در جهانی که به نظر می­رسد در حال دویدن است، جهانی موازی وجود دارد که از ما می­خواهد کمی تامل کنیم، قدردان باشیم و دوباره به یکدیگر بپیوندیم. ایتالیا که در سال ۱۹۸۶ میلادی با جنبش “Slow Food” یا غذای آهسته به ایده بزرگتری به نام جنبش آهسته دست یافت، بعدها مفهوم «شهرهای آهسته» را با تشکیل سازمان بین­المللی “Cittaslow” و روشی ساختاریافته نهادینه کرد. به این ترتیب که یک شهر با جمعیتی کمتر از ۵۰ هزار نفر و با پایبندی به زیرساخت­های محیط زیستی، فرهنگی، اجتماعی و در دفاع از روحیه زندگی پایدار می­تواند به مجموعه شهرهای آهسته ملحق شود. هرچند فراتر از مرزهای این کشور و فارغ از استانداردهای سختگیرانه این سازمان، آهستگی به بخشی از نیاز جوامع برای کاهش مصرف‌­گرایی و افزایش رفاه روانی تبدیل شده‌­است. به‌گونه­ای که این جنبش از شهرهای سراسر جهان دعوت می‌­کند که راه‌­های غنی­‌تری را برای تجربه زندگی انتخاب کنند و البته این موضوع بعد از دوره پاندمی کووید 19 اهمیت بیشتری پیدا کرده‌­است.

«شما روزی خواهید شنید که چرخ هواپیمایی در چاله‌ای گیر می‌کند، یا قطاری به ناگهان از روی ریل سقوط می‌کند، یا جاده‌ای خودروها را می‌بلعد. شاید این موضوع الان برای برخی مانند یک جوک باشد، اما اگر وضعیت به همین شکل پیش برود، این اتفاقات خواهد افتاد.» این را «غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی»، رئیس پیشین سازمان نقشه‌برداری کشور با صدایی حاکی از نگرانی زیاد می‌گوید. هفتهٔ قبل نیز «علی جاویدانه»، رئیس فعلی همین سازمان، به کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی رفته بود و دربارهٔ آنچه این روزها «فرونشست زمین» گفته می‌شود، هشدار داده بود؛ جلسه‌ای که از آن فقط یک جمله به رسانه‌ها رسید: «فرونشست به مرحلهٔ خطرناکی رسیده و در کشور پنج برابر نُرم جهانی فرونشست در حال وقوع است.» جمله‌ای که چندان هم مورد توجه رسانه‌ها قرار نگرفت. اگرچه دربارهٔ خالی‌ شدن آبخوان‌ها و اضافه‌برداشت از منابع آب زیرزمینی در رسانه‌ها صحبت‌های زیادی مطرح شده است، اما فرونشست به‌عنوان یکی از تبعات مهم این اضافه‌برداشت‌ها چندان محل بحث‌های داغ نیست. با خالی‌ شدن آبخوان‌ها سطح‌ زمین آرام‌آرام و نامحسوس پایین می‌رود و به چشم نمی‌آید. فقط در جاهایی مانند دهانهٔ چاه‌ها که لوله داخل زمین رفته است، این پایین رفتن سطح زمین آشکار می‌شود. کشاورزان قدیمی تصور می‌کردند که لولهٔ فرورفته در زمین آرام‌آرام در حال بیرون آمدن است، به همین دلیل برخی به این پدیده، «لوله‌زایی چاه‌ها» هم می‌گفتند. اما ماجرا بسیار فراتر از اینهاست؛ نه فقط فرونشستن زمین نشان از خالی شدن و کاهش ظرفیت و تخریب آبخوان دارد، که تبعاتی هولناک‌تر هم از پی آن در انتظار پهنه‌های خاکی است. زمین سست می‌شود و سازه‌هایی که به اعتبار استحکام زمین بر آن برپا شده‌اند نااستوار می‌شوند، ساختمان‌ها و تأسیسات متزلزل می‌شوند و خسارت به‌بار می‌آورند. گاهی نیز تونل‌های طبیعی و زیرزمینی خالی‌شده از آب دیگر توان تحمل بار لایه‌های رویی خود را ندارند، زمین به‌ناگاه دهان باز می‌کند و «فروچاله» تا صدها سال بر سطح زمین باقی می‌ماند. این تصویری‌است از آنچه تاکنون در نقاطی از ایران رخ داده و دست‌کم در ۱۱ درصد مساحت ایران در شرف وقوع است.