بایگانی مطالب :
ورود موج بارشی جدید به کشور طی روز پنجشنبه
رییس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا از ورود موج بارشی جدید به کشور طی روز پنجشنبه (۱۷ اسفندماه) و وزش باد شدید در برخی مناطق خبر داد.
خطر هزاران چاه نفت رهاشده برای خزر
گرچه شاید روی کاغذ بهنظر برسد «کنوانسیون تهران» پیشنهادهای ایدهآلی برای مدیریت دریای خزر به کمک کشورهای عضو این کنوانسیون دارد و بخش قابلتوجهی از مسائل این دریاچهٔ بزرگ در این کنوانسیون دیده شده است، اما هیچگاه مفاد این معاهده از زمان تصویب به «برنامهای عملی و اجرایی» نرسید. حالا خزر در حال پسروی و کوچک شدن است و بیم آن میرود که با تداوم اثرات تغییراقلیم، دریاچه هرگز به روزگار گذشته برنگردد. کشور آذربایجان فرصت میزبانی از کشورهای عضو و چهار سال مدیریت «اجرای کنوانسیون تهران» را از دست داد و با وجود اینکه نوبت استقرار دبیرخانه در تهران رسیده است، اقدامی برای دعوت از چهار عضو دیگر (روسیه، قزاقستان، ترکمنستان و آذربایجان) و برگزاری اجلاس در ایران صورت نگرفته است. بهنظر میرسد پنج کشور عضو این کنوانسیون دست روی دست گذاشتهاند تا طبیعت چه سرنوشتی برای خزر و حاشیهنشینانش رقم بزند. براساس آخرین پیشنگری از وضعیت سواحل خزر، تمام محیط دریا در آستانهٔ بیابان شدن قرار دارند که البته «داغستان» بزرگترین بیابان احتمالیِ آینده در مجاورت خزر است. «پروین فرشچی»، متخصص علوم دریا، مدیریت ساحل و از معاونان اسبق دریایی سازمان حفاظت محیط زیست کشور، در گفتوگویش با «پیام ما» تأکید میکند که وقتش رسیده ایران اقدامی عملی انجام دهد و از کشورهای عضو برای تشکیل کنوانسیون دعوت کند؛ اما نه دعوتی برای جلسههای تکراری بلکه برای تدوین یک «برنامهٔ عمل»؛ وقتش رسیده ایران ابتکار عمل را بهدست بگیرد. تعلیق در اجرای کنوانسیون تهران در شرایطی است که محیط زیست خزر با آلایندگیهای زیادی تهدید میشود که بخش قابل توجهی از آن از چاههای نفت رهاشدهای ناشی میشود که کشورها حاضر به سرمایهگذاری برای نصب پوشش بر آنها نیستند. همچنین تنوع زیستی این دریاچه بزرگ بهشدت کاهش پیدا کرده است.
ویلاسازی ساحلی به نام مسکن ملی؟
دولت اعلام کرده است برای توسعه و تحقق «نهضت مسکن ملی» در کنار استفاده از اراضی منابعطبیعی، ۲۷ نقطهٔ ساحلی نیز برای ساخت شهرکهای ساحلی شناسایی شده است. موضوعی که بنابر آنچه وزارت راهوشهرسازی اعلام کرده است، در آستانهٔ قانون شدن است و راه زیادی تا اجرای آن نمانده. همزمانی این خبر با انتشار «تصویب قانون واگذاری شهرکسازی به بخش خصوصی»، ذیل برنامهٔ هفتم پنجسالهٔ توسعهٔ کشور، این نگرانی را ایجاد کرده است که آیا واقعاً قرار است این شهرکها بخشی از مسکن طبقهٔ محرومان باشد، یا ویلاهای ساحلی برای طبقات خاص.
نجات «خزر» در گرو اقدام پنج کشور حاشیه
فشار فزاینده بر خزر
کارشناسان میگویند برای دستیابی به زیستبوم پایدار در محیط زیست دریای خزر و پیرامون آن، باید میثاقها و مقرراتی حاکم بر همهٔ کشورهای ساحلی این دریا وضع و با همکاری و نظارت آنها اجرایی شود. کنوانسیون تهران بهعنوان نخستین گام برای نظم و انسجام بخشیدن به برنامههای حفاظت از محیط زیست دریایی خزر شناخته میشود که بهتازگی سندی بر این کنوانسیون با عنوان «لایحهٔ ارزیابی اثرات زیستمحیطی فرامرزی الحاقی به کنوانسیون چارچوب حفاظت از محیط زیست دریایی دریای خزر»، قرار است به آن اضافه شود. این الحاقیه پس از بررسی در کمیسیون کشاورزی، آب، منابعطبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی به صحن رفته است. اکنون مرکز پژوهشهای مجلس، گزارشی کارشناسی بر آن ارائه داده و تأکید کرده است با توجه به فشار فزاینده بر خزر، با تصویب و اجرای سند الحاقی ارزیابی اثرات محیط زیست فرامرزی، الحاقی به کنوانسیون چارچوب حفاظت از محیط زیست دریایی دریای خزر چارچوب حفاظت از این زیستبوم تقویت خواهد شد.
انتقال آب خزر به دریاچه ارومیه تخیل یا واقعیت؟
فشار فزاینده بر خزر
«کاسپین» یا «خزر»
خاک ایرانشهر را از شمال، بزرگترین پهنهٔ آبی زمین در خشکیها، «دریاچهٔ فیروزهفام کاسپیان» و از جنوب، «خلیج همیشه پارس» در برگرفته است. از نیلگون خلیج همیشه پارس و دریای مَکُران» بسیار گفته و شنیده شده. شوربختانه که دربارهٔ «کاسپیان»، این بنیانِ استوار فروریزش باران و رویش جنگلهای سرزمین هیرکان، کمتر گفته و نوشتهایم. هر دوی این پهنههای آبی درگیر چالشهای سیاسی، اقتصادی، مرزبندی و همچنین چالشهای فرهنگی و هویتی هستند و از این نگاه همدرد و همداستان. اگرچه خلیج فارس، همیشهٔ تاریخ در برابر دستدرازیهای بیگانگان و آزمندیهای مرزی و فرهنگی و هویتی بیگانگان از پشتیبانی درخور و شایستهٔ همهٔ مردم این سرزمین برخوردار بوده است، ولی شوربختا که دریای شمالی ایران با چراییهای ناشناخته، در برابر زباندرازیها و دستدرازیهای مرزی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و هویتی رواشده به آن، همچنان بیپشتوانه و تنهاست. از فروکاست سهم کشورمان از اندوختههای انرژی بستر دریاچه از سوی دیگران تا سزاوار نپنداشتن نام ایرانی کاسپیان از سوی خودمان و پافشاری بیبنیان بر کاربرد نام اَنیرانی «خزر» بر این نیلگون پهنهٔ آبی، همگی بیانگر تنهایی این بزرگترین دریاچهٔ زمین است.
دردهای خزر
پروندهای به مناسبت ۲۱ مرداد، روز ملی دریای خزر
جای خالی محیط زیست در کنوانسیون خزر