀ نگارش این گزارش هنوز پیکر ۲ نفر از کارگران پیدا نشده است. یکی از آن‌ها «آیت رضایی» است از بقیۀ کارگران سابقۀ کاری بیشتری داشت؛ حدود ۷ سال. او با ۷۰ سال سن روزی ۱۲ ساعت در این معدن کار می‌کرد. نداشتن سابقۀ بیمۀ کافی باعث شده بود که با ۱۵ سال بیمه بازنشست شود. حقوق بازنشستگی کفاف زندگی ۶ نفرۀ او را نمی‌داد. همین موضوع باعث شده بود که در این سن در شرایط سخت معدن کار کند. یکی از بستگان او به «پیام ما» می‌گوید: وضعیت خانوادۀ او مناسب نیست و تا الان نه از مسئولان معدن و نه هیچ‌کس دیگری به دیدن آن‌ها نرفته است.

رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر از ریزش معدن در شازند استان مرکزی خبر داد و گفت: ۱۴ تیم امدادی از استان مرکزی و ۳ استان معین به منطقه حادثه‌دیده اعزام شده و در حال جست‌وجوی ۴ نفر مفقودین احتمالی هستند.

مجوز اکتشاف و بهره‌برداری از «معدن سرب و روی آلبلاغ» در اسفراین و دو معدن در سرخ‌آباد و انگوران زنجان که همگی در مناطق حفاظت‌شده قرار دارند، درحالی در روزهای اخیر توسط شورای‌عالی حفاظت محیط‌زیست و با حضور رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست صادر شده است که «مجید مخدوم» و «نغمه مبرقعی دینان»، از اعضای این شورا در این جلسه حضور نداشتند و از چندوچون آن بی‌خبرند. مبرقعی با ابراز تأسف از صدور چنین مجوزی به «پیام ما» می‌گوید: «معدن‌کاوی در مناطق حفاظت‌شده استاندارد خاص می‌خواهد و این استانداردها وجود ندارد، حتماً پیگیر این ماجرا خواهیم بود.» و مخدوم هم با تأکید بر اینکه پای چنین مجوزی را امضا نخواهد کرد به «پیام ما» می‌گوید: «اجازهٔ چنین کاری در مناطق حفاظت‌شده را نمی‌دهیم.» معدن آلبلاغ در قلب پارک ملی ساریگل است و منطقهٔ حفاظت‌شدهٔ انگوران هم با وجود حدود ۲۳ معدن فعال، سال‌هاست توان بارگذاری جدید را ندارد، بااین‌حال این مجوزها توسط شورای‌عالی محیط‌زیست صادر شده است و باید دید آیا با وجود این مخالفت‌ها به مرحلهٔ اجرا می‌رسد یا خیر؟

اوایل بهمن‌ماه نامه‌ای به امضای سرپرست دفتر کل بهره‌برداری معادن خطاب به مدیران کل صنعت و معدن چند استان ارسال شد که در آن آمده بود «استخراج و برداشت مواد معدنی بدون عملیات فراوری و کانه‌آرایی مشمول ارائهٔ گزارش ارزیابی محیط زیستی نیست.» بر این اساس، معادنی که در آن عملیات فراوری اتفاق نیفتد، نیازمند ارائهٔ گزارش ارزیابی به سازمان حفاظت محیط زیست نیستند. این یعنی نابودی تنوع زیستی، آب و خاک نیازمند توضیح و بررسی نیست. اتفاقی که به‌گفتهٔ فعالان و کارشناسان نگران‌کننده است و نه‌تنها تنوع زیستی، بلکه حیات انسانی را هم تحت‌تاثیر قرار خواهد داد.

راه‌اندازی «معدن مس دره‌زرشک» به کلاف سردرگمی در استان یزد بدل شده است. سال‌هاست که تحقیقات گوناگون راه‌اندازی این معدن را که در دامنهٔ شیرکوه قرار دارد، عامل نابودی آبخوان‌ها، از بین رفتن حیات در شیرکوه، به‌هم خوردن اکوسیستم و … در مرکز کشور می‌دانند، اما این تحقیقات نتوانسته کسانی را که می‌خواهند به هر قیمت این معدن کارش را آغاز کند، قانع سازد و در روزهای اخیر استاندار یزد از شروع کار کارشناسی جدیدی توسط وزارت نیرو خبر داده است. او گفته است این وزارتخانه بعد از بررسی، نتیجه را به سازمان محیط زیست هم اعلام خواهد کرد و در پایان برای به راه افتادن یا عدم فعالیت این معدن تصمیم‌گیری خواهد شد. این در‌حالی‌است که در سال‌های گذشته شرکت ملی مس از وزارت نیرو خواسته بود تا تحقیق جامعی در این باره انجام دهد، تحقیق به دانشگاه شیراز و یکی از اساتید خبره در زمینهٔ آب سپرده شد و نتایج ابتدایی خطرات گسترده و آسیب برگشت‌ناپذیر به آبخوان منطقه را تأیید کرد. گویا این تحقیقات چون دلایل مخالفت برای راه‌اندازی معدن را دقیق اعلام کرده بود، مورد پسند قرار نگرفته است. حالا پرسش اصلی این است که چرا وزارت نیرو که یک تحقیق کامل در دست دارد، باید با صرف هزینه و وقت تحقیق دیگری به جریان بیندازد؟ و آیا این به‌معنی تلاش برای بهره‌برداری از معدن به هر قیمت است؟