«یداالله سحابی» و توسعه زمینشناسی قبل و پس از کودتا
سپس در سال ۱۳۱۳ دانشگاه تهران همین درس در چارچوب رشتهٔ علوم طبیعی، درس و تخصص زمینشناسی قابل تحصیل بود
![«یداالله سحابی» و توسعه زمینشناسی قبل و پس از کودتا](https://payamema.ir/pubfiles/2023/10/Screenshot-2023-10-30-at-21.41.59.png)
۲۷ مرداد ۱۴۰۲، ۲۲:۰۵
درس زمینشناسی اولبار در سال ۱۳۰۷ بهعنوان یک رشتهٔ دانشگاهی در دارالمعلمین (دانشسرای بعدی) تدریس شد. سپس در سال ۱۳۱۳ دانشگاه تهران همین درس در چارچوب رشتهٔ علوم طبیعی، درس و تخصص زمینشناسی قابل تحصیل بود. البته فقط از 1336 بود که رشتهٔ زمینشناسی بهعنوان یک رشتهٔ تخصصی جداگانه در دانشکدهٔ علوم دانشگاه تهران از ابتدای دورهٔ لیسانس به جذب دانشجو اقدام کرد. در همین زمان در شعبهٔ معدن دانشکده فنی دانشگاه تهران نیز، رشتهای بهنام «مهندسی زمینشناسی» به وجود آمد که بهصورت مستقل تا 1343 به جذب دانشجو میپرداخت. بهنظر میرسد که در هر دو تأسیس رشتهٔ یادشدهٔ ملی شدن صنعت نفت بهعنوان موضوع با اهمیت کلاس در سطح ملی محرک و انگیزهٔ جذب دانشجوی زمینشناسی بوده است. در شروع تدریس زمینشناسی در ایران، نقش شادروان دکتر یدالله سحابی (1284-1381) بسیار مهم و پررنگ است. زندهیاد یدالله سحابی در اسفندماه ۱۳۱۵ پس از کسب درجه دکتری زمینشناسی از دانشگاه لیل فرانسه به تهران بازگشت و برای تدریس زمینشناسی به دانشکده علوم که در آنموقع جزء دانشسرای عالی بود، منتقل شد و با همکاری دکتر فریدون فرشاد به آموزش دانشجویان در دانشسرا پرداختند.
او در دوران چهارسالهٔ اقامت خود در فرانسه، به تحصیل در رشتههای گیاهشناسی، جانورشناسی و آبهای زیرزمینی در دانشگاه لیل پرداخت. موضوع رسالهٔ او، تحقیق در مورد «هاگهای زغالسنگهای فرانسه و ویژگیها و انتشار چینهشناسی آنها» بود. گنجاندن بازدیدهای محلی دانشجویان از معادن در برنامهٔ آموزشی درس زمینشناسی و ارتباط و همکاری مستمر با ادارهکل معادن برای تأمین نیازهای فنی آن اداره، از جمله اقداماتی بود که دکتر سحابی در ابتدای دوران دانشگاهی خود، انجام داد. تدریس او در دانشگاها ابتدا با سمت دانشیاری و پس از پنج سال با درجهٔ استادی بهمدت ۲۵ سال ادامه یافت. البته فعالیتهای آموزشی سحابی فقط به دانشگاه محدود نبود، او در سایر دانشکدهها یا دانشسراها نیز که مبحثی را از زمینشناسی داشتند، تدریس میکرد. سحابی همچنین با حکم شادروان محمد مصدق از پایهگذاران بخش اکتشاف و استخراج شرکت ملی نفت ایران (تازه تأسیس در 1330) بود.
با کوششهای سحابی در آخر سال تحصیلی ۱۸-۱۳۱۷ رشتهٔ زمینشناسی دارالمعلمین عالی از نظر هیئتعلمی و برنامههای آموزشی وضعیت مطلوبی یافت. پس از آن با توسعهٔ دورههای عالی در حدود سال ۱۳۲۰ از تلفیق رشتههای علمی دانشسرای عالی دانشکده علوم دانشگاه تهران ایجاد شد و کلاسهای درس به ساختمان فعلی این دانشکده در پردیس مرکزی دانشگاه تهران در خیابان انقلاب کنونی، انتقال یافت. دکتر سحابی و دکتر فریدون فرشاد نخستین پایهگذاران و استادان رشتهٔ زمینشناسی در دانشگاه تهران بودند.
در جریان جنبش ملی شدن صنعت نفت ایران، نام سحابی بهعنوان یکی از یاران نزدیک دکتر محمد مصدق مطرح شد. یدالله سحابی در سال ۱۳۳۳ بههمراه یازده استاد دانشگاه تهران بهعلت اعتراض به قرارداد کنسرسیوم نفت، بهرغم مخالفت علیاکبر سیاسی، رئیس وقت دانشگاه تهران، با حکم تحصیل وزارت فرهنگ، تا پایان نخستوزیری فضلالله زاهدی، از خدمت در دانشگاه محروم شدند. این افراد، پس از برکناری، برای امرار معاش شرکتی تشکیل دادند و به اختصار آن را «یاد» (برگرفته از یازده استاد دانشگاه و با مدیریت شادروان مهندس مهدی بازرگان) نام نهادند. در دادگاه نظامی سال ۱۳۴۲ شادروان یدالله سحابی به شش سال زندان محکوم شد که در دادگاه تجدیدنظر به خاطر ۳۷ سال خدمات فرهنگی و دانشگاهی او به چهار سال کاهش یافت. در دورهای که سحابی دوران زندان را میگذراند، محمد مصدق رهبر نهضت ملی شدن صنعت نفت در 14 اسفند 1345 درگذشت. سحابی با استفاده از مرخصی در مراسم تشییع و تدفین او شرکت کرد و غسل میت مصدق را شخصاً انجام داد. در سال ۱۳۴۶ سحابی با پایان دوران محکومیت چهارساله که در زندان قصر و زندان برازجان گذشته بود، آزاد شد؛ اما از آموزش در دانشگاه محروم شد.
برچسب ها:
پیشنهاد سردبیر
![مسافران قطار مرگ](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/۶-2-jpg.webp)
مسافران قطار مرگ
مطالب مرتبط
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- بیماری هاشیموتو چیست؟ علائم و راهکارهای درمان
- نورپردازی کابینت آشپزخانه چه تاثیری بر روحیه افراد دارد؟
- سفر به پوکت بهترین مقصد گرمسیری آسیا با تور تایلند آرزوی سفر
- بورس شمش گلدن ارت ( خانی )
- مقایسه گچبری پیش ساخته پلی یورتان و گچبری پیش ساخته پلی استایرن
- عطر بدون سردرد – 11 عطر مخصوص افراد میگرنی
- گیلکی کناری، پژوهشگر برتر متافیزیک ایرانی بر سکوهای بینالمللی
- چرا رزرو هتلهای 4 ستاره استانبول ارزشمند است؟
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
![«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/کتاب-چرا-شما-را-نمیگیرن.jpg)
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید