۱۲ روز پس از رونمایی از سند الگوی کشت توسط وزیر جهاد کشاورزی و معاون اول رئیس‌ جمهور آن هم بدون مسئولان وزارت‌ نیرو بخش‌های آب در حالی که به جز یک پاورپوینت ۱۹ صفحه‌ای هیچ چیز از سند مورد ادعای «سید جواد ساداتی‌نژاد» منتشر نشده است، او خبر از اجرای آن و عقد قراردادهای تغییر الگوی کشت می‌دهد. این در حالی است که به نظر می‌رسد آنچه به ادعای این وزیر دولت سیزدهم پس از ۵۰ سال قرار است به اجرا درآید بیش از هر چیز نیاز به اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی آن هم در میان کشاورزان دارد. این نکته وقتی جالب‌تر می‌شود که وزارت نیرو چه در سطح ستادی و چه در شرکت مدیریت منابع آب کشور نیز از آنچه وزارت جهاد کشاورزی می‌خواهد اجرا کند خبر ندارند و مشخص نیست «سیدجواد ساداتی‌نژاد» با چه میزان آب قرار است طرح خود را به اجرا درآورد. رونمایی از سند تغییر الگوی کشت وقتی قابل‌تامل‌تر می‌شود که نماینده پیشین کاشان در مجلس انقلابی و دوره دهم قوه مقننه در قامت وزیر جهاد کشاورزی آن را به شورای عالی آب هم برد و از آنجا نیز برای این سند که نیازمند ۴هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان تخصیص اعتبار مصوبه گرفت. همین تعجیل از سوی وزارتخانه جهاد کشاورزی و بی‌خبری وزارتخانه نیرو از محتوای سند این نگرانی را دامن می‌زند که آیا صرفاً قرار است بودجه‌ای به اسم تغییر الگوی کشت در کشور هزینه شود؟ برای اینکه بتوانیم به پاسخ این پرسش نزدیک‌تر شویم ابتدا باید تازه‌ترین اظهارات «سیدجواد ساداتی‌نژاد» را مرور کنیم.

رؤیای ۴هزار و ۲۰۰ میلیارد تومانی
دولتمرد ۵۰ ساله‌ای که مدعی است «الگوی کشت موضوعی است که شاید سابقه ۵۰ ساله در کشور دارد و با سختی‌هایی در اجرا تا به امروز مواجه بوده و براساس قانون، دولت سیزدهم پای ابلاغ این طرح ایستاده» از اجرای سند مورد نظر با حضور رئیس‌جمهور در هفته بعد خبر داد. او این خبر را در گردهمایی سراسری مدیران ستادی معاونت امور باغبان، معاونین بهبود تولیدات گیاهی، مدیران امور باغبانی استان‌ها و اتاق اصناف کشاورزی که به میزبانی بانک کشاورزی در شهرستان بابلسر استان مازندران برگزار شد اعلام کرد.
«سید جواد ساداتی‌نژاد» در این جلسه با اشاره به اینکه قرار است الزامات و برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در سطح کارگروه ملی الگوی کشت با دستور رئیس جمهوری ابلاغ و با حضور معاون اول رئیس جمهوری و حضور دستگاه‌های مختلف اجرا شود، افزود: در استان‌ها استانداران رئیس کارگروه استانی الگوی کشت هستند تا هماهنگی‌های لازم بین‌ دستگاهی را برقرار کنند و بتوانیم این بار الگوی کشت را در کشور بر این اساس عملیاتی کنیم.

مروری بر پاورپوینت ۱۹ صفحه‌ای از سند الگوی کشت «سید جواد ساداتی‌نژاد» نشان از آن دارد که اعداد و ارقام به کار رفته در آن با هم تطابق ندارد. برای مثال در تنها مواردی که به کاهش مصرف آب اختصاص داده شده یعنی در دو مورد، اعداد کاهش مصرف با هم هیچ همخوانی ندارد. به دلیل اینکه هیچ توضیحی در پاورپوینت نیست عملاً فهم این سیاستگذاری سخت‌تر می‌شود

براساس گزارشی که ایسنا از جلسه موردبحث منتشر کرده وزیر جهاد کشاورزی همچنین گفته است: تمام کمک‌های فنی اعتباری وزارت جهاد کشاورزی براساس الگوی کشت جاری و در استان‌های مختلف کشور اعمال می‌شود.
این عضو کابینه دولت سیزدهم در بخش دیگری از توضیحاتش درباره سند الگوی کشت افزود: با موافقتی که در شورای عالی انجام شد یارانه بخشودگی آب‌بها و برق‌بها با هم روی الگوی کشت اعمال می‌شود و تلاش ما بر این است که عوارض صادرات برای کاهش تولید محصولات آب‌بر و افزایش محصولات استراتژیک که دستور مقام معظم رهبری است را در الگوی کشت عملیاتی کنیم که به همه استان‌ها ابلاغ شده و برنامه اقدام را از هفته آینده در تک تک استان‌ها اجرا خواهیم کرد.
به گفته او، در سال ۱۴۰۲ ردیف اجرای الگوی کشت را در بودجه خواهیم داشت تا بتوانیم الزامات الگوی کشت را از آن محل اجرایی کنیم.
آنچه این اظهارات را نیازمند شفاف‌سازی بیشتر می‌سازد این است که از یک سو «ساداتی‌نژاد» بدون هماهنگی با وزارت‌نیرو از تخفیف در آب‌بها و برق‌بها خبر داده است و از سوی دیگر برای اجرای این سند ۴هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان بودجه برآورد کرده است.
برنامه‌ای بدون اطلاع وزارت نیرو
با‌ گذشت ۱۲ روز از زمانی که «سید جواد ساداتی‌نژاد» و «محمد مخبر» از سند الگوی کشت رونمایی کردند هنوز هیچ متنی از این سند که بعد از ۵۰ سال قرار است منتشر شود قابل دسترس نیست. تنها یک پاورپوینت ۱۹ صفحه‌ای به تازگی منتشر شده که در آن جداول و نمودارهایی قابل رویت است. این در حالی است که اجرای چنین سندی با توجه به وضعیت اقلیمی ایران نیازمند پیوست‌های فرهنگی – اجتماعی نیز است. از طرف دیگر با توجه به اینکه کشاورزان ایران عموما به شکلی سنتی کار می‌کنند و براساس عادت در دهه‌های اخیر پیش رفته‌اند نمی‌توان به صرف تعیین جداول و به کاربردن اعداد و ارقام به یکباره این سند را به اجرا درآورد. از سوی دیگر اجرای چنین سندی که به ادعای وزیر جهاد کشاورزی دولت سیزدهم ۵۰ سال معطل مانده بوده به شدت نیازمند یک برنامه منسجم اطلاع‌رسانی است اما با وجود وعده این مقام مبنی بر اجرای آن از هفته آینده هیچ خبری از اطلاع‌‌رسانی دراین‌باره هم نیست.
با این حال مروری بر پاورپوینت ۱۹ صفحه‌ای از سند الگوی کشت «سیدجواد ساداتی‌نژاد» نشان از آن دارد که اعداد و ارقام به کار رفته در آن با هم تطابق ندارد. برای مثال در تنها مواردی که به کاهش مصرف آب اختصاص داده شده یعنی در دو مورد، اعداد کاهش مصرف با هم هیچ همخوانی ندارد. به دلیل اینکه هیچ توضیحی در پاورپوینت نیست عملاً فهم این سیاستگذاری سخت‌تر می‌شود.

وضعیت آب در استانی که زمانی پرآب‌ترین رودکشور یعنی «کارون» در آن جاری بود خوب نیست با این حال و با وجود مصوبه ممنوعیت کشت برنج در کشور به جز سه استان شمالی همچنان در خوزستان برنج کاشته می‌شود. از سوی دیگر وضعیت تالاب هورالعظیم بسیار شکننده است و چیزی به خشک‌شدن کامل آن نمانده است

بارگذاری مکرر بر خوزستان
وضعیت آب در استانی که زمانی پرآب‌ترین رودکشور یعنی «کارون» در آن جاری بود خوب نیست با این حال و با وجود مصوبه ممنوعیت کشت برنج در کشور به جز سه استان شمالی همچنان در خوزستان برنج کاشته می‌شود. از سوی دیگر وضعیت تالاب هورالعظیم بسیار شکننده است و چیزی به خشک‌شدن کامل آن نمانده است. امسال آورد رودخانه کرخه به شدت پایین بود و دولت صرفاً تلاش کرد تا اندک آبی در مسیر جریان داشته باشد تا بتواند از ایجاد تنش در میان گاومیش‌داران جلوگیری کند اما مسئله این است که همچنان در شاوور یعنی بالادست هورالعظیم در خوزستان برنج‌کاری انجام شد. با این وضع پرسش این است که چگونه در سند الگوی کشت خوزستان، در همه کشت‌های مورد نظر باید پیشتاز باشد. نگاهی به نقشه‌های صفحه ۱۰ پاورپوینت منتشر شده از الگوی کشت نشان از آن دارد که بارگذاری در خوزستان در هر ۶ گروه کشت بالاست. در میان غلات، نباتات علوفه‌ای، حبوبات، سبزی صیفی، گیاهان قندی و دانه‌های روغنی تنها در گروه کشت حبوبات خوزستان بعد از فارس، لرستان و کرمانشاه قرار گرفته است. باید از وزیر جهاد کشاورزی و بدنه کشاورزی آن پرسید با این میزان بارگذاری بر کشاورزی خوزستان دقیقاً قرار است این خطه با چه سرنوشتی مواجه شود؟ پاورپوینت ۱۹ صفحه‌ای سند الگوی کشت یادآور پاورپوینت یا برنامه ۱۶ صفحه‌ای «سیدجوادساداتی‌نژاد» به هنگام کسب رأی اعتماد از همکارانش در مجلس است که حتی یک خط در آن از وضعیت منابع آب کشور و تأثیر آن بر کشاورزی نگفته بود. با این حال او اینک مدام بر کلیدواژه‌های چون «خودکفایی» و «امنیت غذایی» تأکید دارد.
بارگذاری بر کشاورزی به جای دو صنعت ‌آب‌بر دیگر
او که اینک در بابلسر از آغاز اجرای آنچه در سر پرورانده خبر داد، به موضوعی دیگر هم تأکید کرده است. به گفته وزیر جهاد کشاورزی، ما باید ۱۰۰ هزار هکتار گلخانه ایجاد کنیم که در طول چند سال به حدود ۲۵ هزار هکتار رسیده‌ایم و تا رسیدن به صد هزار هکتار راه درازی داریم. ماموریت رئیس جمهوری به وزارت جهاد کشاورزی این است که سبزی و صیفی از مزارع گلخانه منتقل شود و اراضی کشاورزی به کشت غلات اختصاص یابد که نیاز به برنامه‌ریزی دقیق داریم.
او درباره این نقشه افزود: ما به سرمایه‌گذاری در این بخش نیاز داریم و باید سرمایه‌گذاران را از فولاد و پتروشیمی به سمت کشاورزی سوق دهیم؛ سهم کشاورزی ۱۱.۷درصد در GDP است و باید در سال همین میزان در کشاورزی سرمایه‌گذاری شود اما تاکنون تنها ۴ درصد محقق شده است و باید توسط مردم سرمایه‌گذاری انجام شود که برای این کار به ایجاد انگیزه نیاز داریم.
ساداتی‌نژاد همچنین گفت: در سفرهای استانی ۲۰ هزار میلیارد تومان توسط دولت به بخش کشاورزی اختصاص داده شده که با مصوبه مجلس برای بند ت تبصره ۸، با فروش اموال به ارزش ۳۰ هزار میلیارد تومان، می‌توانیم این ۲۰ هزار میلیارد تومان را از این بخش اختصاص دهیم.
او در بخش دیگری از اظهاراتش ادامه داد: کشاورزی قراردادی یکی از محوری‌ترین اقدامات دولت سیزدهم است، آزمایشات لازم در این زمینه انجام شده و نرم‌افزار و سامانه آن با همکاری همراه اول خریداری شده که ۸۰۰ هزار کشاورز به این سامانه متصل شده‌اند و از هفته آینده کار آن آغاز می‌شود، در این بخش ۱۵ هزار میلیارد تومان توسط بانک کشاورزی اعتبار اختصاص داده شده است.
ساداتی‌نژاد با بیان اینکه طی یکسال گذشته چند اتفاق از جمله امنیت غذایی رخ داده، افزود: پایداری غذا برای مردم ضرورت و دغدغه به شمار می‌رود و با نگاه قرارگاهی و تفکر جهادی در حال فعالیت هستیم و قرارگاه امنیت غذایی تشکیل و راه‌اندازی شد که کار آن موفق بوده است.
وزیر جهاد کشاورزی با اظهار اینکه امیدواریم سال آینده در گندم نان به خودکفایی برسیم، گفت: در دولت کنونی مسئولیت بازار به وزارت جهاد کشاورزی سپرده شد و فرماندهی کل سفره مردم به ما سپرده شد.
سیدجواد ساداتی‌نژاد با بیان اینکه طی یکسال اول فعالیت دولت در زمینه صنایع تبدیلی با رشد ۲۰ درصدی روبه‌رو بودیم، گفت: میزان ظرفیت از پنج میلیون تن به شش میلیون تن رسیده است.
وزیر جهاد کشاورزی میزان ضایعات محصولات کشاورزی را ۳۰ درصد ذکر کرد و گفت: ۱۴ میلیارد مترمکعب آب صرف این محصولات کشاورزی می‌شود.
او با اظهار اینکه معادل آب هفت سد کشور صرف تولید کشاورزی می‌شود و به دلیل ضعف در صنایع تبدیلی از بین می‌رود، افزود: زنجیره ارزش بسیار اهمیت دارد و باید به آن توجه شود.