س بین‌المللی مقابله با توفان‌های ماسه و گردوغبار روز گذشته در حالی آغاز شد که شش سال قبل و در دولت یازدهم مشابه آن در تهران برگزار شده بود و با وجود صحبت‌های امیدبخش شرکت‌کنندگان آن، تغییر محسوسی در وضعیت وزش توفان‌های گردوغبار مشاهده نشد. هرچند سازمان ملل متحد ۲۱ تیرماه امسال را به‌عنوان نخستین روز جهانی مقابله با توفان‌های گردوغبار اعلام کرد. اجلاس دو روزه‌ای که روز گذشته آغاز شد، در سطح وزرای محیط‌ زیست و نمایندگان کشورها و سازمان‌های غیردولتی برگزار شد، اما سخنران ابتدایی آن، «ابراهیم رئیسی»، رئیس‌جمهوری ایران بود. رئیسی، استفادهٔ نادرست از منابع آب را عامل اصلی وقوع توفان‌های گردوغبار اعلام کرد. همچنین، در بیانیهٔ این اجلاس از سازمان ملل خواسته شد سازمان و صندوقی منطقه‌ای برای موضوع گردوغبار ایجاد شود. بااین‌حال به غیر از پیگیری موضوع صندوق پشتیبان، صحبت‌ها و راهکارهای جدیدی در گفته‌های سخنرانان به چشم نخورد.

پس از احداث سد انحرافی کمال‌خان و کانال‌های منحرف‌کنندهٔ آب که آب هیرمند را به‌سمت گودزره هدایت می‌کنند و طبیعتاً حقابهٔ هامون را قطع می‌کنند، نوبت به کانالی موسوم به «قوش تپه» رسید تا علاوه‌بر ایران، کشورهای آسیای مرکزی هم از گزند جاه‌طلبی‌های آبی طالبان در امان نمانند. خلاف آنچه در مورد ایران وجود دارد، افغانستان و کشورهای آسیای مرکزی هیچ توافقنامه‌ای در مورد استفاده از آب ندارند و براساس قوانین بین‌المللی، افغانستان به‌اندازهٔ سه کشور آسیای مرکزی حق دارد از آب آمودریا استفاده کند. پس از تکمیل و بهره‌برداری از کانال قوش‌تپه، جوامع پایین‌دستی در ازبکستان و ترکمنستان ممکن است ۱۵ درصد از آب آمودریا را که اکنون به این دو کشور می‌ریزد، از دست بدهند. چالش مشترک حول محور آب که همهٔ این چهار کشور را تهدید می‌کند، شاید بتواند راه حل مشترکی داشته باشد؛ راه‌حلی مانند یک اجماع منطقه‌ای.