سازمان امدادی آکسفام از افزایش ۱۲۳ درصدی گرسنگی ناشی از تغییر اقلیم در ۶ سال گذشته گزارش داد

گرسنگان بی‌تقصیر

تولید گازهای گلخانه‌ای از سوی کشورهای پردرآمد، آینده کشورهای کم‌درآمد را به تباهی می‌کشد

۲۷ شهریور ۱۴۰۱، ۰:۰۰

|پیام ما| بیش از ۴۸ میلیون نفر در۱۰ کشور جهان از گرسنگی حاد رنج می‌برند در حالی‌ که این رقم، شش سال پیش ۲۱ میلیون نفر بوده است. سازمان امدادی آکسفام در گزارشی که به مناسبت روز جهانی غذا (16 سپتامبر برابر با 25 مهر) منتشر کرده، با بررسی آمار می‌گوید وضعیت گرسنگی در مناطق گرمسیری جهان به‌دلیل تاثیرات شدید بحران اقلیمی، شدت یافته. این گزارش در حالی است که برنامه جهانی غذا سازمان ملل متحد، یک سال پیش در روز جهانی غذا هشدار داده بود که اگر اقدامات فوری جهانی برای کمک به جوامع برای سازگاری با تغییر اقلیم نادیده گرفته شود، جهان با افزایش چشمگیر آمار گرسنگی ناشی از بحران اقلیمی مواجه خواهد شد.

بر اساس گزارش آکسفام 10 مورد از بدترین نقاط آب و هوایی جهان – آنهایی که بیشترین درخواست‌های سازمان ملل را به دلیل رویدادهای شدید آب و هوایی دارند – تنها در شش سال گذشته با افزایش 123 درصدی گرسنگی حاد مواجه شده‌اند. گابریلا بوچر، مدیر اجرایی آکسفام، می‌گوید: «تغییر اقلیم دیگر یک بمب ساعتی نیست، بلکه بمبی است که در مقابل چشمان ما منفجر می‌شود. حوادث آب‌وهوایی از جمله خشکسالی، توفان و سیل طی 50 سال گذشته پنج برابر شده و مرگبارتر هم می‌شود.»

گابریلا بوچر، مدیر اجرایی آکسفام: ما نمی‌توانیم بحران اقلیمی را بدون رفع نابرابری‌های سیستمی در تامین غذا و انرژی حل کنیم. افزایش مالیات ابرآلاینده‌ها، به راحتی می‌تواند این هزینه را تامین کند. فقط یک درصد از میانگین سود سالانه کمپانی‌های سوخت فسیلی 10 میلیارد دلار است؛ اعتباری که برای پوشش بیشتر کسری بودجه درخواست تامین غذایی بشردوستانه سازمان ملل کافی است

کشورهای گرسنه
به گفته بوچر، میلیون‌ها نفری که از جنگ و درگیری‌های مداوم، نابرابری گسترده و بحران‌های اقتصادی رنج می‌برند، اکنون معیشت خود را در نتیجه بلایایی چون توفان و دیگر حوادث اقلیمی از دست می‌دهند. طبق آمار گزارش آکسفام ۱۸ میلیون نفر از ساکنان مناطق گرمسیر جهان حتی در معرض خطر مرگ ناشی از گرسنگی هستند و هفت نقطه از کانون‌های بحران اقلیمی که توسط آکسفام شناسایی شده، در قاره آفریقاست.
بر اساس این مطالعه، ۱۰ کشوری که شدیدا از بحران اقلیمی متاثر شدند سومالی، هائیتی، جیبوتی، کنیا، نیجر، افغانستان، گواتمالا، ماداگاسکار، بورکینافاسو و زیمبابوه هستند که در دو دهه گذشته نیز بارها بیشترین آسیب‌ها را متحمل شده‌اند.
این میان سومالی، در منطقه شاخ آفریقا با بدترین خشکسالی تاریخ روبه‌روست. یک میلیون نفر از سومالیایی‌ها به دلیل خشکسالی مجبور به ترک خانه‌هایشان شده‌اند و این کشور از نظر آمادگی برای مقابله با تغییر اقلیم در بین 182 کشور، در رتبه 172 قرار دارد.
به دلیل خشکسالی کنونی کنیا، در شرق آفریقا دو میلیون و چهارصد هزار نفر با گرسنگی دست به گریبانند، از جمله صدها هزار کودک که اغلب دچار سوء‌تغذیه‌اند. خشکسالی در این کشور همچنین حدود دو و نیم میلیون دام را کشته است.
جمهوری نیجر هم کشوری محصور در خشکی در غرب آفریقاست و امروزه دو میلیون و 600 هزار نفر از مردم این کشور با گرسنگی حاد رو‌به‌رو هستند. این آمار تقریبا هشت برابر آمار سال 2016 است. در نیجر تولید غلات تا حدود 40 درصد سقوط کرده است و شوک‌های آب و هوایی مکرر در کنار درگیری‌های مداوم، برداشت غلات را به طور فزاینده‌ای دشوار کرده است. بر اساس هشدار آکسفام، اگر گرمایش جهانی از 2 درجه سانتی‌گراد هم فراتر رود، تولید غذاهای اصلی همچون ارزن و ذرت هم می‌تواند تا 25 درصد کاهش یابد.
همچنین بورکینافاسو در غرب آفریقا، از سال 2016 شاهد افزایش شمار گرسنگان تا 1350 درصد بوده است و در ژوئن 2022 بیش از 3.4 میلیون نفر به دلیل درگیری‌های مسلحانه و تشدید بیابان‌زایی با سوء‌تغذیه شدید مواجه بوده‌اند. گرمایش جهانی بیش از 2 درجه سانتی‌گراد می‌تواند احتمالا تولید غلات بورکینافاسو را هم 15 تا 25 درصد کاهش دهد.

