سایت خبری پیام ما آنلاین | بحران اقلیم و آوارگی مهاجران

.

بحران اقلیم و آوارگی مهاجران





بحران اقلیم  و آوارگی مهاجران

۲۸ مهر ۱۴۰۱، ۰:۰۰

مهاجرت، نقل‌ مکان مردم از منطقه‌ای به منطقه دیگر برای کار یا معاش تعریف می‌شود. گاهی مهاجرت بنا به تمایل شخص در راستای افزایش سطح زندگی، دستیابی به رفاه نسبی و یافتن شغل مناسب و… است. گاهی نیز شرایط تحمیلی مانند جنگ، بلایای طبیعی، فقر و شرایط نامساعد اقتصادی و سیاسی و فقدان امنیت جانی افراد را بر آن می‌دارد تا از سرزمین خود کوچ کنند. برخی اوقات مهاجرت درون مرزهای یک کشور اتفاق می‌افتد و گاهی مؤلفه‌های فوق، شرایط اضطراری را برای جابه‌جایی اجباری فرد به خارج از مرزهای کشور ایجاد می‌کنند که پناهندگی نامیده می‌شود. یکی از عوامل مهاجرت و پناهندگی یا آوارگی مردم بحران تغییر اقلیم است. تغییر اقلیم با تغییرات بلندمدت در عوامل اقلیمی شرایط عادی ساکنان مناطق بسیاری را دچار تغییر می‌کند. پیامدهای فراوان تغییر اقلیم در مناطق مختلف جهان می‌تواند دلیل اصلی مهاجرت‌های به‌اصطلاح اقلیمی باشد. بروز رخدادهای طبیعی نوین و تشدید رویدادهای پیشین مانند افزایش وقایع فرین آب‌وهوایی و طوفان‌های شدید، بیابان‌زایی و نوسانات بارندگی و سیل و سیلاب و طغیان رودها، آتش‌سوزی جنگل‌ها در اثر خشکسالی، اسیدی شدن اقیانوس‌ها و آلودگی آب‌ها بسیاری از مناطق را غیرقابل‌سکونت می‌کند. برای مثال مطابق آخرین بررسی‌ها بالا آمدن سطح آب دریاها در برخی مناطق و زیر آب رفتن زمین‌ها نهایتاً تا سال ۲۱۰۰ شرایط زندگی در زیستگاه‌های بسیاری را غیرممکن می‌کند. از سویی آلودگی آب‌های شیرین زندگی و سلامت ساحل‌نشینان را تهدید می‌کند.
در تعاقب پیامدهای طبیعی تغییر اقلیم معضلاتی نظیر تشدید رقابت بر سر آب و غذا و سایر منابع، ناامنی انرژی، شیوع بیماری‌ها و تغییر سبک زندگی در اثر تغییر اقلیم بستر را برای شکل‌گیری موج مهاجرت‌های گسترده فراهم می‌کند.
مسئله مهاجرت به‌ویژه برای کشورهای درحال‌توسعه قابل‌توجه‌تر است. البته رشد شهرنشینی و توسعه اقتصادی به نوبه خود محرک تغییر اقلیم است.
برای جنوب آسیا افزایش دما و افزایش سطح آب دریا، طوفان‌ها و سیلاب‌های مکرر ناشی از ذوب یخچال‌های طبیعی پیش‌بینی می‌شود. به‌نحوی‌که برخی پژوهشگران بر این عقیده هستند که اقتصاد جمعی کشورهای جنوب آسیا مانند بنگلادش، مالدیو و نپال و… دچار بحران‌های مخرب می‌خواهد شد. سایر مناطق که برای آنها کاهش بازده کشاورزی و دامداری و بحران آب تصور می‌شود و آمریکای مرکزی، شمال غربی آفریقا و شاخ آفریقا و خاورمیانه نیز به‌احتمال زیاد شاهد مهاجرت‌های اقلیمی دسته‌جمعی خواهد بود.
