آشنایی با شاه فیروز، یکی از بناهای تاریخی سیرجان فلانی مثل شاه فیروز است، نه کور می کند و نه شفا می دهد
۲۳ آبان ۱۳۹۵، ۲۲:۲۷
آشنایی با شاه فیروز، یکی از بناهای تاریخی سیرجان
فلانی مثل شاه فیروز است، نه کور می کند و نه شفا می دهد
علی اکبر وثوقی رهبری
شاه فیروز، یکی از بناهای تاریخی سیرجان است که شامل یک ساختمان چهارطاقی آجری با هشت ستون و سقفی گنبدی است که بر روی این ستون ها زده شده است. این بنا بر بالای تپه ای در دوازده کیلومتری جنوب شرقی سیرجان و در کنار جاده سیرجان- بافت، در سه کیلومتری شرق امامزاده علی و قلعه سنگ قرار دارد.
آجرهای این بنا به شکل مربع می باشند و مردم این نواحی نقل می کنند که در ساختمان آن از شیر شتر استفاده شده تا بنا محکوم ساخته شود و پا برجا بماند.
در اطراف آن و در تمام سطح تپه ای که بنا بر روی آن ساخته شده، قسمت های شکسته و باقیمانده ظروف سفالی به چشم می خورد و وجود تمدنی عظیم را در این نواحی نشان می دهد.
چهارستون از این ساختمان خراب شده و فرو ریخته، اما سقف آن هنوز بر روی چهارستون مستحکم دیگر باقیمانده است.
برش داخلی سقف آن که به شکل بناهای اسلامی تزئین و ساخته شده یادآور سبک معماری اسلامی است. اما به نظر می رسد که این بنا، زمانی آتشکده بوده و در کف این ساختمان، نشانه حفره ای مستطیل شکل است که احتمالا به وسیله افرادی که به دنبال اشیاء عتیقه بوده اند، مورد کندوکاو واقع شده است.
مولف کتاب فرهنگ جغرافیای ایران این ساختمان هشت ضلعی را آتشکده می داند. در سیرجان قومی بوده به اسم قوم شول و یا صول که در زمان انوشیروان بخاطر عدم اطاعت از او قتل عام شدند و تنها هشتاد نفر ازآنها باقی ماند. این قوم اکنون هم در سیرجان و بخصوص در روستاهای اطراف همین ساختمان و درامیرآباد و دارستان مسکن دارند و استناد نوشته استاد دکتر باستانی پاریزی، حقیقت موضوع اخیر قوت بیشتری می یابد.
«تنها نکته ای که باید عرض کنم آن است که در همین کرمان، یعنی نزدیک سیرجان، یک چهارطاقی زیبای آتشکده مانندی هست که به نام شاه فیروز شهرت دارد و درست در همانجا است که هم اکنون طوایف شول سیرجان درانجا نزدیک قلعه سنگ و کوه خواجویی مسکن دارند.آیا احتمال نمی شود داد که این تعداد کم را شاه دستور داده باشد که در همین محل که به نام شاه فیروز خوانده می شود یک روزشاه رام فیروز نام داشته اسکان داده باشد».
در ترجمه کتاب نولد که نوشته شده است:«قوم دیگری به نام شول بگرفت (خسرو انوشیروان) و بفرمود تا همه را بکشند و تنها هشتاد تن از گردان ایشان را زنده گذاشتند و فرمود تا ایشان را در شهرام پیروز جای دهند. این گروه نیز می بایست او را در جنگها یاری دهند».
آنطور که مردم سیرجان می گویند، این مقبره به ابوکالیجار پسر عضدالدوله دیلمی است که در اثر خوردن گوشت آهو دل درد و بیمار شده و درهمین محل درگذشته و او را فراز این تپه دفن کرده اند.
آقای دکترباستانی پاریزی در کتاب از سیر تا پیاز می نویسد:
«یک روایت دیگر در مورد شاه فیروز داریم وآن این است که یکی از پادشاهان دیلمی در این حوالی، در اثر خوردن گوشت آهو دل درد شد و سپس در گذشت.
«…که ملک باکالیجار حاکم کرمان، وقتی در شکارگاه خناب نزدیک همین محل آهویی شکار کرد و گوشت آن را زیاد خورد، بیمار شد و درهمانجا درگذشت».
«ولی ابن اثیر صورت صحیح این کلمه را خباب ضبط کرده و می گوید در ربیع الاخر 440هـ1048 -م ابوکالیجار بیمار شد و در محفه او را به مدینه خباب بردند و درآنجا مرد و چهل سال داشت. این حادثه را در حوالی قلعه بردسیر کرمان نوشته اند. البته من دلم می خواست که همان خناب درست باشد و آن را به «خونو» در پاریز ربط دهم و قبه و بارگاه آنجا را باوکالیجار بدانم ولی به هرحال از ابن اثیر هم نمی توان چشم پوشید و کلمات مشابه آن، کار را بر من دشوار می کند».
اگر بخواهیم این ساختمان را به یک آتشکده نسبت دهیم، مدارک و شواهد تاریخی بهتری در دست داریم. زیرا همین ابن اثیر می نویسد:«گشتاسب، که یکی از پادشاهان قدیم ایران بود و دین حضرت سلیمان را داشت، در زمان او زردتشت ظهور کرد و او از دین خود چشم پوشید و به دین زرتشت دراآمد و به حالت تقیه در کوه تنبور، به عبادت مشغول شد» دکتر باستانی پاریزی می نویسد که این کوه تنبور، در مشرق سیرجان و حدود چهارگنبد است.
از شاه فیروز تا کوه تنبور، فاصله زیادی نیست و حدود سه چهارکیلومتر بیشتر نمی باشد. با این توصیف و با مراجعه به کتاب فرهنگ جغرافیایی ایران، که این بنا را آتشکده دانسته، به احتمال زیاد شاه فیروزآتشکده بوده که به علت استحکام بنا و حفاظتی که از آن بعمل آمده باقی مانده. اندود کاهگلی که بر پوشش داخلی سقف آن نمایان است، نشان مید هد که حدود قرنی، پیش آن را تعمیر و مرمت کرده اند.
اینطور به نظر می رسد که مردم این نواحی، نه به علت اطلاع از سابقه تاریخی، بلکه به خاطر شباهت به یک مقبره آن را مرمت و نگهداری، و حتی شاید زیارت می کرده اند.
یکی ضرب المثل قدیمی هم در مورد شاه فیروز در سیرجان هست که محتوای آن تائید کننده نظر کسانی است که آن را آتشکده دانسته اند و آن این است که اگر بخواهند بی خاصیتی شخصی را عنوان کنند می گویند:«فلانی مثل شاه فیروز است، نه کور می کند و نه شفا می دهد».
پیشنهاد سردبیر
مطالب مرتبط
![ارزیابی روانی کادر درمان ضمانت اجرا ندارد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/خودکشی-پرستاران.jpg)
«شهناز نوحی» روانشناس، در گفتوگو با «پیام ما»:
ارزیابی روانی کادر درمان ضمانت اجرا ندارد
![تنور خاموش تنورسازان](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/تنور-گلی.jpg)
تنورسازی شاخهای هنر سفالگری است که با ورود صنعت نان ماشینی از تب و تاب افتاد
تنور خاموش تنورسازان
![«اکوآرت»، جنبشی هنری برای نجات زمین](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/جمعیت-زنان-و-جوانان-حافظ-محیط-زیست-گیلان.jpg)
آموزش هنر اکولوژیک میتواند به ایجاد فرهنگ محیطزیستی در مدارس و جوامع کمک کند
«اکوآرت»، جنبشی هنری برای نجات زمین
![وزیر باید الفبای گردشگری را بداند](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/دیجیتال-9.jpg)
گفتوگوی «پیام ما» با دو فعال صنعت گردشگری دربارهٔ ویژگیهای وزیر آیندۀ میراث فرهنگی
وزیر باید الفبای گردشگری را بداند
![بهزیستیِ کودکان کجاست؟](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/شهر-دوستار-کودک.jpg)
بهزیستیِ کودکان کجاست؟
![«برای اینکه فراموش نشوم»؛ آلبومی قدیمی در مرکز شهر](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/IMG_20240717_173621_002.jpg)
«برای اینکه فراموش نشوم»؛ آلبومی قدیمی در مرکز شهر
![«با انرژی» از مهندسان نیروگاه رامین اهواز قدردانی میکند](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/با-انرژی.jpg)
«با انرژی» از مهندسان نیروگاه رامین اهواز قدردانی میکند
![فرهاد مشیری، نقاش ایرانی، درگذشت](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/فرهاد-مشیری.jpg)
فرهاد مشیری، نقاش ایرانی، درگذشت
![ارتقاء فعالیت هتلها در مسیر گردشگری سبز](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/Img20170304133621777.jpg)
دبیر کمیتۀ ملی طبیعتگردی و گردشگری سبز به «پیام ما» خبر داد:
ارتقاء فعالیت هتلها در مسیر گردشگری سبز
![هیچ انتصاب جدیدی در وزارت ارشاد نداشتهایم](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/وزیر-ارشاد-1.jpg)
وزیر ارشاد:
هیچ انتصاب جدیدی در وزارت ارشاد نداشتهایم
نظر کاربران
حمزه نژادی علی
با این نوشته لازم بود عکسی هم همراه باشد متاسفانه ما کرمانیها در معرفی آثار تاریخی کمرنگ و سهل انگار هستیم
تبلیغات
وب گردی
- بیماری هاشیموتو چیست؟ علائم و راهکارهای درمان
- نورپردازی کابینت آشپزخانه چه تاثیری بر روحیه افراد دارد؟
- سفر به پوکت بهترین مقصد گرمسیری آسیا با تور تایلند آرزوی سفر
- بورس شمش گلدن ارت ( خانی )
- مقایسه گچبری پیش ساخته پلی یورتان و گچبری پیش ساخته پلی استایرن
- عطر بدون سردرد – 11 عطر مخصوص افراد میگرنی
- گیلکی کناری، پژوهشگر برتر متافیزیک ایرانی بر سکوهای بینالمللی
- چرا رزرو هتلهای 4 ستاره استانبول ارزشمند است؟
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
![«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/کتاب-چرا-شما-را-نمیگیرن.jpg)
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید