به بهانه زادروز رضا براهنی نویسنده‌ای از صف اول

۲۲ آذر ۱۴۰۱، ۱۰:۵۹

رضا براهنی از ابتدای ظهورش در فضای شعر، شاعر مهمی است. یکی از چند تن شاعریست که ظهور و بروزشان منجر به تحولات جدی در شعر نو آن سال‌ها می‌شود. براهنی در کنار منوچهر آتشی، فرخ تمینی، مفتون امینی و محمدعلی سپانلو در نحوه بکارگیری وزن، در ورود زبان محاوره و واژگانی که اصولا در دایره رسمی واژگان شعر نمی‌گنجند و نوع مواجه با تصویرپردازی تحولاتی ایجاد می‌کنند. رضا براهنی به این دلایل و به عنوان عضوی از این نسل واجد اهمیت است.
شعرهای «ظل‌الله» که اواسط دهه 50 شروع می‌شود و به «اسماعیل» در دهه 60 ختم می‌شود یک تحول شگفت و یک گشایش بزرگی را در زبان شعر معاصر ایجاد می‌کند که رویکرد این شاعر نسبت‌به شعر بلند و رویکرد رادیکالش مثل وارد کردن کاربردهای عامیانه زبان به شعر اهمیت زیادی دارد و خیلی از شاعران دهه 60 و 70 از این دستاوردهای او بهره‌مند شدند. دهه 70 براهنی در «خطاب به پروانه‌ها» یک نقطه عطفی در شعر فارسی ایجاد می‌کند؛ چه در شماری از شعرها و چه در نظریه موخره کتاب که فتح بابی است در نظریه‌پردازی. در سال‌هایی که از چاپ این کتاب گذشته، حرف زدن از آن مثل حرف زدن از کتابی است که تازه منتشر شده و در طول این سی سال هم بحث‌هایی بی‌وقفه درباره آن ادامه داشته است. براهنی در قصه‌نویسی هم یکی از انگشت‌شمار نویسندگان صف اول است. وقتی درباره مطرح بودن «آزاده خانم و نویسنده‌اش» یا «روزگار دوزخی آقای ایاز» حرف می‌زنیم یعنی از روز اول این آثار چالش‌برانگیز بوده‌اند. در واقع براهنی بسیار متمایزی که به عنوان شاعر می‌شناسیم، از نیمه دوم دهه 50 شروع می‌شود اما در قصه‌نویسی از همان ابتدا با یک براهنی گردن‌کلفت مواجهیم. البته در طول چند دهه قصه‌نویسی‌، تکنیک و نگاهش پخته‌ و تبدیل به یکی از درخشان‌ترین نسل‌های قصه فارسی می‌شود. در «روزگار دوزخی آقای ایاز» شاهد یک رویکرد بسیار رادیکال قصه‌نویسی هستیم که حتی نسبت به شعرش پیشرو به نظر می‌رسد. رضا براهنی از همان ابتدا متفاوت بوده؛ هم به لحاظ منابع الهامی که شاید در دسترس دیگر نویسندگان نبوده و هم به لحاظ رویکرد رادیکالی که در داستان‌نویسی داشته است.

به اشتراک بگذارید:

برچسب ها:

رضا براهنی، کتاب، نویسنده