گنبد سبز؛ نگین فیروزهای کرمان
۱۱ خرداد ۱۳۹۵، ۲۰:۰۱
گنبد سبز؛ نگین فیروزهای کرمان
گنبد سبز (قبه سبز) مربوط به سده 7 ه.ق می باشد. و در کلان شهرکرمان، محله بازار شاه – خیابان ابوحامد- واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شماره ثبت ۱۲۴ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. گنبد سبز از بناهاى قرن هفتم هجرى شهر کرمان است که به قُپه سبز نیز شهرت دارد. این اثر از بقایاى مدرسه و آرامگاه قراختاییان کرمان به یادگار مانده که در اثر زلزله ۱۳۱۴ هجرى قمرى قسمت اعظم آن ویران شده است. در حال حاضر فقط سردر ورودى مدرسه باقى مانده است. بقایاى دیوارهاى آن و همچنین آرامگاه زیر ساختمانهاى مسکونى مدفون شده است. قبه سبز کرمان از بناهای قرن هفتم هجری قمری است که ساختمان آن توسط براق حاجب، موسس سلسله قراختاییان کرمان در حدود سال 630 هجری قمری آغاز شد. در سال 681 هجری قمری این بنای زیبا پذیرای ترکان خاتون همسر قطب الدین و حاکم دانشمند و محبوب کرمان شد. ترکان خاتون مدرسه قطبیه(ترکانیه) که به دستور قطب الدین محمد آغاز شده بود را به پایان رساند. ترکان خاتون زنی عادل و خیر خواه بود و تمام کوشش خود را صرف آبادانی شهر کرمان و رفاه مردم این دیار کرد. این مکان روزگاری پایگاه علم و ادب و نخستین دانشگاه کرمان بود، بطوری که پایگاه 750 ساله علم و دانش به شمار میرفته است. کاشیکاری قبه سبز شهر کرمان قدیمیترین نمونه کاشی معرق ایران است این گنبد 50 متری دارای بدنهای با کاشیهای فیروزه ای دو پوشه پوشانده شده است، به همین دلیل به قبه سبز، گنبد کبود یا گنبد سبز نیز نامیده میشود این بنا که به یکی از زیباترین بناهای کرمان شهرت داشته است یکی از عظیمترین بناهای این شهر محسوب میشده بطوریکه وقتی کرمان به اشغال انگلیسها در آمد سایکس که کنسولگری انگلیس را در کرمان بنا کرد از این بنا به عنوان یکی از عجایب معماری کرمان یاد کرده بود استاد پیرنیا یکی از اساتید تاریخ معماری ایران زمین گنبد سبز کرمان را به عنوان قدیمی ترین معرق ایران می شناخته است و کاشی کاری این گنبد را منحصر به فرد و در رتبه نخست هنر کاشی کاری ایران می دانسته است.
شاید کمتر کرمانی بداند که یکی از عادلترین و موثرترین حکام کرمان زنی بوده به نام ترکان خاتون که در زمان حکمرانی وی بر کرمان، این خطه به یک باره شاهد تحولی عظیم میشود. بسیاری از آب انبارها، قناتها و بناها و راههای استان کرمان در زمان این حاکم مقتدر احداث میشود و امنیت و فرهنگ در کرمان رونق میگیرد. به طوری که کرمان به یکی از مراکز اصلی علم و ادب و معماری تبدیل میشود.
وی از سلسله حاکمان قراختایی در کرمان محسوب میشده که از سال 655 تا 681 بر این سرزمین حکمرانی کرد و بسیاری از مدارس، کاروانسراها و البته مساجد کرمان در زمان او احداث شد.
در کنار خدمات گستردهای که وی در کرمان انجام داد میتوان به دوراندیشی علمی و فرهنگی وی اشاره کرد که موجب رونق فرهنگ و ادب و مذهب در کرمان شد. وی نخستین دانشگاه کرمان و یکی از اولین دانشگاههای ایران را بنا نهاد که هم اکنون به گنبد یا قبه سبز در کرمان شهرت یافته است.
این بنا که به یکی از زیباترین بناهای کرمان شهرت داشته است یکی از عظیمترین بناهای این شهر محسوب میشده است. به طوری که وقتی کرمان به اشغال انگلیسها در آمد سایکس که کنسولگری انگلیس را در کرمان بنا کرد از این بنا به عنوان یکی از عجایب معماری کرمان یاد کرده بود.
قسمتهایی که از این بنا همچنان به جا مانده از جمله زیباترین آثار معماری ایرانی محسوب میشوند و در دانشگاههای کشورهای مختلف به عنوان زیباترین اثر بجا مانده با الهام از سبک کاشی کاری مورد بحث قرار می گیرد.
مطالب مرتبط
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- بیماری هاشیموتو چیست؟ علائم و راهکارهای درمان
- نورپردازی کابینت آشپزخانه چه تاثیری بر روحیه افراد دارد؟
- سفر به پوکت بهترین مقصد گرمسیری آسیا با تور تایلند آرزوی سفر
- بورس شمش گلدن ارت ( خانی )
- مقایسه گچبری پیش ساخته پلی یورتان و گچبری پیش ساخته پلی استایرن
- عطر بدون سردرد – 11 عطر مخصوص افراد میگرنی
- گیلکی کناری، پژوهشگر برتر متافیزیک ایرانی بر سکوهای بینالمللی
- چرا رزرو هتلهای 4 ستاره استانبول ارزشمند است؟
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید