بررسی علل جرائم خشن و راهکارهای قانونی مقابله با آن
مریم سعیدی

به نقل از روابط عمومی و ارتباطات دادگستری کل استان کرمان، مراد قتلوئی گفت: شناسایی علل بروز جرائم خشن در جامعه یک ضرورت انکارناپذیر است، مسأله نظم و انضباط و امنیت اجتماعی در تمامی جوامع بشری یک امر مهم و حائز اهمیت است .
رئیس شعبه اول دادگاه کیفری یک مرکز استان کرمان اظهار داشت: روابط انسانی در جامعه بر پایه نظم و قاعده ای خاص همواره استوار است و بر این پایه و اساس شیوه هایی برای کنترل روابط اجتماعی و به منظور حفظ امنیت در جامعه به طور رسمی وغیر رسمی مورد تأکید است.
قتلوئی گفت: بروز خشونت در جامعه به عنوان یک پدیده آسیب ساز در بستر جامعه اذهان عمومی را به خود مشغول کرده و مسائل ومشکلاتی را برای شهروندان در پی خواهد داشت.
وی ادامه داد: پرخاشگری آن نوع رفتار خشم آلود و خشن است که به قصد آسیب رساندن به دیگران محقق می شود وخشونت در ادبیات کیفری در یک معنا اعمال زور و قدرت به منظور آسیب رساندن جانی به دیگری، کاربرد غیرقانونی اعمال زور و قدرت شامل قتل، حمله و تهاجم، چاقوکشی، تجاوز به عنف را اصطلاحا خشونت کیفری می نامند.
وی عوامل بروز خشونت کیفری را متعدد دانست وافزود: نحوه برخورد نامناسب والدین با نیازهای فرزندان، تراکم و افزایش جمعیت، تشویق رفتارهای پرخاشگرایانه، تنبیه والدین و مربیان، شهرنشینی و حاشیه نشینی در شهرها، بد آموزی حاصل از وسایل ارتباط جمعی، عامل اقتصادی و فقر و ضعف بنیه اخلاقی واعتقادی از جمله این عوامل می باشد.
رئیس شعبه اول دادگاه کیفری بیان داشت: راهکارهای قانون مجازات اسلامی جدید مصوب سال 92 در رابطه با جرائم خشن مثل چاقو کشی، تهاجم، قتل عمدی، تجاوز به عنف، راهکاری نسبتاً سخت گیرانه است.
این مقام قضائی ادامه داد: حداقل مجازات قانونی تعزیری معاونت در قتل عمدی که جرمی خشن است، نسبت به مقررات سال 1370 مجازات و برخورد کیفری سنگین تری است.
وی خاطرنشان ساخت: در سال 1392 قانونگذار ما اقدامات متنوعی را در باب تخفیف مجازات و معافیت از کیفر و تعویق صدور حکم، تعلیق اجرای مجازات، نظام نیمه آزادی، اعمال مجازات های جایگزین را برای اصلاح و بازسازی مجرمین در نظر گرفته است.
قتلوئی گفت: نگرش معطوفانه و بازپروری در جرایم غیرخشن و عموماً مجازات های تعزیری درجه 6 تا 8 زمینه بهره مندی از رویکرد های استخفاف در مجازات و امثال این موارد را پیش بینی کرده، اما و بالعکس راجع به جرائم سنگین و خشن کماکان، نسبت به گذشته برخورد با جرایم از این دست به مراتب شدیدتر است.
وی افزود: در مرحله تحقیقات مقدماتی برای جرائم خشن، تأمین اولیه ای که برای دسترسی به متهم مرتکب جرم خشن مانند چاقو کشی، قتل عمد، اخاذی، قدرت نمایی و امثال این جرائم خشن اخذ می شود بسیار و به مراتب شدید تر بوده و در بازه های زمانی قابل اعتنا برای تکمیل تحقیقات پرونده نزد بازپرس در جرائم سالب حیات حداقل به مدت دو سال و در غیر سالب حیات حداقل در فرصت زمانی یک ساله آزادی این مجرمین سلب می گردد که البته اگر در این بازه زمانی پرونده منتهی به صدور حکم نشود باز تأمین مقتضی و متناسب در دسترسی به متهم به مانند وثایق قابل اعتبار در تعرفه متهم و با ارزش ریالی قابل اعتنا در مراحل رسیدگی و برای اجرای حکم و به علاوه تأمین تکمیلی از نوع نظارت قضایی و همچنین منع خروج از مرزهای میهن برای این دسته از مجرمین خشن که در فاصله زمانی مزبور، پرونده های محاکماتی آنان منجر به نتیجه پایانی نشده است اخذ و اقدام می گردد.
وی گفت: نگره نوین و حائز اهمیت قانونگذار ایرانی آن است که به لحاظ نبودن مقررات جامع الاطراف تا قبل از تصویب قانون آئین دادرسی کیفری جدید سال 92 راجع به مجرمین خطرناک در جرائم خشن به طور واضح و روشن موضع گیری جرم شناسانه ابراز نکرده اند بجز در معدود مقررات مثل ماده اول قانون اقدامات تأمینی و تربیتی مصوب 1339 که مقرر می داشت مجرمین خطرناک از حیث روحی و روانی درمظان ارتکاب جرم در آینده می باشد.
وی گفت: در مقرات جدید آیین دادرسی کیفری سال 92 در مواد 203 و 279 راجع به مرتکبین جرائم خشن لزوم تشکیل پرونده شخصیت را در کنار تشکیل پرونده کیفری مورد تأکید قرار داده تا بازپرس تکلیف به اقدام در این زمینه داشته باشد و با جلب نظر گزارش مددکار اجتماعی و گزارش پزشکی و روان پزشکی، مقام قضایی رسیدگی کننده در دعاوی عمومی و در سراسر کشور با استفاده آگاهانه و جرم شناسانه از اختیارات قانونی خود برای فردی کردن مجازات ها و پاسخ های کیفری و صدور مناسب ترین و در عین حال عادلانه ترین احکام و تصمیمات قضایی که حاوی شاخص های زیستی، روانی و اجتماعی باشد بهره برده و برخوردی متناسب با پدیده مجرمانه و خصوصاً مجرمین و مرتکبین خطرناک داشته باشد.
رئیس شعبه اول دادگاه کیفری یک مرکز استان کرمان تاکید کرد: در استان کرمان به یمن و فضل الهی بعد از تشکیل پرونده در مرحله مقدماتی منتج به جلب دادرسی و مالاً صدور کیفرخواست علیه این دسته از مجرمین، که با رفتارهای خشن، امنیت جامعه را مواجه با زحمت نموده اند، با جری تشریفات دادرسی، شنیدن شکایت بزه دیدگان وقربانیان جرم و استماع اظهارات متهمین و وکلای دعاوی احکام مستحکم و متقن صادر و به منصه ظهور می رسد،
قتلوئی خاطر نشان کرد: خانواده ها و والدین بایستی با مدیریت لازم فرزندان جوان خود را تحت نظارت و مراقبت کامل داشته تا چنانچه در اولین اقدامات متوجه شوند فرزند آنها، اشیای خشن مانند چاقو، کارد و سایر سلاحهای سرد خشن را با خود در البسه نگهداری می کند شرط عقل است با مهرورزی تمام این جوان معارض با هنجارها اجتماعی و قانون را از این آسیب جدی برحذر دارد تا در آینده خدای ناکرده مواجه با صحنه های هولناک آدم کشی، قطع عضو و ایجاد آسیبهای روحی وروانی برای همنوعان نباشیم.
وی گفت: خود مراقبتی خانواده ها و نسل جوان وهشدارهای پلیس مردمی شاهد جامعه ای پویا، با نشاط و نسلی آماده برای ارتقا و صعود به قلل معرفت بوده و مرتبط به منویات مقام معظم رهبری در افق 1404 در سند چشم انداز بیست ساله نظام به اهداف عالیه نظام مقدس اسلامی برسیم.