به هر روی تغییر اقلیم و بی‌توجهی به محیط‌زیست و آسیب‌پذیر بودن بخش کشاورزی در بسیاری کشورها انگیزه‌های ترک سرزمین را در افراد قوت می‌بخشد. مهاجران اقلیمی یا به عبارتی پناهجویانی که راهکار بقای خود را در مواجهه با تغییر اقلیم در مهاجرت می‌بینند، دچار مشکلات معیشتی عدیده‌ای پس از مهاجرت نیز خواهند شد. تأثیرپذیری و تأثیرگذاری فرهنگی، رویارویی با ملی‌گرایان ضد مهاجر و بیگانه‌هراسی در کشورهای مقصد و ممانعت از ورود مهاجران و تنش‌های اجتماعی، بی تابعیتی و تضییع حقوق مهاجران غیرقانونی و بهره‌کشی از آن‌ها با حداقل درآمد برای مشاغل بدون مجوز قانونی تنها گوشه‌ای از مشکلات پیش روی این اقشار است.
چه‌بسا که این مسئله برای زنان مهاجر که از لحاظ اقتصادی به مردان خانوارها وابسته هستند و مهارت خاصی نیز ندارند، مخاطره‌آمیزتر است و امکان بروز خطرات استثمار جنسی و اقتصادی زنان مهاجر را به‌صورت شایان توجهی افزایش می‌دهد. در فرایند مهاجرت کشورهای مبدأ سرمایه‌های انسانی و نیروی کار خود را از دست می‌دهند و توسعه اقتصادی آنها که از مهم‌ترین اهداف ملی است با موانعی مواجه می‌شود.
ورود مهاجران می‌تواند فرهنگ و امنیت و ثبات اجتماعی کشورهای مقصد را تحت‌الشعاع قرار دهد. مسائل ذکر شده سبب تعارض و تنش و اعمال فشار بر کشورهای مبدأ و مقصد و مسیرهایی که مهاجران طی می‌کنند، می‌شود. این بی‌ثباتی می‌تواند منجر به بروز تروریسم شود که به نوبه خود مسبب مهاجرت و آوارگی اقشار فراوانی خواهد شد.
برای جهان پیش رو تجربه توفان‌های بی‌سابقه و… مسئله عادی تلقی خواهد شد. پس مهاجرت اقلیمی مقوله بعیدی برای آیندگان نیست. هرچند که نظام حقوقی بین‌الملل کنونی برای محافظت از مهاجران اقلیمی توانمند نیست. زیرا هیچ توافقنامه الزام‌آور قانونی وجود ندارد که کشورها را ملزم به حمایت از آنها کند. بهتر است تعریف نوینی از واژه پناهنده ارائه شود تا مهاجران اقلیمی را نیز در خود بگنجاند. زیرا حمایت‌های قانونی که برای پناهندگان ارائه می‌شود شامل حال مهاجران اقلیمی نمی‌شود. با وجود اندک قراردادهای داوطلبانه هیچ تلاش سازمان‌یافته‌ای برای نظارت بر جمعیت مهاجران اقلیمی وجود ندارد. بی‌تدبیری و فقدان تلاش کشورها در این حوزه به طور فزاینده‌ای جامعه بین‌الملل را دچار مشکل خواهد کرد. سیل مهاجرت از مناطقی که کمک‌های بین‌المللی کمی دریافت می‌کنند و مدیریت انرژی و آب و کاربری زمین به‌عنوان شاخص‌های مؤثر برتاب آوری در آنها ضعیف است و اعمال محدودیت‌ها از سوی کشورهای مقصد توازن و نظم بین‌الملل را مخدوش می‌کند. چاره‌اندیشی پیرامون تأکید بر تقویت انعطاف‌پذیری و تاب‌آوری در مقابل چالش‌های محیط زیستی، بررسی منطقی فشارهای ناشی از تغییر اقلیم بر جمعیت‌های آسیب‌پذیر نه صرفاً تخصیص بودجه، بهبود آموزش، سیاست‌گذاری، امنیتی‌کردن مسئله تغییر اقلیم در کشورها و برنامه‌ریزی‌های ملی و اتخاذ رویکردهای راهبردی و یاری‌های توسعه محور دوجانبه و چندجانبه و دیپلماسی محیط زیستی یک اولویت در راستای رفع این مسئله جهانی است.

به اشتراک بگذارید:





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *