حفاظت، از الزامات توسعه است
۱۲ آذر ۱۳۹۹، ۱۰:۳۸
حفاظت، از الزامات توسعه است
یادداشتی از علیرضا محمدی عضو هیئت علمی گروه علوم و مهندسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی جیرفت
انتخاب کارآمد و مدیریت مناطق حفاظت شده یکی از مهمترین راهکارها برای حفاظت پایدار از تنوع زیستی در برابر تخریبهای شتاب زده بشر است. این تخریبها بر اثر توسعه ناپایدار، ایجاد بدون ملاحظه شبکههای جادهای، گسترش زمینهای کشاورزی و تخریب جنگلها در سراسر کشور به وجود آمده است. تمام الگوهای مناطق حفاظت شده در دنیا هم تنها برای حفظ تنوع زیست محیطی و رسیدن به توسعه پایدار است. شبکه مناطق حفاظت شده کشور، بر مبنای حفاظت از گونههای بزرگ جثه و شکاری مثل خرس، قوچ، میش و پلنگ و یوزپلنگ تعریف شده است،
در صورتی که امروزه در دنیا به سمت برنامه ریزی سیستماتیک در این زمینه حرکت کردهاند تا مناطق انتخاب شده، کل گونههای حیات وحش را پوشش بدهد.
حدود 11 درصد از وسعت کشور را مناطق حفاظت شده به خود اختصاص داده است اما طبق کنوانسیونهای بین المللی همه کشورها باید تا سال 2020 به 17 درصد مساحت کشور برسند.
کشور ما برای رسیده به این نقطه 6 درصد کم دارد و ما باید شبکه حفاظت شده کشور را برای افزایش کارایی حفاظت از تنوع زیستی، به صورت سیستماتیک گسترش دهیم. اما متاسفانه درک درستی از ارزیابی پراکنش حیات وحش و گونههای مختلف گیاهی وجود ندارد، بهویژه درباره خزندگان و کوچک جثهها دچار کمبود اطلاعات هستیم، بنابراین لازم است علاوه بر رفع کاستی شبکههای محیط زیستی حفاظتی، سطح حفاظت را با کمترین هزینه افزایش دهیم. در معرفی مناطق حفاظت شده جدید نیز باید پس از جمعآوری اطلاعات گونههای جانوری، مکانهای مناسب را برای آنها تعیین کنیم و اهداف حفاظتی نیز بر اساس آن تعیین شود.
کشورهای اروپایی در این زمینه، بر اساس اطلاعات جامعی که از فون و فلور مناطق مختلف کشورشان دارند، حرکت میکنند اما در کشور ما پراکنش بسیاری از دوزیستان در معرض خطر و بسیاری از گونههای جانوری نادر، خارج از مناطق اتفاق میافتد. اگر بخواهیم طبق کنوانسیونهای جهانی پیش برویم؛ باید به این مسئله توجه کنیم.
یکی از معضلات دیگر در مناطق حفاظت شده فعلی، عدم حفاظت از کریدورهای زیستگاهی است به ویژه کریدورهای زیستگاهی گونههای در معرض انقراض.
این کریدورها، اغلب خارج از منطقه حفاظت شده قرار دارد، بنابراین نیاز است که به ارتباطات بین شبکهای توجه شود و مناطق انتخاب شده برای حفاظت، به هم نزدیک باشند.
تحقیقات سال 97 در دانشگاه تهران از توسعه شبکه مناطق حفاظتی نشان میدهد که به طور متوسط کمتر از 13 درصد زیستگاههای جانوران داخل مناطق فعلی است و در خارج از مناطق، پتانسیل بالایی برای حضور گونههای جانوری وجود دارد بنابراین لزوم افزایش کارآمد حفاظت تنوع محیط زیستی بر میگردد به این که «مناطق را با چه الگویی انتخاب می کنیم.»
مشاهدات نشان میدهد که بسیاری از مناطق حساس حفاظت شده که گونههای در معرض خطر دارند، توسط جادهها محصور شدهاند
و حتی مرز برخی از این مناطق با جاده مشخص شده است و تنها 30 درصد از مناطق چنین شرایطی را ندارند. به عنوان مثال احداث جاده اصفهان به شیراز از چند سال گذشته در حال انجام است؛ جادهای که فقط یک ساعت و نیمه مسافت را کم میکند اما در طول مسیر از قلب جنگلهای بلوط زاگرس، حتی از درون و حاشیه استان فارس عبور میکند و اثرات بدی بر منطقه میگذارد. ارزیابی اثرات توسعهای برای بسیاری از طرحها، انجام میشود اما به ارزیابی بوم شناختی توجه نمیشود، در واقع فقط ارزیابی اقتصادی و اجتماعی طرحها را در نظر میگیرند. در صورتی که حفاظت، یکی از الزامات توسعه است. وقتی جادهای ساخته میشود، باید نقطهای هم برای عبور حیات وحش در نظر گرفته شود؛ در غیر اینصورت باعث افزایش تصادفات جادهای میشود. با توجه به کمبود محیطبان، کمبود منابع و بودجه محدودی که سازمان محیط زیست دارد، مناطقی هم که برای حفاظت انتخاب میشود، باید در برابر هزینه کم، کارایی بالایی داشته باشد.
نیاز است که سازمان حفاظت از محیط زیست، با دعوت از متخصصان در این زمینه و جمع بندی مطالعات جامع، مناطق را برای حفاظت و ایجاد تنوع زیستی انتخاب کند.
مطالب مرتبط
![گرما و آلودگی هوا تا پایان هفته ماندگارند](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/گرمازدگی.jpg)
کارشناس ادارۀ کل هواشناسی استان اصفهان پیشبینی کرد:
گرما و آلودگی هوا تا پایان هفته ماندگارند
![پایتختنشینان در تیرماه ۱۷ روز هوای مطلوب تنفس کردند](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/هوای-تهران.jpg)
پایتختنشینان در تیرماه ۱۷ روز هوای مطلوب تنفس کردند
![تداوم هوای مطلوب تهران برای چهارمین روز متوالی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/تهران.jpg)
تداوم هوای مطلوب تهران برای چهارمین روز متوالی
![استانهایی که در نخستین روز مرداد بارانی میشوند](https://payamema.ir/pubfiles/2024/05/باران-1.jpg)
استانهایی که در نخستین روز مرداد بارانی میشوند
![عملیات بازسازی و احیاء قناتهای تهران آغاز شد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/قنات-تهران.jpg)
معاون خدمات شهری و محیطزیست شهرداری منطقه ۶ تهران:
عملیات بازسازی و احیاء قناتهای تهران آغاز شد
![افزایش 5 درصدی مصرف آب به دلیل گرما](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/افزایش-مصرف-آب-در-گرما.jpg)
افزایش 5 درصدی مصرف آب به دلیل گرما
![آتشسوزی در 138 هکتار ار مراتع اصفهان](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/قاچاق-چوب-و-زغال-جنگلی.jpg)
فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی استان اصفهان خبر داد:
آتشسوزی در 138 هکتار ار مراتع اصفهان
![تداوم هوای گرم استان تهران تا 10 روز آینده](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/گرمای-تهران.jpg)
تداوم هوای گرم استان تهران تا 10 روز آینده
![لزوم نوسازی تجهیزات و امکانات آزمایشگاهی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/تجهیزات-آزمایشگاهی.jpg)
مدیرکل آزمایشگاههای مرجع غذا، دارو و تجهیزات پزشکی خبر داد:
لزوم نوسازی تجهیزات و امکانات آزمایشگاهی
![لرستان برای رونق گردشگری نیازمند ثبت جهانی آثار است](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/قلعه-فلک-الافلاک.jpg)
مدیرکل میراث فرهنگی لرستان:
لرستان برای رونق گردشگری نیازمند ثبت جهانی آثار است
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- با طراحی سایت مشتریان رقیب خود را بدزدید!
- بیماری هاشیموتو چیست؟ علائم و راهکارهای درمان
- نورپردازی کابینت آشپزخانه چه تاثیری بر روحیه افراد دارد؟
- سفر به پوکت بهترین مقصد گرمسیری آسیا با تور تایلند آرزوی سفر
- بورس شمش گلدن ارت ( خانی )
- مقایسه گچبری پیش ساخته پلی یورتان و گچبری پیش ساخته پلی استایرن
- عطر بدون سردرد – 11 عطر مخصوص افراد میگرنی
- گیلکی کناری، پژوهشگر برتر متافیزیک ایرانی بر سکوهای بینالمللی
- چرا رزرو هتلهای 4 ستاره استانبول ارزشمند است؟
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
![«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/کتاب-چرا-شما-را-نمیگیرن.jpg)
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید