تحلیلهای نادرست زاییده عدم درک شهودی از اعداد
۱۰ شهریور ۱۴۰۱، ۰:۰۰
فرض کنید که حقی از شما ضایع شده و باید فردی را به وکالت خود برگزینید تا حق شما را بازپس گیرد. اگر این حق، از جنس پول باشد، قطعاً اولین ویژگی بدیهی مورد انتظار از وکیل شما که مقدم بر هر ویژگی دیگری است، این است که نسبت به اعداد و ارقام اشراف داشته باشد. وکیل شما باید بداند که چه حقی و به چه میزان از شما ضایع شده و گرنه، احتمالاً به راحتی دچار اشتباه شده …
و گرهی به کلاف سردرگم مشکلات شما خواهد افزود!
تجربه 10 ساله فعالیت من در حوزه محیط زیست، نشان داده که در کنار طیف عظیم فعالان محیط زیستی باسابقه و عالم که با درک درست از ابعاد مسائل، موضعگیریهای به جا و به موقع دارند، طیف رو به گسترشی از دغدغهمندان محیط زیستی وجود دارند که علیرغم تعلق خاطر به محیط زیست، هنوز با الفبای کمّی حوزههای دانشی مرتبط با محیط زیست نظیر آب، خاک و هوا آشنایی ندارند و همین کماطلاعی آنها، به آسیب جدی در مسیر مطالبهگری منجر میشود. اگر اهل شبکههای اجتماعی باشید، احتمالاً مواردی از این دست را کم ندیدهاید، برای تالابها، برای آلودگی هوا و حتی برای تغییر اقلیم.
اتفاقاً جرقه نگارش این متن هم از یکی از همین موضعگیریهای هشتگمحور شکل گرفته است. اوایل مرداد و در بحبوحه مطالبات مردمی احیای دریاچه ارومیه بود که کاربری در یکی از شبکههای اجتماعی نوشت: «تو دولت قبل 15 هزار میلیارد برای احیای دریاچه ارومیه پول گرفتن حیف و میل کردن… اگه با همین پول آبمعدنی میخریدن و میریختن تو دریاچه مشکل حل بود» اظهار نظری که بارها بازنشر شد و حتی پایش به سایتهای خبری هم رسید. در نگاه اول، بزرگی رقم ریالی نوشته شده (فارغ از درستی آن)، به مغز ما این گرا را میدهد که احتمالاً جمله درست است و بدون محاسبه، آن را بپذیر! اگر جمله را دقیقتر بررسی کنیم و قیمت هر بطری آبمعدنی را فقط 1000 تومان لحاظ کنیم، با این پول میتوانیم 15 میلیارد بطری آبمعدنی بخریم، هر بطری آبمعدنی 1.5 لیتر است و این یعنی 22.5 میلیارد لیتر آب که اگر به مترمکعب تبدیل شود، میشود 22.5 میلیون مترمکعب. تقریباً یکدهم حجم مخزن سد امیرکبیر (کرج) با حجم کل 205 میلیون مترمکعب.
اما نیاز دریاچه ارومیه چقدر است و اصطلاحاً این مقدار آبمعدنیها، کجای دریاچه را خواهد گرفت؟ نیاز آبی سالانه دریاچه ارومیه که به بیان قانونی، حقابه دریاچه ارومیه نامیده میشود، بنا به اعلام سازمان حفاظت محیط زیست، 3426 میلیون مترمکعب است؛ یعنی سالانه تقریباً 17 برابر حجم مخزن سد امیرکبیر (کرج). به عبارت بهتر، اگر همه پول مورد ادعای 15 هزار میلیارد تومانی احیای دریاچه ارومیه صرف خرید آبمعدنی 1000 تومانی میشد، حتی نمیتوانست یک درصد از کل نیاز فقط یک سال دریاچه ارومیه را پوشش دهد!
احتمالاً بگویید که «در مثل مناقشه نیست»، به اعتقاد من، اتفاقاً در چنین مواردی که خطای محاسباتی میتواند به انحراف ذهن از مسیر تفکر منطقی بیانجامد، باید در مثل نیز مناقشه کرد. چنین موضعگیریهایی اگر چه از دغدغه درست افراد سرچشمه میگیرند، اما با بیدقتی میتوانند فهم درست اجتماعی از مسائل محیط زیستی را خدشهدار کرده و مسیر مطالبهگری درست را با خطا مواجه کنند.
متأسفانه برخی رسانهها و دولت نیز از این خطا مصون نیستند. در رسانههای غیرتخصصی، بارها شاهد بودهایم که بیان اعداد و ارقام شبههناک و نادرست درباره ابعاد مختلف پدیدههای محیط زیستی، نه شاید لزوماً با هدف جلب مخاطب، به نتیجهگیریهای خلاف واقعی منجر شدهاند که بدون شک آسیبزا هستند. موضوع درباره دولت به عنوان متولی تنظیم روابط، به مراتب حادتر نیز میشود. در همان مثال دریاچه ارومیه، موضعگیریهای برخی دولتمردان محرز میکند که آنها نیز درک شهودی درستی از ابعاد مسئله و اعداد و ارقام آن ندارند. طبیعتاً خسارت این نقیصه، در ارکان تصمیمگیر تبعاتی به مراتب شدیدتر از رسانههای شخصی یا جمعی خواهد داشت. ضرورت رو به رشد حراست از محیط زیست ایجاب میکند چه دولت، چه رسانههای رسمی و چه تریبونداران مردمی و فعالان محیط زیست، در تحلیلهای خود حتی در مقیاسهای کوچک، نسبت به اعداد و ارقام حساستر عمل کرده و تلاش نمایند درک درستی از واقعیت آنها داشته باشند.
برچسب ها:
مطالب مرتبط
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- تعمیر رطوبت گیر پمپ باد
- دکوراسیون سبک مدرن: توصیه و ایده ها برای خانه شما
- بررسی سه محصول سرمایشی محبوب در فصل گرما
- بهترین تریدهای فارکس: 6 خفنترین تریدر تاریخ فارکس جهان!
- بازی ماکان آریا پارسا در قطب شمال در شعبه زعفرانیه پارس پندار نهاد + ویدیو
- چطور خودمان را برای پروازهای لحظه آخری آماده کنیم؟
- طریقه نصب دستگیره مخفی کابینت هوایی
- چالشهای رزرو هتل در جزایر جنوب کشور
- بهترین برند چرم ایران کدام برند است؟
- روغن صنعتی مایعی جادویی برای افزایش عمر مفید ماشین آلات بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید