«شاهپور علایی مقدم» رئیس سازمان حفظ نباتات کشور در نشست بررسی وضعیت صنعت چوب، از آزادسازی واردات چوب با پوست طبق دستور وزیر جهاد کشاورزی خبر داد و هدف این کار را نگهداری جنگل‌ها بر پایه شیوه نامه‌های بهداشتی بیان کرد. در این نشست «علی سلاجقه» رئیس سازمان حفاظت محیط زیست نیز هم به نیاز کشور برای واردات چوب تاکید کردو در همین رابطه گفت:« با اجرای طرح تنفس جنگل‌ها از یک سو و نیاز صنایع کشور به چوب از سوی دیگر، واردات چوب لازم و ضروری است، اما باید این امر ساماندهی شود تا هم خیال صنایع از بابت تامین نیازشان راحت باشد و هم به جنگل‌های کشور آسیب نرسد». «عباسعلی نوبخت» رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری از دیگر مقام‌هایی بود که در این نشست به موضوع واردات توجه نشان داده و با ارائه آماری از میزان چوب مورد نیاز صنایع بیان کرد: «اگر همه کارخانه‌هایی که جواز کار دریافت کرده‌اند را مبنا قرار دهیم، صنایع کشور سالانه ۱۵ تا ۱۶ میلیون مترمکعب چوب نیاز دارد. اما چنانچه کارخانه‌هایی که هم اکنون فعال‌اند با تمام ظرفیت خود کار کنند، حدود ۹ میلیون مترمکعب چوب در سال نیاز است، این در حالی است که هم اینک این کارخانه‌ها با ۵ تا ۶ میلیون مترمکعب چوب کار می‌کنند.» این گفته‌ها در حالی است که کارشناسان نسبت به واردات چوب با پوست هشدار می‌دهند. آنها معقدند واردات این چوب‌ها می‌‌تواند به عاملی برای ورود آفت‌های جدید به طبیعت ایران و به ویژه جنگل‌های هیرکانی با توجه به ورود این محموله‌ها از روسیه به ایران تبدیل شود.

«محل استقرار هر یک از این موجودات روی چوب بسته به بیولوژی آنها متفاوت است. حشرات پوست‌خوار به صورت تخم، لارو، شفیره یا حشره بالغ زیر پوست درختان زندگی می‌کنند. انواع حشرات چوب‌خوار به‌ صورت تخم در سطح پوست یا به شکل لارو، شفیره یا حشره بالغ در عمق چوب به سر می‌برند. «نماتدها» و قارچ‌های بیمارگر در سطوح رویی و زیرین پوست فعالیت دارند. برخی از حشرات ناقل میکروارگانیسم‌های بیمارگر درختان هستند. با توجه به تنوع موجوداتی که روی چوب درختان می‌توان یافت، به همان میزان ریسک انتقال آنها از منطقه‌ای به منطقه دیگر بیشتر می‌شود. در بین آفات مختلف، احتمال انتقال سوسک‌های پوست‌خوار و چوب‌خوار از طریق چوب به دلیل نحوه خاص زندگی و مبارزه دشوار نسبت به سایر آفات بالاتر است، به ویژه سوسک‌های پوست‌خوار و چوب‌خواری که روی چوب‌های زنده فعالیت می‌کنند که معمولا این گونه‌ها به دلیل اهمیت اقتصادی بالا در لیست آفات قرنطینه کشورها قرار می‌گیرند. با توجه به موضوعات مطرح شده و مخاطرات موجود، کشورهای مختلف قوانین قرنطینه‌ای را برای کاهش خطر انتقال آفات خسارت‌زا به کشورشان وضع کرده‌اند.

ارسطو سعید استاد بازنشسته دانشگاه تهران: مجلس یک میلیارد دلار برای واردات اتومبیل تخصیص می‌دهد، ریاست سازمان محیط زیست می‌گوید چوب مورد نیاز کارخانه ها وارد شود بدون آنکه بگوید با کدام ارز و برای چه کارخانه‌هایی؟

براساس اعلام سازمان حفظ نباتات مهمترین اقدامات برای کاهش ریسک انتقال آفات از طریق واردات چوب، داشتن گواهی سلامت از کشور مبدأ، همچنین پوست‌کنی چوب‌ها است. با تراشیدن پوست چوب، بسیاری از قارچ‌های بیمارگر که ردیابی آنها نیز مشکل است، «نماتد»های پارازیت سوسک‌ها، تمامی مراحل زندگی حشرات پوست‌خوار و تخم حشرات چوب‌خوار حذف می‌شوند. اما مرحله رشدی سوسک‌های چوبخوار شامل الرو، شفیره و گاهی حشره بالغ در عمق چوب باقی می‌ماند که برای حذف آنها باید از روش‌های دیگر نظیر سموم تدخینی، حرارت خشک و غیره استفاده کرد.» این بخشی از پژوهشی با عنوان «واردات چوب و آفات قرنطینه در ایران؛ چالش‌ها و راهکارها» است که توسط محمدابراهیم فراشیانی استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، حسن عسکری استاد پژوهش، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور و سودابه امینی پژوهشگر، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور در نشریه طبیعت ایران وابسته به مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور منتشر شده است. موارد مطرح شده در این پژوهش نشان می‌دهد واردات چوب با پوست با خطرات عمده‌ای برای کشور میزبان همراه است و برای انجام آن باید حساسیت‌های بسیار ویژه‌ای را در نظر گرفت و حتی با وجود ضرورت به واردات،‌ از وارد کردن چوب با پوست خودداری کرد.

مدیر کل دفتر حفاظت و حمایت سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری: ما موافق اینکه چوب با پوست وارد شود نیستیم چون با موجودات زنده سر و کار داریم و با هر شکل و روشی که واردات انجام شود احتمال فرار آفات از چرخه قرنطینه وجود دارد. ما نظرات‌مان را اعلام کرده‌ایم و پیگیری هم می‌کنیم تا به راهکار منسجمی با سازمان حفظ نباتات کشور برسیم.

سید امیرمسعود جلالی مدیر کل دفتر حفاظت و حمایت سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری در این باره به «پیام ما» می‌گوید: واردات چوب با پوست می‌تواند منشا ورود آلودگی‌‌ها و بیماری‌‌ها باشد و یکی از دغدغه‌های جدی که همان تنوع ژنتیکی و امنیت کشور است را به خطر بیندازد.
او با اشاره به اینکه در واردات چوب لحاظ کردن حساسیت‌ها یک دغدغه جدی است،‌ می‌افزاید: متولی اصلی قرنطینه در کشور سازمان حفظ نباتات است،‌ این سازمان و هم سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری در گذشته هم مخالفت‌هایی با واردات چوب با پوست داشتند و شرط ورود چوب بدون پوست را هم داشتن گواهی بهداشت عنوان کرده‌ بودند.
استدلال رئیس سازمان حفظ نباتات کشور برای واردات چوب با پوست از روسیه، تسهیل وضع بازار چوب ام‌دی‌اف و کاهش قیمت این محصول است. جلالی هم در گفته‌های خود به این نکته می‌پردازد و می‌گوید: در حال حاضر بحث‌‌هایی مطرح است که صنایع چوبی کشور نیاز به واردات چوب دارند اما درباره ضرورت‌های آن نهادهای مسئول باید پاسخ دهند. چوب‌ها با ورود به کشور در قرنطینه‌ای قرار می‌گیرند که مسئولیت آن با سازمان حفظ نباتات کشور است و ما هم در این باره که چه شرایطی باید داشته باشد نظرات‌مان را داده‌ایم. آنها هم اعلام کرده‌اند تدابیری را برمی‌گزینند که بتواند قرنطینه ضدعفونی را برای چوب‌های وارد شده اعمال کنند.
جلالی در گفته‌های خود به موافقت برای تسریع واردات چوب اشاره می‌کند و آن را عاملی برای به حداقل رسیدن بهره‌برداری بی‌رویه از طریق قاچاق می‌داند. او اضافه می‌کند: به هر میزان که چوب به کشور وارد شود فشار وارد شده به جنگل‌ها کاهش پیدا می‌کند. با این حال باید مجموعه‌ای از پروتکل‌ها و قوانین به شکل اصولی رعایت شوند. حتی‌امکان دارد چوبی که گواهی بهداشت از مبدا دارد هم آلودگی داشته باشد و همین امر تدوین ضوابط خاص برای واردات چوب را ایجاب می‌کند که درباره چوب‌های با پوست باید سختگیرانه‌تر باشد.
مدیرکل دفتر حفاظت و حمایت سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری می‌گوید: ما موافق اینکه چوب با پوست وارد شود نیستیم چون با موجودات زنده سر و کار داریم و با هر شکل و روشی که واردات انجام شود احتمال فرار آفات از چرخه قرنطینه وجود دارد. ما نظرات‌مان را اعلام کرده‌ایم و پیگیری هم می‌کنیم تا به راهکار منسجمی با سازمان حفظ نباتات کشور برسیم.
ارسطو سعید استاد بازنشسته دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با «پیام ما» با اشاره به اینکه برنامه‌های مسئولان صرفا در حد حرف باقی می‌ماند زیرا مبتنی بر واقعیت‌های کشور نیست،‌ می‌گوید: اگر نیاز کارخانه‌ها ۱۵ تا ۱۶ میلیون مترمکعب باشد و در حال حاضر با ۵ تا میلیون مترمکعب کار می‌کنند باید پرسید کدام کارخانه می‌تواند با یک سوم ظرفیت حتی به نقطه سر به سر برسد.
او می‌افزاید: سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری برای تأمین مواد اولیه کارخانه‌های صنایع چوب هیچ مسئولیتی ندارد. ولی برای زیر طرح بردن جنگل‌ها،‌ مشتری داشتن چوبی که بلا اجتناب تولید می‌شود (یعنی منابع کشور را در کارخانه‌های کشور تبدیل به محصولات مورد نیاز مردم کند) مسئول است.
نویسنده کتاب «مبانی اقتصادی – علمی اداره جنگل‌ها» معتقد است در حوزه جنگل و منابع طبیعی همه از کیسه خلیفه می‌بخشند،‌ او توضیح می‌دهد: مجلس یک میلیارد دلار برای واردات اتومبیل تخصیص می‌دهد، ریاست سازمان محیط زیست می‌گوید چوب مورد نیاز کارخانه‌ها وارد شود بدون آنکه بگوید با کدام ارز و برای چه کارخانه‌هایی؟ همه از همه چیز می‌گویند جز راهی و برنامه‌ای برای بیرون آوردن مجموعه تولیدی کشور از وضعیتی که دچار آن شده است. در مورد ورود چوب‌های با پوست و احتمال شیوه آفات هم می‌دانم که حرف و حدیث درباره آن کم نیست.
یک منبع آگاه هم در این زمینه به «پیام ما» می‌گوید: یکی از مواردی که سال‌ها است در باره آن گفت‌وگو می‌شود و از توجیهات توقف بهره‌برداری از جنگل‌های شمال بوده واردات چوب است. البته چوب الواری سال‌ها وارد می‌شده و اختلاف در گرده بیمه و چوب آلات با پوست بوده است که خطر وارد شدن آفات و بیماری‌های گیاهی را دارد.
او اضافه می‌کند: موافقان ضدعفونی کردن چوب وارداتی را در مبدا، طول مسیر(کشتی) و مقصد(بندر) با روش‌های موجود توصیه می‌کنند اما مخالفان و به ویژه سازمان حفظ نباتات استدلال‌های خود را دارند. از طرف دیگر بیشترین مصرف کارخانه‌های تخته خرده چوب و نئوپان استفاده از چوب‌های کم‌ارزش یا به قول معروف هیزمی است که حتی با نرخ‌های ارزی موجود مقرون به صرفه نخواهد بود.