کمتر از یک ماه پیش امام جمعه شهرستان رودبار جنوب در استان کرمان از وجود 10 هزار بازمانده از تحصیل در این بخش خبر داده بود. خبری تکان‌دهنده که برای منطقه‌ای محروم، حکم زخم باز تازه‌ای دارد. این شهرستان که 310 کیلومتر با مرکز استان فاصله دارد، سال‌های سال است که از کمبود امکانات رنج می‌برد. از کمبود فضای آموزشی گرفته تا نبود مدارسی که امکانات بهداشتی اولیه را چون سرویس بهداشتی برای محصلانش، فراهم کند. این منطقه بارها وعده‌ بهسازی و ایجاد مدرسه را شنیده است اما آمار تکان‌دهنده بازماندگان از تحصیل، چهره دیگری از شهرستان را نشان می‌داد. البته با پیگیری‌های پیام ما از مدیر‌کل آموزش و پرورش استان کرمان مشخص شد این آمار اشاره به کل بی‌سوادان منطقه دارد و نه فقط دانش‌آموزان.

رضا رضایی، مدیرکل آموزش و پرورش استان کرمان درباره آماری که امام جمعه شهرستان رودبار جنوب ارائه داده است، می‌گوید: «آمار 10 هزار نفر بازمانده از تحصیل مربوط به تعداد کل بی‌سوادان شهرستان رودبار جنوب از سن 6 سال تا 80 ساله است. شهرستان رودبار جنوب حدود 28 هزار دانش‌آموز دارد و آمار منتشر شده مربوط به کل بی‌‌‌سوادان است و نه فقط دانش‌آموزان.»
جابه‌جایی دیگر منجر به ترک تحصیل نمی‌شود
سال‌های سال یکی از مشکلات دانش‌آموزان در مناطق محروم، مسئله جابه‌جایی بین روستا‌ها و شهر‌ها برای دسترسی به امکان تحصیل بود. طبق قانون در مناطق محروم، حد نصابی برای تعداد دانش‌آموزان و تشکیل کلاس‌های درس تعیین شده است که اگر این حد نصاب تکمیل نشود، دانش‌آموزان مجبورند بین روستا‌ها جابه‌جا شوند. این موضوع خطرات بسیاری در فصول مختلف برای دانش‌آموزان به همراه دارد. در فصل این جابه‌جایی‌ها طبق فرهنگ مناطق، دختران به ویژه پس از اتمام دوره ابتدایی، حذف می‌شوند. به همین خاطر در شروع دوره دبیرستان در اکثر مواقع نسبت دختران کمتر از نصف تعداد پسران ثبت‌نامی در مدارس است. در همین رابطه این مسئول به پوشش دانش‌آموزان منطقه رودبار جنوب در طرح آموزش عشایری اشاره می‌کند و می‌گوید: «در سال جاری ما طرحی تعبیه کردیم که بر اساس آن برای خانواده‌های کوچنده، معلم‌هایی اختصاص داده شده که همراه با خانواده کوچ کنند و دیگر شاهد ترک تحصیل به دلیل جا به جایی دانش‌آموزان، نباشیم.» رضایی در توضیح این طرح اضافه می‌کند: «معلم‌ها در بخش آموزش عادی از رودبار گرفته شده و به آموزش عشایری اختصاص داده شده‌اند.»
نهضت سوادآموزی پشتیبان بی‌سوادان منطقه رودبار جنوب
مدیرکل آموزش و پرورش کرمان در پاسخ به این سوال که چه برنامه‌ای برای سوادآموزی بی‌سوادان شهرستان وجود دارد، ادامه می‌دهد: « نهضت سواد‌آموزی زیر‌مجموعه آموزش و پرورش است که به طور مرتب برای افراد کلاس‌هایی برگزار می‌کند. ما طی طرح‌های تشویقی برای معلمانی که سابقه همکاری با نهضت را دارند، افراد را تا رسیدن به دوره راهنمایی یا دبیرستان عادی پشتیبانی می‌کنیم. ما تا سن 49 سال، هر جایی برای هر کسی که بی‌سواد باشد؛ آموزش را انجام می‌دهیم.» او همچنین به معلمانی که در هر دو طرح نهضت سوادآموزی و عشایری فعال هستند اشاره می‌کند و می‌افزاید: «‌بیش از 90 درصد معلمانی که در این طرح‌ها با آموزش و پرورش همکاری می‌کنند، ساکن جنوب استان از جمله فاریاب، قلعه گنج، جیرفت و… هستند.»

مدیرکل آموزش و پرورش استان کرمان: در طرح آموزش عشایری در سال جاری برای خانواده‌های کوچنده، معلم‌هایی اختصاص داده شده که همراه با خانواده کوچ کنند تا دیگر شاهد ترک تحصیل به دلیل جا‌به‌جایی دانش‌آموزان، نباشیم

مدرسه‌سازی با تمام قوا جایگزین کپرنشینی شده است
طی سه سال اخیر، مسئولان آموزش و پرورش بارها از جایگزینی و جمع‌آوری مدرسه‌های کپری سخن گفته‌اند. مدیر‌کل آموزش و پرورش استان کرمان در رابطه با تحقق این موضوع می‌گوید: «30 تا 40 درصد مدارس استان، به دست خیرین ساخته می‌شود. باقی با اعتبار 600 میلیاردی که در سفر ریاست جمهور برای پروژه‌های نیمه‌تمام که بخشی از آن در جنوب استان و رودبار جنوب قرار دارد، اختصاص یافته است. به علاوه اگر در بخش‌هایی هنوز کپر وجود داشته باشد، به این معنی است که مدرسه‌سازی در آن مناطق صرفه ندارد و تعداد دانش‌آموزان بسیار کم است و جمعیت اکثراً کوچنده هستند.» این در حالی است که پیش‌تر مهدی بهرامی، مدیر آموزش و پرورش رودبار جنوب به وجود 11 مدرسه کپری، کمبود فضا در 25 مدرسه و 78 مدرسه تخریبی اشاره کرده بود. رضایی در پاسخ به این که آیا تنها راه‌حل رفع مشکل کمبود فضا، ایجاد سازه‌های بتنی است؛ تشریح می‌کند: «ما تاکید کرده‌ایم که در سطح استان مدرسه سنگی وجود نداشته باشد. اگر جایی نیز این جنس مدرسه وجود دارد باید ساخت و ساز آن تکمیل شود. طی هماهنگی‌های ما با بخش خیرین و ستاد اجرایی فرمان امام، بنا شده که 50 درصد مدارس توسط خیرین ساخته شود و باقی با اعتبار 1400 میلیارد تومانی که برای آموزش استان در نظر گرفته شده است، مشکل آموزش و پرورش استان رفع شود. همچنین در رابطه با مدارس تخریبی، مدارسی که شرایط نامناسبی داشته‌اند به دستور آموزش و پرورش اجازه تحصیل در آنها ممنوع شده تا مشکلی برای محصلان ایجاد نشود.»
60 میلیارد تومان بودجه برای افزایش سرویس‌های بهداشتی
طبق گزارش‌ رسانه‌ها از مدارس منطقه رودبار جنوب تا سال 98، 50 مدرسه به دلیل کمبود بودجه از نبود سرویس بهداشتی در محل رنج می‌بردند. مسئله‎ای به غایت جدی که بهداشت دانش‌آموزان را به خطر می‌انداخت. رضایی درباره حل این مشکل توضیح می‌دهد: «‌در سفر رئیس جمهور به استان، 60 میلیارد تومان برای ایجاد سرویس‌های بهداشتی در مدارس اختصاص یافت. ما در اسفندماه سال 1400 نیز از مدارس خواستیم که کمبودهای خود را در این رابطه اعلام کنند تا کار ساخت و ساز سرویس بهداشتی برای آنها انجام شود. سازمان نوسازی مدارس نیز بخش زیادی از این ساخت و ساز را در تابستان امسال انجام داده است و مشکلی در این رابطه وجود ندارد.»
20 هزار دانش‌آموز در سال جاری در مدارس ثبت‌نام کردند
این مسئول اوضاع ثبت نام دانش‌آموزان در سال جاری را بهتر از سال گذشته می‌داند و می‌گوید: «‌با حضوری شدن مدارس، امسال حدود 20 هزار دانش‌آموز در مدارس ثبت نام کرده‌اند. این آمار از سال گذشته بیشتر است و ما باور داریم علت افزایش این آمار به این خاطر است که دانش‌آموزانی که از امکان دسترسی به اینترنت و تلفن همراه، محروم بودند؛ امسال با حضوری شدن مدارس یه آغوش مدارس بازگشتند. در نتیجه احتمالا امسال تعداد بازماندگان از تحصیل نیز کمتر باشد.»