سایت خبری پیام ما آنلاین | میراث کشنده

«پیام ما» از مرگ یک کودک سه ساله در «هوتک» روستای «سیدبار جدگال» سیستان و بلوچستان گزارش می‌دهد

میراث کشنده

افراد محلی در سیدبار جدگال می‌گویند هوتک‌ها مربوط به زندگی گذشته‌اند و امروز فقط قاتل جان کودکان هستند





میراث کشنده

۹ آذر ۱۴۰۱، ۸:۵۵

«صهیب» سه ساله،‌ «مریم» پنج ساله و «علی» 10 ساله دوشنبه هفتم آذر ساعت 12.30 ظهر مثل هر روز مشغول بازی حوالی خانه‌شان بودند. صهیب از آنها جدا شد و به خانه رفت.‌ از مادرش قاشق و چنگالی گرفت و کنار هوتک پشت خانه سرگرم شستن آنها شد. در حال شستن بود که قاشق یا چنگال از دستش داخل آب افتاد و برای گرفتنش خم شد،‌ دستش نمی‌رسید،‌ بیشتر خم شد و به یکباره داخل آب افتاد. در این وقت سال هوتک چندان آب ندارد،‌ عمق آب یک متر هم نبود ولی صهیب سه ساله قدش از یک متر کوتاه‌تر بود. اگر علی آنجا بود کمکش می‌کرد،‌ اگر مریم هم بود می‌توانست او را از آب بیرون بکشد،‌ هیچکس نبود و نفهمید صهیب آن لحظه‌ها به چه فکر کرده. نیم ساعت بعد روی آب بود و پیدایش کردند. دکتر گفت همه چیز تمام شده،‌ هم برای صهیب و هم خانواده‌ای پنج نفره که باید با این درد و رنج کنار بیایند که حالا چهار نفر شده است.

 

«اسم بچه صهیب میهن‌دوست بود. پسر ۳ ساله که دیروز در هوتک سیدبار جدگال غرق شده. از اون اسم‌ها که نه جایی گفته می‌شه و نه جایی شمرده می‌شه. انگار نه انگار که بچه قشنگی وجود داشته و از دست رفته. برای همینه که آموزش درست و آگاهی بچه‌ها مهمه. باور کنین خیلی باارزش و خیلی مهمه». «بچه کوچک و قشنگ سیدباری توی هوتک زیبای وسط روستا غرق شده، چون جایی برای بازی نیست، چون هوتک‌ها خطرناکن و چون بچه‌ها باید بیشتر بدونن تا از همدیگه و خودشون مراقبت کنن و چون زندگی روزمره اون بچه‌ها در بهترین حالت، در شرایطی سخت و ناعادلانه و خطرناکه.» این دو پست را شرمین نادری نویسنده و فعال اجتماعی که سال‌ها سابقه کار فرهنگی در سیستان و بلوچستان را دارد منتشر کرد و از مسئله‌ای گفت که سال‌هاست این منطقه با آن مواجه است،‌ چالشی که جان‌های کودکان روستاهای این منطقه را بارها گرفته و همچنان لاینحل باقی مانده است.

مینا کامران‌، فعال حوزه توسعه روستایی: ما ده‌ها بار در سیدبار جدگال آموزش داده‌‌ایم و از بچه‌های بزرگ‌تر خواسته‌ایم از کوچک‌ترها مراقبت کنند،‌ با این حال این موضوع همچنان که درباره صهیب اتفاق افتاد نمی‌تواند تضمین کند هیچ کودکی غرق نشود

هوتک‌ها باید پر شوند
کمال میهن‌دوست معلم سیدبار جدگال به «پیام ما» می‌گوید: هوتک‌ها پدیده‌هایی هستند که نمی‌شود درباره آنها کار کوتاه‌مدت و فوری انجام داد ولی با انجام یک کار درازمدت می‌توان برای حل این چالش که باعث غرق شدن بچه‌های ما می‌‌شوند کار کرد. با این حال،‌ حل معضل نیاز به پیش‌شرطی‌ها و پیش‌بینی‌هایی دارد که باید آنها را در نظر گرفت.
او درباره تاریخچه هوتک‌ها بیان می‌کند: در گذشته مردم منطقه نمی‌توانستند از محل‌های دیگر خاک و شن بیاورند تا خانه‌شان را ارتفاعی بالاتر از سطح زمین بسازند،‌ بنابراین بخشی از زمین را گود می‌کردند تا از خاک آنها برای مرتفع کردن خانه‌شان استفاده کنند. ساختن خانه در ارتفاع هم برای در امان ماندن از دست سیلاب بود. همین موضوع به شکل‌گیری چاله‌های زیاد در روستاهای منطقه دشتیاری منجر شد.
به گفته میهن‌دوست اطراف و در هر روستا نزدیک به 40 تا 50 هوتک است که به زمان گذشته تعلق دارد. او اضافه می‌کند: نگهداری آب برای استفاده‌های مختلف از جمله کشاورزی‌های کوتاه‌مدت از جمله کاربری‌های هوتک بود. با این حال این روزها کمتر کسی است که کشاورزی کوتاه‌مدت داشته باشد و همین موضوع پر کردن چاله‌هایی که در آن آب جمع شده را ضروری می‌کند.
اگر این هوتک‌ها هیچ کاربری ندارند و تنها جان بچه‌های روستا را می‌گیرند چرا تا به حال پر نشده‌اند؟ میهن‌دوست دلیل این موضوع را هزینه‌بر بودن چنین کاری می‌داند، موضوعی که باعث شده چنین وضعیتی همچنان باقی بماند و در تازه‌ترین مورد جان صهیب سه ساله را بگیرد.
بسیاری درباره استفاده از آب هوتک‌ها به عنوان آب آشامیدنی صحبت می‌کنند. با این حال میهن‌دوست می‌گوید: در حال حاضر از آب هوتک به ندرت برای مصرف خانوار استفاده می‌شود،‌ این موضوع برای زمانی بود که مردم به شبکه لوله‌کشی دسترسی نداشتند. آنها همچنین از آب این چاله‌ها برای آبیاری درختان نخل و لیمو بهره می‌گرفتند اما امروزه کمتر خانواده‌ای است که از آب روان و جاری برای چنین موضوعی استفاده کنند.

سراج میهن‌دوست عموی صهیب و رئیس شورای بخش پُلان: ما فقط داریم از بچه‌هایمان تلفات می‌دهیم. تا به حال 15 نفر تلفات از آبگیرهایی داشته‌ایم که به درد نمی‌‌خورند. در برج سه و چهار فقط 6 نفر فوتی دادیم. تلاش زیادی هم برای پر کردن این گودال‌ها چه از طریق مراجعه به بخش خصوصی یا دولتی کردیم و تلاش‌مان این بود از ظرفیت‌های خیرین یا بنیاد مستضعفان بهره بگیریم که متاسفانه تاکنون این امر محقق نشده است

در دو ماه شش نفر فوتی در هوتک داشتیم
سراج میهن‌دوست عموی صهیب و رئیس شورای بخش پُلان نیز به «پیام ما» درباره چگونگی غرق شدن صهیب می‌گوید: نزدیک نماز ظهر و ساعت 12.30، صهیب در حال بازی با خواهر و برادرش بود. او از آنها جدا می‌شود و یک قاشق و چنگال از مادرش برای بازی می‌گیرد.
او هم مشابه کمال میهن‌دوست به سابقه شکل‌گیری این هوتک‌ها اشاره می‌کند. اینکه در منطقه آنها برای جلوگیری از ورود آب به خانه‌ها، مردم بناهایشان را روی تپه می‌ساختند و همین باعث شده کل روستا پر از گودال باشد. او توضیح می‌دهد: اگر باران بیاید و یا آب سد رها شود،‌ گودال‌ها پر می‌شوند ولی در این فصل آب گودال کم شده و تقریبا یک متر می‌شود. صهیب کنار هوتک می‌رود که قاشق و چنگالش می‌‌افتد. ما نیم ساعت بعد متوجه شدیم این اتفاق افتاده،‌ آن وقت نفسش قطع شده و بالای آب آمده بود،‌ تا دکتر بردیم گفت تمام کرده است.
رئیس شورای بخش پُلان هم تنها راه را پر شدن این گودال‌ها می‌داند و اضافه می‌کند: ما فقط داریم از بچه‌هایمان تلفات می‌دهیم. تا به حال 15 نفر تلفات از آبگیرهایی داشته‌ایم که به درد نمی‌‌خورند. در برج سه و چهار فقط 6 نفر فوتی دادیم. تلاش زیادی هم برای پر کردن این گودال‌ها چه از طریق مراجعه به بخش خصوصی یا دولتی کردیم و تلاش‌مان این بود از ظرفیت‌های خیرین یا بنیاد مستضعفان بهره بگیریم که متاسفانه تاکنون این امر محقق نشده است.
او ادامه می‌دهد: ما از همه نهادها درخواست می‌‌کنیم برای خاکبرداری‌های غلطی که در گذشته انجام شده کمک کنند. البته کل گودال‌های بخش را نمی‌توان یکباره پر کرد ولی می‌‌توان روستاهایی که تاکنون تلفات داشته‌اند را در اولویت قرار داد. جامعه محلی هم آمادگی کامل را دارند که برای این موضوع همکاری کنند.
آموزش را جدی بگیریم
مینا کامران فعال توسعه روستایی در این‌باره به «پیام ما» می‌گوید: هوتک‌ها در گذشته جزئی از زندگی بلوچ‌ها بودند و مردم از آب آن برای کاربری‌های مختلف استفاده می‌کردند.
او با اشاره به اینکه هوتکی که در آن صهیب غرق شد،‌ آن زمان پر آب نبود، اضافه می‌کند: با وجود حجم پایین آب،‌ باز هم برای کودکانی در سن و سال صهیب این هوتک‌ها خطرناک هستند و باید برای آنها چاره‌ای اندیشید.
برخی عنوان می‌‌کنند اگر زمین بازی برای کودکان روستا باشد،‌ آنها به هوتک‌ها نزدیک نمی‌شوند. کامران چنین گزینه‌ای را رد می‌کند و در این باره می‌گوید: بچه‌ها در روستا مشابه بچه‌ها در فضای شهر رفتار نمی‌کنند و شیطنت بیشتری دارند‌، بنابراین نمی‌شود گفت زمین بازی می‌تواند از غرق شدن بچه‌ها در هوتک جلوگیری کند‌ و باید به بچه‌ها در این باره آموزش داد.
او اضافه می‌کند: ما ده‌ها بار در سیدبار جدگال آموزش داده‌‌ایم و از بچه‌های بزرگ‌تر خواسته‌ایم از کوچک‌ترها مراقبت کنند،‌ با این حال این موضوع همچنان که درباره صهیب اتفاق افتاد نمی‌تواند تضمین کند هیچ کودکی غرق نشود.
این فعال توسعه روستایی درباره اینکه راه‌حل مشکل هوتک‌ها چیست؟ می‌گوید: با توجه به اینکه الان بیشتر روستاها آب لوله‌کشی از سد دارند هوتک‌ها باید توسط کارشناسان محیط زیست، آب و …مورد مطالعه و بازنگری قرار گیرد و با خرد و دانش جوامع محلی به شور گذاشته شود.

به اشتراک بگذارید:





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *