شاید قطعی‌ترین جمله‌ای که بتوان این روزها در مورد تفتان گفت، این باشد که هیچ‌کس نمی‌داند چه اتفاقی در شرف وقوع است. افزایش گازهای متصاعدشده از قلهٔ آتشفشانی تفتان که نه‌فقط در دامنه بلکه در کوهپایه‌ها تا شهر خاش نیز قابل‌رؤیت است، سؤال بزرگ و البته ترسناکی را به وجود آورده است؛ آیا تفتان در حال فعالیت است و احتمال دارد فوران کند؟ سؤالی که عموماً به آن جواب مثبت می‌دهند. برآورد نظرهای کارشناسی می‌گوید احتمال فوران تفتان همیشه وجود دارد، اما حالا کسی نمی‌داند دقیقاً چه اتفاقی در شرف وقوع است. کارشناسان می‌گویند به‌ احتمال بسیار زیاد این بخار حاصل بارش‌های اخیر است و بخار ماگمایی نیست. اما بیان دقیق اینکه تفتان در حال حاضر چه شرایطی دارد، ممکن نیست؛ چراکه در ایران پایشی بر این آتشفشان که در یک قرن اخیر سابقهٔ فعالیت دارد، انجام نشده است.

یک زمین‌شناس می‌گوید به‌دلیل نبود سیستم‌های پایش دقیق و بی‌توجهی به پایش آتشفشان‌ها در کشور، نمی‌توانیم لرزه‌های خرد ناشی از فعالیت ماگمایی در تفتان را بررسی کنیم به‌همین دلیل هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید در این آتشفشان چه اتفاقی درحال رخ دادن است.

مدیرکل دفتر مخاطرات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی می‌گوید که شواهدی از افزایش شکاف‌های خروج و متصاعدشدن گازها در قله تفتان استان سیستان و بلوچستان وجود دارد اما در کشور سیستم پایش دقیقی برای آتشفشان‌ها وجود ندارد و همان‌قدر که احتمال فوران این آتشفشان وجود دارد، احتما فوران‌نکردن آن نیز وجود دارد.