میلیون‌ها نفری که از جنگ و درگیری‌های مداوم، نابرابری گسترده و بحران‌های اقتصادی رنج می‌برند، اکنون معیشت خود را در نتیجه بلایایی چون توفان و دیگر حوادث اقلیمی از دست می‌دهند. طبق آمار گزارش آکسفام ۱۸ میلیون نفر از ساکنان مناطق گرمسیر جهان حتی در معرض خطر مرگ ناشی از گرسنگی هستند و هفت نقطه از کانون‌های بحران اقلیمی که توسط آکسفام شناسایی شده، در قاره آفریقاست

از سوی دیگر خشکسالی شدید در گواتمالا که پرجمعیت‌ترین کشور آمریکای مرکزی است، باعث از بین رفتن نزدیک به 80 درصد از برداشت ذرت و تخریب مزارع قهوه شده است. ماریانا لوپز، زنی که در نارانجو از نقاط خشکیده گواتمالا زندگی می‌کند، می‌گوید: «ما هشت روز را تقریبا با هیچ غذایی به شب رساندیم.» خشکسالی مداوم او را مجبور کرد که زمینش را بفروشد.
نمایش نابرابری
گرسنگی ناشی از تغییر اقلیم، نمایش آشکار نابرابری جهانی است. کشورهایی که کمترین نقش را در وقوع بحران اقلیمی دارند، بیشترین آسیب را از آثار آن می‌بنند. این کشورها همچنین برای مقابله با تغییر اقلیم کمترین منابع را در اختیار دارند. این شرایط در حالی است که این کشورها در مجموع مسئول تنها 0.13 درصد از انتشار دی‌اکسیدکربن در جهان هستند. در مقابل، کشورهای صنعتی آلاینده‌، مانند کشورهای عضو گروه جی20 که 80 درصد اقتصاد جهان تحت کنترل آنهاست، مسئول انتشار بیش از سه‌چهارم گاز دی‌اکسیدکربن در جهان هستند.
رهبران این کشورها به حمایت از شرکت‌های آلاینده بسیار ثروتمند ادامه می‌دهند و این شرکت‌ها هم اغلب، حامیان بزرگ کمپین‌های سیاسی آنها هستند. میانگین سود روزانه کمپانی‌های سوخت فسیلی، در 50 سال گذشته 2.8 میلیون دلار بوده است. سود کمتر از 18 روز این شرکت‌ها، کل درخواست بشردوستانه سازمان ملل را برای سال 2022 به مبلغ 49 میلیارد دلار تأمین می‌کند.
برای مقابله با بحران مضاعف اقلیمی و گرسنگی، تغییرات مهم سیاسی مورد نیاز است و اگر اقدام گسترده و فوری صورت نگیرد، گرسنگی به حرکت خود ادامه خواهد داد. آکسفام می‌نویسد رؤسای کشورها به ویژه کشورهای آلاینده ثروتمند، پیش از برگزاری نشست مجمع عمومی سازمان ملل در این هفته و همینطور COP27 در نوامبر، باید به وعده‌های خود برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای عمل کنند.
بوچر با اشاره به این کشورهای آلاینده می‌گوید: «آنها باید هزینه اقدامات سازگاری و ضرر و زیان کشورهای کم‌درآمد را بپردازند و همچنین فوراً بودجه مورد درخواست سازمان ملل برای پاسخگویی به کشورهایی که بیشترین آسیب را از تغییر اقلیم دیده‌اند، را تزریق کنند. ما نمی‌توانیم بحران اقلیمی را بدون رفع نابرابری‌های سیستمی در تامین غذا و انرژی حل کنیم. افزایش مالیات ابرآلاینده‌ها، به راحتی می‌تواند این هزینه را تامین کند. فقط یک درصد از میانگین سود سالانه کمپانی‌های سوخت فسیلی 10 میلیارد دلار است؛ اعتباری که برای پوشش بیشتر کسری بودجه درخواست تامین غذایی بشردوستانه سازمان ملل کافی است.»
لغو بدهی‌ها همچنین می‌تواند به دولت‌ها کمک کند تا منابع را برای سرمایه‌گذاری در کاهش آثار تغییر اقلیم آزاد کنند.
بوچر همچنین می‌گوید: «کشورهای ثروتمند و بسیار آلاینده، مسئولیتی اخلاقی دارند تا به کشورهای کم‌درآمدی که بیشتر تحت تاثیر بحران اقلیمی قرار گرفته‌اند غرامت بدهند. این یک تعهد اخلاقی است، نه خیریه.»