آیا شواهد محیطی به پیشبینی زلزله کمک میکنند؟
روایت یک محاکمه
در اکتبر 2012، هفت دانشمند زلزلهزده ایتالیایی به دلیل نفی پیشبینی جولیانی و اطلاعرسانی بر مبنای عدم رخداد زلزله، به قتل عمد متهم شدند
۱۰ آذر ۱۴۰۱، ۱۱:۲۳
پیشبینی زلزله با بهرهگیری از پیشنشانگرها، همواره چالشی مهم در زلزلهشناسی بوده است. در اوایل دهه 1980 چند نمونه از پیشبینیهای موفق زلزله شناخته شد و آن زمان موفقیتهای نهایی در تصمیمگیری مشکل پیشبینی زلزله نزدیک به نظر میرسید. افزایش قابلتوجه تعدادی از حسگرهای مختلف مورد استفاده در پایش زلزله کیفیت پیشآگهی را بهبود بخشید. این وضعیت در دهه 90 بهطور گسترده مورد بحث قرار گرفت و نظر غالب جامعه علمی جهانی نسبت به آن کاملاً بدبینانه بود. پایش پیشنشانگرهای زلزله بسیار ناپایدار بود. یک تغییر جزیی در پارامترهای چنین سامانهای میتواند به طور قابلتوجهی تکامل آنها را تغییر دهد و در نتیجه پیشآگهی مؤثر رفتار در چنین سامانههایی غیرممکن است. بنابراین پیشبینی زلزله غیرممکن اعلام شد. با وجود این نظر غالب، گروهی از محققان به تحقیقات خود در زمینه پیشبینی زلزله ادامه دادهاند.
چند روز بعد از زلزله 9 آوریل 2009 لاکوئیلا ایتالیا، گزارشهایی در بعضی مطبوعات منتشر شد که وزغها در دریاچهای در 70 کیلومتری زمینلرزه لاکوئیلا ناگهان فراوان شده بودند و بیش از 90 درصد از این کلنی بزرگ ناگهان ناپدید شده است. پنج روز بعد از ناپدید شدن کلنی وزغها زلزله رخ داده و پس از آن وزغها تا پنج روز دیگر ظاهر نشدند. وزغها میتوانند نشانههای پیشنشانگری مانند انتشار گازها و ذرات باردار را تشخیص دهند و میتوان از آنها به عنوان نوعی سامانه پیشبینی اولیه استفاده کرد. در زلزله لاکوئیلا 308 نفر کشته، 1500 نفر مجروح و 80000 نفر بیخانمان شدند. قبل از زلزله یک تکنسین آزمایشگاه به نام جیانپائولو جولیانی مشاهده کرد که چهار ایستگاه رادیومتر او که در لاکوئیلا و اطراف آن قرار داشتند، سطوح بسیار بالا و رو به افزایش انتشار گاز رادون از زمین نشان میدادند. تا یکشنبه 5 آوریل، او متقاعد شده بود که ظرف 24 ساعت یک زلزله رخ میدهد اما او نمیتوانست زنگ هشدار عمومی را به صدا درآورد. چرا که تحت دستوری قرار داشت که یک هفته قبل او را از انجام این کار منع میکرد و بر این اساس پیشبینیهایش باعث ایجاد وحشت بیاساس میشد.
این پرونده به وقوع زلزله سال 2009 که بیش از 300 نفر در شهر لاکوئیلا ایتالیا کشته شدند، مربوط بود. هفت نفری که در دادگاه لاکوئیلا محکوم شدند،گفته بودند: پیشبینی ارائه شده از سوی جولیانی غلط است و زلزلهای قابل انتظار نیست
در آن شب سرنوشتساز، جولیانی به طور خصوصی به بستگان، دوستان و همکاران هشدار داد. سرانجام با لباس کامل به همراه همسر و دو دخترش دراز کشید و پنجرهها و درها را برای خروج سریع باز گذاشت. چند ساعت بعد با وقوع زلزله از بیرون فرار کردند. در سال 1999، جولیانی برای اولین بار در مورد ناهنجاریهای گاز رادون که توسط دانشمندان روسی درست قبل از زلزله 17 اوت 1999 ایزمیت ترکیه مشاهده شده بود، شنید. این موضوع علاقه او را چنان برانگیخت که به امید تحقیق در مورد این موضوع خود را به آزمایشگاه ژئوفیزیک منتقل کرد. با این حال، از نظر موقعیت یک تکنسین باقی ماند. در سال 2003، جولیانی درخواستی را به مؤسسه ملی ژئوفیزیک و ولکانولوژی ایتالیا، برای تأمین بودجه پروژه پیشبینی زلزله ارائه کرد تا انتشار گاز رادون را به عنوان پیشبینیکننده احتمالی زلزله، با استفاده از یک یا چند رادیومتر طراحی خودش مطالعه کند. پیشنهاد او به این دلیل که به اندازه کافی علمی نبود، رد شد. گفتند ژاپنیها، آمریکاییها، روسها و چینیها و همچنین ایتالیاییها همگی انواع مختلفی از روشها را امتحان کردهاند اما نتوانستند نتایج قطعی یا ثابتی به دست آورند. بنابراین کمیته کشوری ریسک ایتالیا اعلام کرد چیزهایی که جولیانی ارائه کرده است، از نقطه نظر علمی در سطح بسیار پایینی قرار دارند. جولیانی تا سال 2006 دو دستگاه رادیومتر اول خود را -با هزینه شخصی- ساخت و با تشویق نتایج آزمایش، دوباره درخواست خود را برای کمک مالی و پشتیبانی ارائه کرد. باز هم پروپوزالش رد شد. بنابراین او تحقیقات خود را به صورت خصوصی ادامه داد. او رادیومترهای بیشتری ساخت و آنها را به یک شبکه کوچک متصل کرد. سپس، در 14 دسامبر 2008، افزایش فعالیتهای زمینلرزه در اطراف لاکوئیلا با «فوج لرزهای» از لرزشهای کوچک آغاز شد. این زمینلرزهها تا ژانویه و ماههای بعدی در سال 2009 ادامه یافت. در 27 مارس، او پیامی برای دوستش، شهردار لاکوئیلا فرستاد، فردی که به راهاندازی یکی از ایستگاههای رادیومتر او در زیرزمین مدرسهای در شهر قدیمی کمک کرده بود. جولیانی به او هشدار داد که ممکن است در عرض 24 ساعت زلزلهای رخ دهد. روز بعد واقعاً لرزشهایی وجود داشت اما هنوز تقریباً بهطور نامحسوس کوچک بود.
البته جولیانی زلزله در حال رخداد بعدی را به سمت جنوب شرقی، در شهر سولمونا، در 50 کیلومتری لاکوئیلا، تشخیص داد. با شهردار آن تماس گرفته شد، او این هشدار را جدی گرفت و ونهای بلندگو را به اطراف فرستاد تا به مردم هشدار دهد (رویدادی که در بعضی گزارشهای مطبوعاتی به اشتباه با لاکوئیلا مرتبط شد) و البته این هشدار وحشت را برانگیخت. این همان چیزی است که مقامات را نگران کرد و آنها را به صدور حکم سکوتی سوق داد که در 30 مارس به جولیانی ابلاغ شد. هنوز خیلی زود است که بگوییم آیا جولیانی تکنیکی برای پیشبینی زلزله کشف کرده است که در سراسر مناطق زلزلهخیز جهان کار میکند (و آیا میتواند یک نجات بالقوه برای میلیونها نفر باشد) یا در واقع، آیا میتوان این تکنیک را برای پیشبینی بزرگ و همچنین ماهیت لرزشها قبل از وقوع اصلاح کرد یا نه.
با این حال، جولیانی با عزم جدی خود، زمینه علمی جدیدی را شکست. از تراژدی لاکوئیلا، و آن وزغهای ناپدید شده، امید تازهای رشد کرد. پیشبینی زمینلرزهها همچنان دانشمندان را برای پیشبینی و اطلاعرسانی احتمال وقوع زلزله به سیاستگذاران و عموم مردم به چالش میکشد. در اکتبر 2012، هفت دانشمند زلزلهزده ایتالیایی به دلیل نفی پیشبینی جولیانی و اطلاعرسانی بر مبنای عدم رخداد زلزله، به قتل عمد متهم شدند. این پرونده به وقوع زلزله سال 2009 که بیش از 300 نفر در شهر لاکوئیلا ایتالیا کشته شدند، مربوط بود. هفت نفری که در دادگاه لاکوئیلا محکوم شدند، گفته بودند که «پیشبینی ارائه شده از سوی جولیانی غلط است و زلزلهای قابل انتظار نیست.» عملا این پیام منتقل شده که «زلزلهای رخ نخواهد داد.» به همین دلیل بعضی از این بیش از 300 کشته زلزله لاکوئیلا با این پیام اطمینانبخش در خانه ماندند و کشته شدند. تماس تلفنی این قربانیان با کمیته ریسک کشوری ایتالیا ضبط شده بود و در دادگاه مطرح و ارائه شد، بنابراین واضح است که اعضای کمیته ریسک ایتالیا دلیل مرگ بخشی از 308 نفر قربانی زلزله لاکوئیلا بودند، به همین دلیل محکوم شدند. البته لازم به یادآوری است که حکم زندان در نهایت اجرا نشد و دانشمندان به زندان نیفتادند.
از آنجا که چنین فرایندهای قضایی در نهایت بدان میانجامد که دانشمندان میترسند که اگر اشتباه کنند، آنها نیز به زندان بروند و اینکه اگر کارشان منجر به «پیشبینیهای نادرست» بیشتری شود، اعتماد عمومی را نسبت به توانایی قضاوت در مورد خطر در مناطق لرزهخیز کشور از بین میبرد، با این نوع محاکمه که در ایتالیا رخ داد موقعیتی ایجاد شد که دانشمندان زمینشناسی گیر افتادند. زیرا اگر به اندازه کافی بر ریسک زلزله تاکید نکنند و اتفاقی بیفتد، به دلیل بیتوجهی و ترک فعل مورد سوال قرار میگیرند، و اگر هشداری را تشخیص دهند و اعلام کنند به دلیل تاکید بیش از اندازه و ایجاد وحشت، هم باز اعتماد عمومی را از دست میدهند.
با تمام این چالشها، پایشهای محیطی در مورد زلزلهها در جهان همچنان ادامه یافته و در همین دهه اخیر دستاوردهای خوبی هم بهدست آورده است.
برچسب ها:
مطالب مرتبط
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- 8 نمایندگی تعمیر پکیج ایران رادیاتور در تهران + اطلاعات تماس
- اسپیکر بلوتوثی ارزان و باکیفیت: کدام مدلها را بخریم
- کیفیت و زیبایی را با خدمات دندانپزشکی دکترتو کلینیک تجربه کنید
- علائم دندان آسیاب درآوردن کودکان چیست؟ 5 علائم + راه تسکین
- اجاق گازهای ﺧﺎﻧﮕﯽ بدون ترموکوپل توقیف و جمعآوری میشود
- معرفی تورهای خارجی ارزان
- آلبوم جدید مُجال ظرفیت جدی و جدیدی از موسیقی را فریاد میزند!
- آیا مشاوره حقوقی تلفنی کاربردی است؟
- برونشیت کودکان چیست و چه علائمی دارد؟
- برگزیدگان اجلاس توسعه نرمافزار ایران (۲۰۲۴) معرفی شدند بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید