بایگانی مطالب : آب
آب زیرزمینی پای چمنهای پایتخت
اینکه چقدر آب در تهران صرف فضای سبز شود، عدد و حساب و کتابش با مهندسان شهرداری یا مدیران نیست. این رقم را کارگرانی تعیین میکنند که صبح شیر آب را باز میگذارند، به کارهای دیگرشان میرسند و ظهر که میشود دوباره آن را میبندند. در این چند ساعت گاهی آب به بزرگراهها سرریز میکند. کمتر کسی میداند که پیمانکاران تلاش میکنند با کمترین میزان نیرو این عرصهها را آبیاری کنند. کارگرانی هم که پیچ شیر آب دستشان است، از آنچه در زیر زمین میگذرد بیخبرند، آنها با دستودلبازی فضای سبز شهر را مشروب میکنند تا کارفرما از کارشان راضی باشد و اندک حقوقشان پرداخت شود. بااینحال، آنچه در این پروسه به چشم نمیآید عددی است از مصرف آب برای فضای سبز پایتخت. کارشناسان این عدد را تا ۲۰۰ میلیون مترمکعب برآورد کردهاند. همچنین جمعیت تهران و شهرهای اطراف در حال افزایش است، تأمین آب شرب این جمعیت یک موضوع است و تأمین آب آبیاری فضای سبز رو به گسترش هم موضوعی دیگر. پیشتر و در سال ۱۳۹۹ تفاهمنامهای میان شهرداری تهران و وزارت نیرو با هدف تأمین آب مورد نیاز فضای سبز پایتخت از پساب، منعقد شده بود که طبق آن، قرار بود طی دورهٔ زمانی ۱۱ ساله (۱۴۱۰-۱۴۰۰) مصرف پساب برای آبیاری فضای سبز کلانشهر تهران ۱۳۸ میلیون مترمکعب در سال افزایش پیدا کند و به موازات آن مصرف آبهای زیرزمینی ۵۳ میلیون مترمکعب کاهش یابد. این تفاهم اجرا نشده است.
آبگیری سد عظیم نیل کامل شد
نخست وزیر اتیوپی اعلام کرد: این کشور چهارمین و آخرین مرحله آبگیری سد جنجالبرانگیز خود روی شاخه اصلی رود نیل را تکمیل کرده است.
شکایت آبی عراق از ایران، قابل پیگیری نیست
عراق اعلام کرده است که شکایتی علیه ایران به دیوان بینالمللی دادگستری برده است تا موضوع حقابهٔ کردستان عراق از رودخانهٔ زاب را پیگیری کند. این موضوع درحالیاست که کارشناسان امور بینالملل میگویند این شکایت عراق قابل پیگیری نیست؛ چراکه وجاهت و شرایط لازم را ندارد. پیشتر مدیرکل دفتر رودخانههای مرزی شرکت مدیریت منابع آب ایران از عدم وجاهت این شکایت صحبت کرده بود. عراق درحالی میخواهد موضوع حقابه را از عالیترین مقام حقوقی بینالمللی و بدون رعایت الزامات پیگیری کند که خودش درحال سدسازی در بالادست رودخانهٔ اروند بدون در نظر گرفتن حقوق ایران است. همچنین ایران در مرز شرقی هنوز بر سر حقابهٔ ایران از هیرمند مناقشه دارد، اما روش مذاکره سیاسی را انتخاب کرده است. برخی کارشناسان میگویند شاید وقتش رسیده است ایران هم روش سیاسی را بهنفع استفادهٔ ابزار حقوقی کنار بگذارد تا «بازندهٔ تلاش برای نفوذ سیاسی» در منطقه نباشد.
«هامون» در اجلاس گرد و غبار گم شد
بعد از دو روز بحث و تبادل نظر در اجلاس بینالمللی «مقابله با توفانهای ماسه و گردوغبار»، این رویداد به آخر رسید و نمایندگان ۵۰ کشور درباره ایجاد صندوق مالی برای حفاظت از محیط زیست، به نتیجه رسیدند. اگرچه عصر دیروز بیانیه نهایی که «با مشورت همه شرکتکنندگان» تهیه شده بود، قرائت نشد اما رئیس سازمان حفاظت محیط زیست این اجلاس را «تلاشی برای همکاریهای بیشتر» دانست و در سخنان پایانیاش گفت: «اگر خروجی اجلاس و بیانیه صادر شده به مرحله اجرا شود، ما ریشه مشکل گردوغبار را درمان میکنیم.» این اجلاس از سوی دیگر در حالی به گفتوگو درباره منشا غبار کشورهای مختلف پرداخت، غایبی بزرگ داشت؛ نه نمایندهای از افغانستان در نشست حضور داشت نه سخنی از خشکی هامون و غبار سیستانوبلوچستان به میان آمد.
توسعه آری، به خطر انداختن محیطزیست هرگز
اجلاس بینالمللی مقابله با گرد و غبار در تهران برگزار شد و ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران در آن بر استفاده از ظرفیت مراکز علمی و تحقیقاتی، ایجاد صندوق مالی و تهیه پیوست فرهنگی و رسانهای تاکید کرد.
انتقال آب خزر به دریاچه ارومیه تخیل یا واقعیت؟
خشکی بیسابقهٔ دریاچه ارومیه با ثبت کمترین تراز سطح آب این دریاچه در طی پنجاه سال گذشته در کنار پسروی و کاهش تراز سطح آب دریای خزر از جمله مباحث داغ محیط زیستی شهریور امسال بود. اما در میان اخبار مربوط به این دو پهنهٔ آبی، یکی از تیترها نام هر دو دریاچه را در کنار هم به نمایش میگذاشت: «پیشنهاد انتقال آب از خزر به ارومیه از سوی سازمان مدیریت بحران کشور».
بیانیهخوانی درباره گردوغبار
س بینالمللی مقابله با توفانهای ماسه و گردوغبار روز گذشته در حالی آغاز شد که شش سال قبل و در دولت یازدهم مشابه آن در تهران برگزار شده بود و با وجود صحبتهای امیدبخش شرکتکنندگان آن، تغییر محسوسی در وضعیت وزش توفانهای گردوغبار مشاهده نشد. هرچند سازمان ملل متحد ۲۱ تیرماه امسال را بهعنوان نخستین روز جهانی مقابله با توفانهای گردوغبار اعلام کرد. اجلاس دو روزهای که روز گذشته آغاز شد، در سطح وزرای محیط زیست و نمایندگان کشورها و سازمانهای غیردولتی برگزار شد، اما سخنران ابتدایی آن، «ابراهیم رئیسی»، رئیسجمهوری ایران بود. رئیسی، استفادهٔ نادرست از منابع آب را عامل اصلی وقوع توفانهای گردوغبار اعلام کرد. همچنین، در بیانیهٔ این اجلاس از سازمان ملل خواسته شد سازمان و صندوقی منطقهای برای موضوع گردوغبار ایجاد شود. بااینحال به غیر از پیگیری موضوع صندوق پشتیبان، صحبتها و راهکارهای جدیدی در گفتههای سخنرانان به چشم نخورد.
دستدرازی به حریم خزر
با پسرفت آب خزر به نظر میرسد نه فقط سازمان بنادر و دریانوردی کشور در حال گشادهدستی از بخشهای حریم دریاست که مسئولان استان مازندران نیز در واگذاری زمینهای حریم و ساحل به هدایت استاندار، تعجیل دارند. احداث مجتمع تفریحی و اقامتی در تنکابن مازندران توجهها را بهسمت برنامهٔ استانداری مازندران جلب کرد. استاندار مازندران از فرمانداران خواسته است اراضی ساحلی قابل شناسایی جدید را به سرمایهگذاران و سرمایهگذاران احتمالی را به سازمان منابعطبیعی معرفی کنند. قانون از زمان برنامهٔ چهارم توسعه محدودیتهای ساختوساز در سواحل را معین کرده است، به نظر اما دولت نگاهی به قانون و آییننامهها ندارد.
آب کشور در تسلسل «دستور » و «کنترل»
بنیاد ملی نخبگان، در گزارشی توصیه و هشدارهایی به دولت سیزدهم در حوزۀ سیاستگذاری مدیریت آب ارائه داده است. بخشی از این گزارش میگوید مشکلات تأمین آب شرب کلانشهرهای ایران فزاینده است و ادامۀ روند کنونی مدیریت آب نه فقط تأمین آب در این مناطق را دچار مشکل میکند بلکه چالشهایی مانند فرونشست، مرگ دشتها، گسترش مهاجرت و نزاعهای قومی و استانی در تخصیص و توزیع آب نیز تشدید خواهد شد. نویسندگان این گزارش معتقدند سالهاست مدیریت آب کشور در «تسلسلی از دستور و کنترل» گرفتار است که ادامۀ آن فقط تشدیدکنندۀ بحران است، نه راهحل آن. این گزارش همچنین تأکید میکند که نقش تصدیگری دولت و همچنین نفع اقتصادی وزارت نیرو با فروش آب، مغایرت ذاتی وظایف سازمانی بخشهای مختلف وزارت نیرو مانند شرکت آبفا و شرکت آب منطقهای، یکی از مسائل مهم در موفق نبودن مدیریت منابع آب در کشور است.
تهران و ایروان آلودگی ارس را بررسی میکنند
دو ماه و نیم پس از انتشار گزارش «پیام ما» دربارهٔ آلودگی رودخانۀ ارس به مواد رادیواکتیو با منشأ یک نیروگاه هستهای در کشور ارمنستان، حالا رئیس سازمان حفاظت محیط زیست میگوید که آلودگی این رودخانه «بیش از حد مجاز نیست» و البته اضافه کرده که «پیگیری آلودگی ارس از سوی دولت به سازمان محیط زیست کشور واگذار شده است». این بهمعنای آن است که سازمان حفاظت محیط زیست موضوع آلودگی ارس به مواد پرتوزا را پذیرفته است، اما میزان آن را بیش از حد مجاز نمیداند. درحالیکه پیش از این سازمان انرژی اتمی و استانداری آذربایجانشرقی وجود هرگونه آلودگی رادیواکتیو را «تکذیب» کرده بودند. حالا آنطور که رئیس سازمان حفاظت محیط زیست میگوید، قرار است در روزهای آینده بنا به درخواست مقامات ارمنستان، گروهی «در سطح عالی» از ایران به ارمنستان بروند و درباره موضوع آلودگی رودخانه ارس گفتوگو کنند. گفتوگوهایی که با توجه به درخواست ایروان، احتمالاً فراتر از بحث کارشناسی دربارهٔ آلودگی رودخانه خواهد بود و رنگوبویی سیاسی و دیپلماتیک خواهد داشت.