اما و اگرهای نوبت دوم کشت برنج در شمال ایران
برنج دوم؛ آببر و آفتزا
اصلیترین انتقاد به عدم جلوگیری از کشت دوم برنج در مازندران مربوط به وجود تنش آبی در این استان به ظاهر پرآب است
۲۲ شهریور ۱۴۰۱، ۹:۱۵
شالیزار، منظره بدیع شمال ایران در شرجی تابستان است. تماشای بهشت سبز و شطرنجی مزارع کشت برنج یکی از تصاویر پر طرفدار عکسهای یادگاری بدل شده و بوی برنج خام کشت شده همه را مسخ و مدهوش میکند. با این حال سوی دیگر این بهشت با گسترش روز به روز و رسیدن به نوبت کشت دوم، جهنم تشنهای در اراضی زیر کشت محصول و مناطق اطرافش است.
مرداد امسال مجری طرح برنج وزارت جهاد کشاورزی مجموع سطح کشت برنج در سال 1401 را نزدیک به ۵۵۰ هزار هکتار در استانهای شمالی کشور پیشبینی کرد. شایگان ادیبی در این باره گفته بود: «امسال در کشت اول ۵۰۰ هزار هکتار از شالیزارهای استانهای گیلان، مازندران و بخشی از استان گلستان زیر کشت برنج رفته و با احتساب کشت دوم یا مجدد در استان مازندران نیز برآورد میکنیم این عدد به ۵۵۰ هزار هکتار برسد. علاوه بر آن امسال سطح زیر کشت برنج در کشت اول در استان گیلان ۲۲۰ هزار هکتار، مازندران ۲۱۵ هزار هکتار و در استان گلستان ۶۵ هزار هکتار خواهد بود». همچنین ادیبی تولید برنج سفید را با ۲۰ درصد افزایش نسبت تولید دو میلیون تن سالهای نرمال به بیش از دو میلیون و ۴۰۰ هزار تن دانست و درباره دلایل آن بیان کرد که «عواملی همچون توزیع بذور گواهی شده، همراهی کشاورزان، رعایت توصیههای فنی، شرایط آب و هوایی و افزایش مصرف کودهای پایه فسفاته و پتاسه موجب شده امسال، سال استثنایی برای تولید برنج باشد.»
وزارت جهادکشاورزی همچنین اعلام کرده بود سطح کشت برنج در استانهای غیر شمالی در مرداد 1401، ۱۸۰ هزار هکتار است. از نظر مسئولان این وزارتخانه به دلیل بیآبی و کمآبی در استانهای کشور به جز استانهای شمالی کشت برنج توصیه نمیشود و کشت جایگزین ۱۴ محصول استراتژیک کم آببر همچون انواع گیاهان علوفهای و دانههای روغنی جایگزین میشوند که مصرف آب آنها به یک پنجم برنج میرسد و مشمول سیاستهای حمایتی این وزارتخانه هستند.
مینا رضایی، کارشناس کشاورزی: کشت دوم برنج حتی زمانی هم که مشکل کمآبی وجود نداشت باز مورد تایید نبود چون مشکلات خاص خود مانند شیوع آفات و بیماریها را به همراه دارد؛ به ویژه اینکه نسل سوم و چهارم کرم ساقهخوار به شدت به مزارع صدمه وارد میکند و نیاز به سمپاشی های مکرر دارد
قانونِ بیاجرا
درباره کشت برنج در استانهای غیرشمالی در حالی از سوی وزارت جهاد کشاورزی عبارت «توصیه نمیشود» استفاده شده که از سال 97 آییننامهای کشت برنج در استانهای غیرشمالی را به دلیل تنش آبی ممنوع اعلام کرده است هر چند که در عمل هر ساله شاهد نقض این آییننامه هستیم. حالا علاوه بر آنکه کشت برنج به عنوان یک محصول آب بر در 18 استان کشور به جز استانهای شمالی رواج دارد، استانهای شمالی دو نوبت برنج میکارند که بیشترین میزان این کشت دوم در استان مازندران است.
سرپرست معاونت بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی مازندران در مورد کشت دوم برنج در این استان به «پیام ما» گفت: «تاکنون کشت مجدد برنج در چهار هزار و 670 هکتار و پرورش شالی «رتون» ، رویش مجدد و پرورش ساقههای شالی باقی مانده در اراضی، در دو هزار و 360 هکتار از شالیزارهای استان انجام شده است.»
احسان عباسپور ادامه داد: «همچنین برداشت برنج در ۸۸ هزار و ۵۸۹ هکتار شالیزار استان مازندران انجام شد. از این سطح، ۸۷ هزار و ۳۳۸ هکتار به صورت مکانیزه و مابقی به روش سنتی برداشت شد. کشت مکانیزه برنج را هم در ۱۴۰ هزار و ۹۰۴ هکتار اراضی شالیزاری استان داشتیم. او با بیان اینکه در این استان ۱۸۷ واحد بانک نشای برنج در استان وجود دارد، اضافه کرد: «امسال با علفهای هرز در ۴۲۸ هزار و ۲۱۶ هکتار، کرم ساقه خوار برنج در ۶۱ هزار و ۷۵۰ هکتار و بلاست برگ و خوشه در ۷۵ هزار و ۷۰۰ هکتار اراضی شالیزاری استان مقابله شد.»
به گفته او«خوشبختانه در شروع کشت شالی میزان آب ذخیره شده سدهای استان ۱۹۹ میلیون مترمکعب و آببندانها ۲۴۱ میلیون مترمکعب بوده است و همین امر سبب شده آسیبی از این بخش در مورد کشت شالی نداشته باشیم.»
بنا به اعلام اداره کل جهاد کشاورزی مازندران، این استان با ۲۱۵ هزار هکتار اراضی شالیزار، ۴۲ درصد تولید برنج کشور را به خود اختصاص داده است. بیشترین میزان کشت برنج در این استان نیز در شهرستان فریدونکنار انجام میشود. بنا بر بررسیهای «پیام ما» بسیاری از اراضی این منطقه به ویژه اراضی تالابی با هدف توسعه شالیکاری از درخت و پوشش گیاهی در حال تهی شدن هستند و این روزنامه طی گزارشی پیشتر نیز به موضوع توسعه شالیزارهای فریدونکنار پرداخته بود.
احسان عباسپور سرپرست معاونت بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی مازندران: تاکنون کشت مجدد برنج در چهار هزار و 670 هکتار و پرورش شالی«رتون» ، رویش مجدد و پرورش ساقههای شالی باقی مانده در اراضی، در دو هزار و 360 هکتار از شالیزارهای استان انجام شده است
وضعیت آبی نگرانکننده مازندران
کشت نوبتهای اول و دوم در حالی در شرق مازندران رواج دارد که بنابراعلام مدیرعامل مدیرعامل شرکت آب وفاضلاب استان مازندران ، در نخستین روزهای تابستان 1401، یعنی پیش از شروع کرتبندی در شالیزارها، تنش شدید آبی در شرق مازندران وجود داشت. بهزاد برارزاده در گفتوگویی با «ایرنا» گفته بود: «در شرق مازندران به دلیل افت شدید سطح آب زیرزمینی در دشتهای این منطقه، برای تامین آب آشامیدنی دیگر نمیتوانیم چاه حفر کنیم و اگر اقدام درست و اصولی برای رفع این چالش با انتقال آب سد گلورد صورت نگیرد، بسیاری از مناطق گلوگاه، بهشهر و نکا در آینده نه چندان دور غیرقابل سکنه خواهد شد. متاسفانه بسیاری از مسئولان ملی و مردم در سایر نقاط کشور باور نمیکنند مازندران با وجود منابع آبی سرشار با مشکل کمبود آب مواجه باشد، اما باید بگوییم این چالش یک واقعیت تلخ است.»
به گفته مدیرعامل این شرکت «۲۰ شهر و ۲۱۳ روستا در مازندران در حال با تنش آبی مواجه هستند و باید با یک صدای واحد مشکلات آب استان و درخواست اعتبار برای رفع آن را در سطح ملی فریاد بزنیم. در کنار محرومیت و مشکلات زیرساختی در حوزه آب شرق استان، در دیگر مناطق مازندران هم بحران کمآبی در برخی از فصلهای سال وجود دارد که باید با عزم ملی برای رفع این دغدغه اقدامات لازم انجام شود. دیگر امکان بهرهبرداری از آب زیرزمینی به دلیل افت شدید سطح آن وجود ندارد و اگر این روند ادامه یابد بخش قابلتوجهی از روستاهای استان همانند روستاهای کویری کشور باید با تانکر آبرسانی شود.»
نگرانی هایی در مورد کشت دوم برنج
موسسه تحقیقات برنج ایران در گزارشی که سال گذشته منتشر کرد مصرف بالای آب در این کشت، به ویژه استفاده از آب چاه را اصلیترین دلیل محدود کردن نوبت دوم کشت شالی عنوان کرده است.
مینا رضایی کارشناس کشاورزی در استان مازندران در این باره به «پیام ما» گفت: «در استانهای گیلان حدود ۲۱۵ هزار هکتار و مازندران حدود ۲۱۰ هزار هکتار زمین کشت برنج وجود دارد. در گیلان به علت شرایط آب و هوایی کشت دوم انجام نمیشود اما در مازندران در سال گذشته حدود ۴۰ هزار هکتار کشت دوم برنج انجام شد. طبق آمارها میزان سرانه مصرف برنج برای هر ایرانی بین ۴۰ تا ۴۲ کیلوگرم محاسبه میشود که به نظر می رسد مصرف سالیانه آن در کشور نزدیک ۳.۲ میلیون تن باشد؛ از این رو سالانه ۱.۷ تا ۲ میلیون تن برنج مورد نیاز کشور از محل تولیدات داخلی و ۱.۲ تا ۱.۵ میلیون تن از محل واردات تامین میشود.»
او اضافه کرد: «در مورد کشت دوم برنج، دلنگرانیها و دغدغههایی نیز وجود دارد که در جای خود قابل تامل و اندیشه بیشتر است: اینکه آیا مقدار سمی که برای دفع آفتها در برنج کشت دوم استفاده میشود مناسب و استاندارد است؟ یا این که از نقطهنظر تغذیه و کود شیمیایی وارد شده به زمینی که در آن برنج کشت دوم کاشته میشود، استانداردها رعایت میشود یا خیر؟ اینها پرسشهایی است که هنوز جواب یک دست و هماهنگ، نه در میان مسئولان و نه در میان کشاورزان به آن داده نشده است! کشت دوم برنج حتی زمانی هم که مشکل کمآبی وجود نداشت باز مورد تایید نبود چون مشکلات خاص خود مانند شیوع آفات و بیماریها را به همراه دارد؛ به ویژه اینکه نسل سوم و چهارم کرم ساقهخوار به شدت به مزارع صدمه وارد میکند و نیاز به سمپاشیهای مکرر دارد.»
رضایی ادامه داد: « برای مهار کرم ساقهخوار مجبور به مصرف سموم بیشتری میشویم که این مساله آلودگی زمین را به همراه دارد و چرخه محیط زیستی را به هم میزند. ما در منطقه حارهای زندگی نمیکنیم بلکه در منطقهای هستیم که شرایط آن ایجاب میکند در زمستان زمین آزاد باشد. از این رو نباید کشت برنج و برخی محصولات انجام شود، در حال حاضر گاهی در آبان نیز محصول برنج در زمین دیده میشود که بخش عمده آن به صرفه اقتصادیاش برمیگردد اما این دلیل موجهی برای انجام آن نیست. در حال حاضر کمآبی مزید بر علت شده و بدون شک باید از آن جلوگیری شود.»
این کارشناس کشاورزی اضافه کرد: «با توجه به کاهش بارندگی و کمبود منابع آبی حتی در شمال کشور که به گمان همگان منطقهای پرباران و آب است، نیاز است در مصرف داشتههای خود دقت بیشتری داشته باشیم.آمارها نشان میدهد ۶ ماهه اول سال زراعی یعنی از مهر تا اسفند ۹۶ حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل در شمال کشور کاهش بارندگی داشتهایم. این کاهش بارش به شکل مداوم تاکنون ادامه پیدا کرده است.»
برچسب ها:
برنج، برنج دوم، برنج کاری، توسعه کشت برنج، کشت برنج، مازندران، ممنوعیت کشت برنج
پیشنهاد سردبیر
مسافران قطار مرگ
مطالب مرتبط
پلنگ ایرانی در جنگلهای هیرکانی گیلان
بارش برف و باران امروز ادامه دارد
۲۲ استان کشور تا پایان هفته بارش برف و باران سنگین را تجربه میکنند
انسداد راه دسترسی ۱۶۰ روستای لرستان
پیشنهاد ارز ترجیحی ۳۱ هزار تومانی در ۱۴۰۳
برف سنگین در راه استانهای شمال غربی
پیدا شدن لاشه یک قلاده پلنگ در بخش کجور نوشهر
مازوتسوزی در نیروگاه نکا
گزارش «پیام ما» از نشست بررسی کاربرد فناوریهای نوین در صنایع خلاق
اکوسیستم استارتاپی عامل آشتی کسبوکاری مردم و نوآوران
۱۹۰ مازندرانی «همیار محیطبان» شدند
تشدید بارش باران در ۳ استان شمالی
نظر کاربران
مجتبی
به نظرم فروشگاه گیلان گشت و فروشگاه راکافا جز بهترینا هستند
تبلیغات
وب گردی
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟
- 10 ایده شغل دوم با سرمایه اولیه کم برای کارمندان
- مقایسه تعرفه پنلهای پیامکی و تبلیغاتی
- مقاصد جذاب و معروف برای کمپ زدن در طبیعت
- 8 نمایندگی تعمیر پکیج ایران رادیاتور در تهران + اطلاعات تماس
- اسپیکر بلوتوثی ارزان و باکیفیت: کدام مدلها را بخریم
- کیفیت و زیبایی را با خدمات دندانپزشکی دکترتو کلینیک تجربه کنید بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید