نامه استاد معماری به استاندار فارس:
توسعه به شیوه عربستانی را در شیراز متوقف کنید
۲۷ بهمن ۱۴۰۰، ۲:۰۷
«در بافت تاریخی شیراز بدنهای نسبتاً سالم حضرت شاه چراغ (ع) و برادر ایشان بعد از حدود ۴۰۰ سال از فوتشان از زیر یکی از ساختمانها پیدا شد. این موضوع نشان میدهد برای هر اقدامی در بافت تاریخی نیاز است با دقت عمل کرد، ولی ما در این دوره با بولدوزرها و لودرها به سراغ بافت تاریخی میرویم و آن را شخم میزنیم و آثار ارزشمند روی زمین و زیر زمین را تبدیل به خاک میکنیم و رویش را آسفالت کرده و خوشحال از این که اقدامی مثبت انجام دادهایم.» این بخشی از نامه غلامحسین معماریان، استادتمام رشته معماری در دانشگاه علم و صنعت ایران به استاندار فارس است. او که دکتری معماری از دانشگاه منچستر انگلستان دارد در این نامه خطاب به محمدهادی ایمانیه، به روند تخریب شهری شیراز از دهه 1360 تا امروز اشاره کرده و با مقایسه شهرهای زیارتی ایران و عربستان، میگوید: «متاسفانه به نظر میرسد نگاه عربستانی تخریب بافتهای تاریخی و طراحی مجموعههای زیارتی، الگویی برای ما ایرانیان شده است». در حالی که وزیر میراث فرهنگی پیشتر بافت تاریخی شیراز را «بافت فرسوده» خوانده و با آمدن ابراهیم رئیسی، طرح حرم تا حرم با وجود مخالفت کارشناسان و فعالان و گروههای مردمی مجوز ادامه کار گرفته اما اعتراضها در روزهای اخیر بار دیگر شدت گرفته و حالا معماریان در نامهاش از استاندار فارس چنین درخواستی کرده: «این طرح، بدون تخریب رسما کنار گذاشته شود.»
در این نامه که به آیتالله دژکام، امام جمعه شیراز، آیتالله کلانتری، تولیت آستان شاه چراغ (ع)، دکتر پاکفطرت، نماینده شیراز، مهندس طاهری، رئیس شورای شهر شیراز و مهندس اصنافی شهردار شیراز رونوشت شده آمده است: «مخربان شهرهای تاریخی چیزی از شهرهای کهن کازرون، جهرم، داراب، آباده، نیریز و… به جای نگذاشتهاند و به حفظ چند تک بنا دل خوش کردهاند.»
معماریان با اشاره به آغاز تخریبها گسترده شهرها از یک قرن پیش میگوید: «با احداث خیابانهای کریمخان زند و لطفعلیخان بخشهای زیادی از بافت تاریخی شیراز تخریب شد. این تخریبها در دوره پهلوی دوم نیز ادامه داشت و چندین خیابان فرعی بخشهای دیگر بافت را نابود کرد و در نامه به وزیر محترم میراث فرهنگی شرح آن بیان شد.»
بر اساس این نامه در چهار دهه اخیر نیز ویرانیهای بافت تاریخی ادامه یافت؛ تخریب بافت تاریخی شمال مسجد نو با نابودی دهها خانه و ساخت خیابان شهید دستغیب در دهه ۱۳۶۰، تخریب حدود ۸۰ هزار متر مربع از بافت تاریخی در جنوب بارگاه شاهچراغ به نام بینالحرمین در اوایل دهه ۱۳۷۰ و تبدیل آن به پاساژها و هتل و …، تخریب ۳۵۰۰۰ مترمربع فضای پیرامون مدرسه خان (مدرسه ملاصدرا عالم بزرگ اسلامی) که تبدیل به پاساژ طلافروشی در حریم حفاظتی این مدرسه مهم کمنظیر تاریخی شده است، احداث خیابان ۹ دی در بافت تاریخی به بهانه ایجاد دسترسی به در غرب شاهچراغ و به بهای تخریب دهها خانه تاریخی، در حالی که دسترسی از طریق خیابان و میدان موجود بود و با ساخت شبستان روی میدان احمدی، راه دسترسی عمومی را بستند و مجموعه را با مشکل مواجه کردند و در آخر طرح ۵۷۰ هزار متری (بیش از نیم میلیون مترمربع) گسترش شاهچراغ (ع) با هدف تخریب بخشهای بزرگی از بافت تاریخی و ایجاد صحن بزرگ ( به اندازه تقریبی ۶ زمین فوتبال)، قبرستان زیرزمینی و مراکز رفاهی، خرید و … که در نهایت سرنوشتی مانند پیرامون بارگاه امام رضا (ع) را در پی خواهد داشت که تاکنون بخشهایی از آن نیز تخریب شده است.
این استاد معماری ادامه میدهد: «چنین نگاهی به بافتهای تاریخی در دنیای امروز نه تنها منسوخ شده است، بلکه اقدامی ضدفرهنگی و در جهت از بین بردن هویت ملی و محلی محسوب میشود. به نظر نگارنده تنها دو کشور هستند که به بهانه اکرام زائران و یا بهانههای دیگر به تخریب بافت تاریخی اقدام کرده و میکنند، ایران و عربستان. برای دیدن اقدامات ما ایرانیها کافی است به شهرهای مشهد و شیراز اشاره کنیم. البته بافتهای تاریخی شهرهای دیگر را به بهانه توسعه اقتصادی و … تخریب کردهاند، مانند شهر بندرعباس که از تاریخ صفوی و دورههای بعد آن چیزی باقی نمانده و یا بوشهر که اداره بندر یکی از مهمترین بخشهای شهر کهن را برای گسترش بندر تخریب کرد و دهها بنای ارزشمند نابود شدند. تخریب بافتهای تاریخی به جز چند شهر و روستای کوچک در همه جای ایران از شمال تا مرکز و جنوب آن به چشم میخورد و این یکی از فجایع بزرگ تاریخی در کشور است که فعلاً از دید پنهان مانده است.»
او با بیان این موارد میگوید: «احتمالاً جنابعالی مداخلات عربستان در شهرهای تاریخی مکه و مدینه را از نزدیک مشاهده کردهاید. هیچ بخش بافت تاریخی این دو شهر باقی نمانده است. آنها قبرستان بقیع با دهها مقبره ارزشمند را نیز به بیابان تبدیل کردهاند، محلات پیرامون مسجد پیامبر (ص) را تبدیل به هتل و فروشگاه و خیابان کردهاند و هیچ چیز از خاطرات صدر اسلام را نمیتوانید آنجا بیابید. در واقع به نظر میرسد به طور عمدی این اتفاقات روی داده که بخشی از وقایع صدر اسلام را به صورت عینی نبینیم. همسایگان خانه رسول (ص) را نشناسیم و هیچ پیوند عینی و حسی با تاریخ و زمان حضور بزرگان صدر اسلام ایجاد نشود. در مکه هم چنین چیزی را میبینیم، به جز خانه خدا هیچ اثری از آثار دوران حضرت رسول (ص) نمیبینیم. خانهای را که رسول گرامی در آنجا به دنیا آمدهاند تخریب کردهاند و … آنها به نام تکریم زائران، اقامت در هتل، نماز جماعت، زیارت و خرید را برای زائران مدینه برنامهریزی کردهاند، آن هم در لوکسترین شکل آن. در این شهرها جایی برای تفکر در تاریخ صدر اسلام و اتفاقات آن دوره از جمله مشقاتی که حضرت رسول (ص) و یارانش برای بنیان نهادن دین اسلام تحمل کردند، دیده نمیشود. بیشترِ آثار عینی را از بین بردهاند و در عوض ساختمانی ۱۰۰ طبقه در حریم دیداری خانه کعبه ساختهاند که در هنگام طواف در جلو رویمان قرار بگیرد.»
این نامه در نهایت با اشاره به اینکه نگاه عربستانی تخریب بافتهای تاریخی و طراحی مجموعههای زیارتی، الگویی برای ما ایرانیان شده و این را میتوان از تجربیات چند دهه گذشته در شهرهای ایران، بهویژه مشهد و شیراز مشاهده کرد، به طرح ۵۷ هکتاری توسعه حرم شاهچراغ اشاره میکند و میگوید این طرح از ابتدا اشتباه بوده است: «نتایج این طرح از پیش مشخص است و طرحهای گسترش حرم در مشهد و طرح موسوم به بینالحرمین در شیراز بخشی از آینده طرح ۵۷ هکتاری را نشان میدهند. تبدیل یک محله تاریخی شهر شیراز به یک صحن حتی با حفظ چند بنای ارزشمند منجر به از بین رفتن بخش بزرگی از هویت و حافظه تاریخی شیراز میشود. تبدیل محله تاریخی به یک فضای نیمهباز که نه در تابستان و نه در زمستان قابل استفاده است و مانند یک بیابان عمل میکند هیچ ارزش معمارانه و هنری و فرهنگی و اجتماعی نخواهدداشت و عملاً همان اتفاقی را که در صحن رضوی مشهد نیز اتفاق افتاده است دوباره تکرار خواهیم کرد. بسیاری از زائران حرم امام رضا (ع) برای رسیدن به ضریح باید از صحن رضوی عبور کنند که در زمستان بسیار سرد و در تابستان بسیار گرم است و برای این منظور خدام آستان قدس با وسیله نقلیه گروه زیادی از مردم را از این صحن به صحنی دیگر میبرند. نگارنده در یکی از زمستانهای سرد از این وسیله برای رسیدن به حرم استفاده کرده است؛ زیرا تحمل سرمای موجود در صحن رضوی را نداشته است.»
استاد معماری دانشگاه علم و صنعت ایران در آخر از استاندار فارس، به عنوان بالاترین مرجع مدیریتی و سیاسی استان درخواست کرده که «طرح موسوم به گسترش ۵۷ هکتاری شاه چراغ (ع) رسماً کنار گذاشته شود و بدون تخریبهای بیشتر و با حفظ وضع موجود از دانشگاهیان و متخصصانِ دیگر برای ساماندهی حرم مطهر کمک گرفته شود.» او همچنین خواستار اجرای طرحهای استحکامبخشی بناها برای جلوگیری از تخریبهای ناشی از زلزله برای همه بافت تاریخی شده و خطاب به استاندار فارس میگوید:«بدون شک با این اقدامات نامی نیک در تاریخ فرهنگ و هنر کشور از جنابعالی به یادگار خواهد ماند.»
مطالب مرتبط
معاون هلال احمر خوزستان در پی وقوع زلزله در سه شهر استان خبر داد
اعزام تیمهای ارزیاب به «قلعه تل»
زلزلهٔ روز سهشنبه ۴ کشته و ۱۱۶ مصدوم برجا گذاشت
پایان امداد و نجات در کاشمر
رئیس اداره میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی شهرستان کاشمر خبر داد
ریزش بخشهایی از بناهای تاریخی بعد از زلزله
رئیس کمیته عمران شورای شهر تهران:
بحث موشهای تهران بعد از وقوع زلزله جدی است
تعداد قربانیان زلزله ژاپن به ۲۳۶ نفر افزایش یافت
پاییز سال ۲۰۲۳ محققان دانشگاه تگزاس با یک الگوریتم هوش مصنوعی، ۷۰ درصد زمینلرزهها را یک هفته پیش از وقوع آنها بهدرستی پیشبینی کردند
امیدهای گمراهکننده برای پیشبینی زلزله
تعداد جانباختگان زلزله ۷.۶ ریشتری ژاپن تاکنون ۳۰ نفر
نرخ فرونشست ایران 5 برابر میانگین جهانی
مرکز پژوهشهای مجلس میگوید هیچ منطقهای در کشور مقاوم نیست
شهرهای ایران لرزان در برابر زلزله
ریسکهای زلزله در تهران
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- بیماری هاشیموتو چیست؟ علائم و راهکارهای درمان
- نورپردازی کابینت آشپزخانه چه تاثیری بر روحیه افراد دارد؟
- سفر به پوکت بهترین مقصد گرمسیری آسیا با تور تایلند آرزوی سفر
- بورس شمش گلدن ارت ( خانی )
- مقایسه گچبری پیش ساخته پلی یورتان و گچبری پیش ساخته پلی استایرن
- عطر بدون سردرد – 11 عطر مخصوص افراد میگرنی
- گیلکی کناری، پژوهشگر برتر متافیزیک ایرانی بر سکوهای بینالمللی
- چرا رزرو هتلهای 4 ستاره استانبول ارزشمند است؟
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید