دادگاه عراق مرد انگلیسی را به جرم دزدیدن آثار باستانی به حبس محکوم کرد
دزدی ناتمام از میراث بینالنهرین
![دزدی ناتمام از میراث بینالنهرین](https://payamema.ir/pubfiles/2022/07/ص-4-1.jpg)
۲۰ تیر ۱۴۰۱، ۰:۰۰
جیم فیتون تبعه 66 ساله انگلیسی در دادگاهی در بغداد و با حضور نمایندگانی از سفارتخانههای انگلیس و آلمان، به جرم قاچاق آثار باستانی عراق به 15 سال زندان محکوم شد. در این دادگاه مرد آلمانی که همراه او بازداشت شده بود از اتهامات وارده تبرئه شد. زمستان گذشته گروهی پنج نفره از اتباع انگلیسی در حالیکه دوازده قطعه از آثار تاریخی سفال و سرامیک عراق را همراه داشتند، در فرودگاه بغداد توسط نیروهای امنیتی دستگیر شدند. سه نفر از آنها در همان ابتدا آزاد شدند ولی دو نفر دیگر در بند ماندند. بعد از پایان اشغال نظامی عراق و فروکش کردن آتش جنگ با نیروهای داعش، همینطور عادیتر شدن شرایط مربوط به همهگیری کرونا، باستانشناسان و مسافران اروپائی دوباره راهی خاورمیانه شدهاند. در طول ناآرامیهای چند دهه اخیر عراق بخشی عظیم از میراث فرهنگی کشور به غارت رفت. دولت عراق در سالهای اخیر توانسته هزاران قطعه آثار باستانی را باز پس بگیرد اما نگرانی برای میراث تاریخی کشور هنوز جدی است. با توجه به سختگیریهای دولت در قبال سرقت آثار تاریخی، در روند رسیدگی به پرونده متهمان انگلیسی قاچاق آثار، نگرانیها برای صدور حکم اعدام برای دو نفر مرد اروپائی وجود داشت. بهرغم تلاش عمومی دولت انگلیس برای آزادی این دو، تنها یکی از آنها بعد از برگزاری دادگاه تبرئه شد.
بین النهرین، گهواره تمدن بشری
حدود نه هزار سال قبل اولین نشانههای تمدنی بشر در نقاطی از خاورمیانه و نزدیک شکل گرفت. زمین حاصلخیز میان دو رود دجله و فرات سرزمینی مناسب برای کشاورزی بود. باروری خاک میان دو رود، بینالنهرین را به گهوارهای مناسب برای تمدن نوپای بشری تبدیل کرد. سومریها، اکدیها، بابلیان و آشوریها چهار تمدنی بودند که در این منطقه شکل گرفت. در دوران متاخر نیز با گسترش تمدن اسلامی، عراق بار دیگر به مرکز سیاسی قدرتمندی تبدیل شد. امروزه بخش بزرگی از سفالینهها، دستسازههای فلزی و سنگی و بناهای مختلف معماری بهجامانده از این دورههای تاریخی، در خاک کشور عراق هستند. اما تاریخ پرآشوب عراق معاصر به این میراث جهانی آسیب زیادی زد.
موزه ملی عراق که در دوران پیش از اشغال یکی از پنج موزه بزرگ تاریخی در جهان بود، بعد از بازسازی به زودی در مرکز بغداد دوباره بازگشایی میشود. با وجود بازگشت هزاران قطعه باستانی ربوده شده به موزه، تلاش برای بازیابی باقی میراث تاریخی عراق و جلوگیری از قاچاق اشیای تاریخی منطقه ادامه دارد
از سال ۲۰۰۳ میراث فرهنگی عراق با حمله نیروهای آمریکایی خسارت بسیاری دید. در نبود امنیت عمومی، هزاران قطعه از آثار باستانی موزهها دزدیده شدند. فقط در هفتههای اول اشغال، قاچاقچیها پانزده هزار قطعه را از موزه ملی عراق ربودند و تخمین زده میشود حدود 41 درصد از مناطق باستانی عراق تا پایان سال ۲۰۰۳ غارت شدند.
بسیاری از این دستسازههای تاریخی در انتها از مجموعههای خصوصی یا موزههایی مانند موزه بریتانیا سردرآوردند. غارت و تخریب میراث تاریخی عراق در جریان سقوط شهر بغداد، بزرگترین فاجعهای بود که از زمان جنگ دوم جهانی در مورد میراث ملی یک کشور رخ داد. بعد از خروج نیروهای نظامی، اشغال کشور توسط نیروهای داعش که به تخریب بناهای تاریخی منطقه دست زدند و بسیاری از اشیای تاریخی را برای تامین هزینههای خود قاچاق کردند نیز آسیب دیگری به میراث عراق وارد کرد.
سرقت یا برداشتن؟
حکم پانزده سال زندان جیم فیتون واکنشهای جهانی زیادی به همراه داشت. او در جلسه دادگاه گفت این اشیا را از مناطق باستانی عراق برداشته بیآنکه از غیرقانونی بودن کارش اطلاعی داشته باشد. بعضی رسانهها فیتون را زمینشناسی بازنشسته معرفی کردهاند که مشغول پژوهش روی آثار تاریخی عراق بوده و تعدادی شی تاریخی را زمان خروج از کشور عراق همراه خود «برداشته» است. این نگاه توریست و رسانههای غربی به ذخایر فرهنگی کشوری باستانی در خاورمیانه، در امتداد نگاهی است که از زمان پیدایش موزه های غربی در یکی دو قرن اخیر بر فضای فرهنگی حاکم بوده است. نگاهی که ساکنان مناطق مستعمراتی را ناتوان از درک و حفاظت از گنجینههای تاریخی خود میداند. در نتیجه حق مالکیت معنوی داشتههای باستانی و تاریخی را از آنها سلب و در انحصار خود در نظر میگیرد. با این دیدگاه برای دهههای طولانی آثار تاریخی کشورهای حوزه خاورمیانه و آفریقا در ظاهری قانونی و موجه از کشور خارج میشدند تا موزههای کشورهای غربی از آنها انباشته شود. به نظر میرسد این نگاه استعماری هنوز میان رسانههای غربی و نزد افکار عمومی وجود دارد زیرا بعضی از آنها «سرقت» و قاچاق آثار تاریخی عراق را با عنوانهایی مانند «برداشتن» گزارش کردهاند.
چه زمانی غرب به غیراستعماری کردن موزههایش خواهد پرداخت؟
در سالهای اخیر عراق تلاش خود برای بازیابی داراییهای تاریخی که در دوران ناآرامیهای سیاسی کشور قاچاق شدهاند را افزایش داده است. لبنان حدود 300 لوح به خط میخی قاچاق شده از عراق را از موزه خود بازگرداند. سال گذشته آمریکا و چند کشور دیگر نیز ۱۷۰۰۰ اثر تاریخی که اغلب مجسمه و حکاکیهایی از چهارهزارسال قبل و مربوط به دوران تمدن بینالنهرین هستند را به سرزمین مادر بازگرداندهاند. در میان دستساختههای رسیده از آمریکا لوح ۳۵۰۰ ساله گیلگمش قرار دارد که قدیمیترین اثر ادبی بر جای مانده محسوب میشود. این لوح سفالی که داستان گیلگمش به زبان اکدی باستان بر آن حک شده بعد از حدود سی سال دوباره به عراق بازگشت. این کتیبه یکی از ۱۲ کتیبهای بود که در جریان حفاریهای سال ۱۸۵۳ در ویرانههای کتابخانه آشور بانیپال کشف شد. لوح حکاکی گیلگمش در سال ۲۰۰۳ در یک حراجی به قیمت ۱.۷ میلیون دلار به یک موسسه آثار هنری و عتیقه آمریکایی به نام «هابی لابی» فروخته شد. سپس در موزهای در شهر واشنگتن به نمایش درآمد.
با تصویب قوانین جدید بینالمللی برای مبارزه با قاچاق آثار تاریخی، ماموران ویژه آمریکا این لوح را در سپتامبر ۲۰۱۹ از موزه ضبط کردند. در پایان بررسی پرونده لوح گیل گمش، دادگاه نیویورک دستور بازگرداندن این لوح را به عراق صادر کرد. در دهههای گذشته بازگرداندن چنین آثار باارزشی به سرزمینهایی که صاحبان اصلی آن هستند ممکن نبود. دبیرکل یونسکو بازگشت این اثر تاریخی مهم به عراق را یک پیروزی بزرگ در مقابل کسانی دانست که با سرقت و قاچاق آثار تاریخی، منابع مالی تروریسم را تامین می کنند.
جلوگیری از قاچاق آثار تاریخی منطقه
موزه ملی عراق که در دوران پیش از اشغال یکی از پنج موزه بزرگ تاریخی در جهان بود، بعد از بازسازی به زودی در مرکز بغداد دوباره بازگشایی میشود. با وجود بازگشت هزاران قطعه باستانی ربوده شده به موزه، تلاش برای بازیابی باقی میراث تاریخی عراق و جلوگیری از قاچاق اشیای تاریخی منطقه ادامه دارد.
حسن ناظم وزیر فرهنگ عراق در سفری که سال گذشته به ایران داشت گفت تلاشهای داخلی کشورش برای رسیدن به این منظور کافی نیست، کشورهای منطقه باید به طور مشترک دیواری در مقابل قاچاق اشیای تاریخی تشکیل دهند. او از امضای تفاهمنامههایی با کشورهای همسایه خبر داد که از قاچاق آثار از مرزهای مشترک جلوگیری میکند. حسن ناظم همچنین از تصویب قانون «جرمانگاری قاچاق آثار باستانی، هنری و خرید و فروش آنها» در عراق گفت. قانونی که امسال طبق آن حکمی سنگین برای جیم فیتون انگلیسی صادر شد و نشاندهنده پافشاری دولت عراق بر خواست خود برای محافظت از میراث تاریخی منطقه است. حسن ناظم به خبرگزاری اسپوتنیک گفت این آثار تاریخی تنها متعلق به یک کشور نیستند بلکه میراث انسانی مشترک برای تمامی تمدنها هستند.
پیشنهاد سردبیر
مطالب مرتبط
![پارکینگسازی محرک خودرومحوری](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/اینجا-کارگاهه-پارکینگ-طبقاتی-نیایش-50.jpg)
طرح «نهضت پارکینگسازی» در پایتخت چقدر به بهبود حملونقل شهری منجر میشود؟
پارکینگسازی محرک خودرومحوری
![کشف نخستین اثر دوران اسلامی در ماسولهٔ جنوب](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/دره-حشم.jpg)
«پیمان پاسالاری»، باستانشناس، در گفتوگو با «پیام ما» مطرح کرد
کشف نخستین اثر دوران اسلامی در ماسولهٔ جنوب
![مرگهای تکراری](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/معدن-2.jpg)
ظرف دو ماه گذشته ۴ کارگر در ۴ حادثه در معادن زغال سنگ کرمان جانباختهاند
مرگهای تکراری
![نرخ تاکسیهای برقی باید همانند تاکسیهای معمولی باشد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/تاکسیبرقیتهران.jpg)
رئیس شورای شهر تهران:
نرخ تاکسیهای برقی باید همانند تاکسیهای معمولی باشد
![مشارکت ۵۰ درصدی خیران در مقاوم سازی مدارس](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/2024591.jpg)
۳۳ هزار کلاس درس احداث و مقاوم سازی شد
مشارکت ۵۰ درصدی خیران در مقاوم سازی مدارس
![صدای کنسرت به تخت جمشید نمیرسد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/تخت-جمشید.jpg)
پاسخ میراث فرهنگی فارس به ابراز نگرانیها درباره برگزاری کنسرت «علیرضا قربانی»
صدای کنسرت به تخت جمشید نمیرسد
![طراحی فضاهای عمومی برای بهبود مدیریت آب در مکزیک](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/شهر-پایدار.jpg)
طراحی فضاهای عمومی برای بهبود مدیریت آب در مکزیک
![تبلیغ عضو شورای شهر تهران برای سعید جلیلی در صحن علنی شورا+ فیلم](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/1718117_945.jpg)
تبلیغ عضو شورای شهر تهران برای سعید جلیلی در صحن علنی شورا+ فیلم
![انتشار سه کتاب جدید در حوزه موسیقی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/موسیقی.jpg)
انتشار سه کتاب جدید در حوزه موسیقی
![توصیههایی برای پیشگیری از غرق شدگی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/file.jpg)
کمپین «غرق نشویم» در سراسر کشور اجرا میشود
توصیههایی برای پیشگیری از غرق شدگی
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- حداقل سرمایه برای واردات از دبی: آنچه باید بدانید
- چطور زودتر از همه از پیش فروش قطارها مطلع شویم؟
- چه کسانی نمی توانند مهاجرت کنند؟
- تفاوت رهگیری مالیاتی و کد مالیاتی چیست؟
- نوآوریهای جدید تتر در ارائه خدمات مالی دیجیتال
- عمر باتری آیفون 15 پرو مکس در مقابل سامسونگ اس 24 اولترا
- دوره mba و dba مرکز آموزش های آزاد دانشگاه تهران
- آینده واردات عروسک و اسباب بازی از چین به ایران، پیشبینی و ترندها
- قطار رجا؛ انتخابی امن و راحت برای سفرهای شما
- حضور خوشبخت در نمایشگاه آگروفود ۱۴۰۳ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
![«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/کتاب-چرا-شما-را-نمیگیرن.jpg)
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید