سایت خبری پیام ما آنلاین | مرمت نارین قلعه، در گرو اعتبار

گزارشی از وضعیت مرمت و حفاظت یک بنای شاخص ساسانی

مرمت نارین قلعه، در گرو اعتبار

این بنای تاریخی 14 سال قبل به ثبت ملی رسیده است و مرمت کامل آن در گرو تامین 3 میلیارد اعتبار است





مرمت نارین قلعه، در گرو اعتبار

۲۰ شهریور ۱۴۰۱، ۹:۰۷

|پیام ما| رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان نائین از برنامه این دستگاه برای تکمیل مرمت نارین قلعه، بنای دوره اشکانی شهر نایین خبر داد و گفت: نارین قلعه نائین قدیمی‌ترین بنای تاریخی این شهر است که قدمت آن به دوره اشکانیان بر می‌گردد و کاربرد دژ نظامی داشته است.

 

به گزارش پیام‌ ما، به نقل از ایسنا، محمود مدنیان درباره بنای تاریخی نارین قلعه، بیان کرد: نارین قلعه قدیمی‌ترین بنای تاریخی شهر نائین است که در مرکز بافت تاریخی شهر نائین قرار گرفته است و به‌عنوان دژ یا کهندژ شهر محسوب می‌شده است که بعدها شهر نائین در اطراف آن توسعه و گسترش یافته است. بر اساس نوع مصالحی که در این قلعه استفاده شده، قدمت این قلعه به دوره اشکانیان بر می‌گردد و ۲ هزار سال قدمت دارد.
او افزود: اصطخری مورخ معروف قرن ۴ هجری قمری از این قلعه بازدید و در کتاب خود قید می‌کند که در نائین قلعه‌ای وجود دارد به نام نارین قلعه که در اطراف آن خندق‌هایی حفر کرده‌اند که ارتفاع دیوارها را تا ۵۰ متر می‌رساند که به مرور زمان و با فرسایش و از بین رفتن خندق‌ها ارتفاع دیوارها کاهش یافته است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان نائین با بیان اینکه مصالح استفاده شده در این بنا خشت و چینه است، گفت: تا دوره قاجار از این قلعه استفاده می‌شده و قلعه‌ای حاکم نشین بوده است. خشت‌های استفاده شده در نارین قلعه معمولاً در ابعاد ۴۳ سانتی‌متر هستند و هرچه قدیمی‌تر می‌رویم خشت‌ها بزرگ‌تر و قطورتر می‌شود که نشان‌دهنده این است که این قلعه در دوره‌های مختلف تاریخی مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
مدنیان تصریح کرد: وسعت بنای تاریخی نارین قلعه حدود ۲ هزار مترمربع بوده و اصطخری ارتفاع دیوارهای قلعه در قدیم را ۵۰ متر عنوان کرده است، اما در حال حاضر ارتفاع دیوارهای قلعه در نقاط مختلف آن از ۱۴ تا ۲۵ متر متغیر است.

تا ۱۰ سال پیش مالکیت قلعه با اداره میراث فرهنگی نبود که با پیگیری‌های انجام شده این مهم محقق شد که در نتیجه برای استحکام بخشی نارین قلعه سال ۱۳۹۸ اعتباری را اخذ کردیم و هسته مرکزی آن بر اساس الگوی مصالح به کار رفته در خودِ قلعه مرمت شد و یکی از برج‌های تخریب شده آن را بازسازی کردیم

او ادامه داد: تا ۱۰ سال پیش مالکیت قلعه با اداره میراث فرهنگی نبود که با پیگیری‌های انجام شده این مهم محقق شد که در نتیجه برای استحکام‌بخشی نارین قلعه سال ۱۳۹۸ اعتباری را اخذ کردیم و هسته مرکزی آن بر اساس الگوی مصالح به کار رفته در خودِ قلعه مرمت شد و یکی از برج‌های تخریب شده آن را بازسازی کردیم. منتها چون این قلعه برای دوره اشکانیان است نمی‌توان در آن زیاد دخل و تصرف کرد و تنها می‌توان روی آن مرمت‌های حفاظتی انجام داد تا از تخریب بیشتر آن جلوگیری شود. برای مرمت حفاظتی نارین قلعه به اعتباری حدود ۳ میلیارد تومان نیاز است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان نائین با بیان اینکه این بنای تاریخی ۱۴ سال پیش به ثبت ملی رسید، گفت: در سال از این قلعه حدود ۱۰۰ هزار گردشگر بازدید می‌کنند. در برنامه داریم که بنای تاریخی نارین قلعه به سایت موزه تبدیل شود که برای این منظور نیز به بیش از ۲ میلیارد تومان اعتبار نیاز است.
یک کارشناس مرمت در مورد پیشینه و ارزش‌های تاریخی این قلعه می‌گوید: پیشینه دور و دراز نارین قلعه تا آنجاست که این کهندژ هویتی اسطوره‌ای یافته است، به گونه‌ای که حتی منابع تاریخی قرن هشتم و نهم نیز توصیف آن را با روایت‌های افسانه‌ای درآمیخته‌اند. این رمز و راز حتی در نام قلعه نیز وجود دارد. نارین قلعه را که مردم میبد آنرا « نارنج قلعه» می‌خوانند، در قدیم به «دژ دالان» شهرت داشته است و قطعا آن را یکی از مراکز آغازین آبادی نشینی در یزد دانسته‌اند. در بررسی تاریخچه نارین قلعه می‌بایست با اسطوره‌های برخورد داشته باشیم که برخی از آنها هنوز در افسانه‌های مردم میبد روایت می‌شوند. نویسندگان کتب تاریخی و جغرافیایی قدیم ایران – از قرون اولیه اسلامی تا دوره‌های بعد درباره استحکام و استواری قلاع میبد مطالبی نوشته اند که از میان آن گزارش‌ها، چند روایت تاریخی درباره پیشینه و قدمت نارین قلعه وجود دارد، هر چند توصیفات مذکور دارای جنبه‌های افسانه‌ای است، اما نقل آنها در اینجا مناسبت دارد.
زینب کریمی ادامه می‌دهد: تاریخ شناسی نارین قلعه میبد از آنجا که شاخص‌ترین و در عین حال کهن‌ترین پدیده باقیمانده از نهادهای شهرنشینی قدیم و نشانه حضور سیاسی و نظامی دولت و حکومت در میبد همین کهندژ است، توضیح ابعاد مختلف این یادگار قرون و اعصار را کوششی برای بازشناسی هویت تاریخی و آغاز شهرنشینی در این منطقه می‌دانیم. نارین قلعه به تنهایی دارای ارزش‌های تاریخی و جغرافیایی، معماری و شهرسازی، سیاسی و نظامی و مذهبی و اسطوره‌ای ست. پلان مدور و ارزش‌های نظامی آن یادآور دژها و استحکاماتی است که در دوره‌های پرماجرا و تاخت و تازها و کشمکش‌های داخلی و جنگ‌های خانی بین قبایل در دوره‌های ماد و پارت می ساخته‌اند. از لحاظ معماری و شهرسازی (نارین قلعه» سلسله‌ای متوالی از ساخت و سازهای مسکن و دیگر تاسیسات شهری و استحکامات دفاعی و نظامی را نشان می‌دهد که بارها مرمت و بازسازی شده است.
او اضافه می‌کند: مشخصات توصیفی معماری مهمترین بنای میبد، قلعه تاریخی و قدیمی آن است که در کتاب‌های مختلف تاریخی درباره این قلعه باستانی و عظیم به تفضیل شرح داده‌اند. نارین قلعه یا نارنج قلعه از بناهای مربوط به قبل از اسلام است که در زمان مظفریان تعمیراتی در آن انجام شده. ارتفاع قلعه در حدود ۲۰ متر و دارای ۵طبقه و در بند و برج و باروی متعدد است و در بالای تپه ای مشرف بر میبد به مساحت سه هکتار ساخته شده است که در نوع خود بی نظیر است پایین‌ترین حصار قلعه قسمت بزرگی از آبادی میبد را هم در بر گرفته که ضخامت آن در بعضی تا ۱۰ متر می‌رسد و طول آن در حدود دو هزار متر می‌شود که قسمت اعظم آن هنوز باقی است. در پشت این حصار عظیم خندق عمیقی وجود دارد که عمق آن در بعضی جاها به ۱۰ متر می‌رسد و عرض آن به طور متوسط ۱۲ متر است به طوری که یک قسمت آن در مسیر خیابان قرار گرفته بود و چندی قبل به کمک بولدوزر پر شده است. طرح مرمت این بنا در زمان ثبت ملی تدوین شد اما نبود اعتبار موجب شده تا به طور کامل تحقق پیدا نکند.

به اشتراک بگذارید:





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *