بررسی مکاتبات اداری 6 سال گذشته از وقوع تخلف در پروژه سد و انتقال آب خرسان 3 حکایت دارد
جنون «خرسان 3»
معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان محیط زیست: فقط سد و نیروگاه برقابی خرسان سه دارای ردیف بودجه مصوب بوده و سامانههای انتقال آب در آن لحاظ نشده است
۱۲ شهریور ۱۴۰۱، ۰:۰۰
|پیام ما| بحث درباره سد خرسان سه در محافل محیط زیستی و میراثی بار دیگر بالا گرفته است؛ یکی از 25 سد در سرشاخه کارون که ابتدا قرار بود فقط یک سد باشد و بعدها انتقال آب بینحوضهای هم به آن اضافه شد. اصل ماجرا همین است. تیرماه امسال مدیرکل محیط زیست چهارمحال و بختیاری در نامهای به معاون وقت محیط زیست انسانی این نکته را گوشزد کرد که در صورت تغییر سیمای طرح، پروژه سد و نیروگاه خرسان باید دوباره مجوز ارزیابی بگیرد. این سد سال گذشته در فهرست پروژههای مشمول تحقیق و تفحص معرفی شده است و حالا در تازهترین اتفاق سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرده که گزارش ارزیابی سد و سامانههای انتقال آب از سد خرسان سه به دیگر نقاط کشور، هنوز به دفتر ارزیابی محیط زیستی ارسال نشده است. اصرار به اجرای این پروژه در حالی است که در سالهای گذشته اعضای شورای فنی میراث فرهنگی نیز به دلیل شناسایی سی اثر فرهنگی-تاریخی با ساخت و اجرای این سد بهکلی مخالفت کرده بودند.
طرح سد خرسان ۳ با حجم بیش از یک میلیارد مترمکعب در استان چهارمحال و بختیاری و بالادست سد کارون ۴، تاکنون کمتر از 20 درصد پیشرفت فیزیکی داشته و مدتی است بار دیگر در وعدههای مسئولان جای گرفته است. موافقان میگویند مزیتهای این سد بر اشکالاتش چیره است. حسین بامیری، نماینده لردگان یکی از آنهاست که پیش از این به ایرنا گفته است: «احداث این سد با چهار رویکرد تامین انرژی برقآبی، تامین آب شرب، کشاورزی و صنعت، آبزیپروری و توسعه صنعت گردشگری پیگیری میشود که در کنار آن ایجاد اشتغال در کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت در منطقه محاسن اجرای این طرح را قابل قبول کرده است.»
اما در تازهترین اتفاق، درست یک هفته پیش (5 شهریور) رضا انجمشعاع، معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست در نامهای خطاب به جلیل مختار، نماینده مردم آبادان درباره وضعیت انتقال آب از سد و نیروگاه برقابی خرسان سه گفته است: «سد و نیروگاه برقابی خرسان سه دارای مصوبه هیات وزیران در تاریخ 31 تیر 96 است که مجوز محیط زیستی طرح محسوب میشود. در بند چهار مصوبه فوق توسط هیات وزیران تامین آب شرب نیز به اهداف صد اضافه شد، لذا در چهلمین جلسه شورایعالی آب مورخ 13 آبان 1398 مصوب شد، تامین آب شرب استانهای یزد، کرمان، جنوب اصفهان و شمال فارس از رودخانه خرسان صورت پذیرد.»
این پروژه از سال 1387 تا سال 1396 چندین بار در کمیته ماده 2 ارزیابی اثرات محیط زیستی مطرح و به دلیل پیشرفت فیزیکی، در سال 1396 به کارگروه تصمیمگیری در مورد «پروژههای دارای پیشرفت فیزیکی مشمول ارزیابی فاقد مجوز» ارجاع شده و با پیشنهاد آن کارگروه در جلسه 25 تیرماه 1396 هیأت وزیران، مطرح و تداوم اجرای آن تصویب شد
اشاره او به اینکه مصوبه هیات وزیران مجوز محیط زیستی محسوب میشود در حالی است که در بند سه همین نامه آمده: «گزارش ارزیابی سد و سامانههای انتقال آب از سد خرسان سه به دیگر نقاط کشور تاکنون به دفتر ارزیابی محیط زیستی ارسال نشده است.» و علاوه بر این در بند آخر اضافه میکند: «فقط سد و نیروگاه برقابی خرسان سه دارای ردیف بودجه مصوب بوده و سامانههای انتقال آب در آن لحاظ نشده است.» نرمش سازمان حفاظت محیط زیست در مقابل طرحهای بدون ارزیابی در حالی است که پیش از این نایب رئیس کمیسیون اصل 90 خواستار جلوگیری از تخصیص اعتبار به پروژههای بدون ارزیابی محیط زیستی شده و اواخر خرداد که صحبت درباره 411 پروژه بدون مجوز ارزیابی داغ بود، گفته بود که این پروژهها «در اثر کوتاهی سازمان محیط زیست در انجام وظایف» به مجلس آمده و «توپ تصمیمگیری درباره انواع پروژههای انتقال آب را به زمین مجلس انداختهاند».
انجمشعاع در این نامه میگوید پس از دریافت، کم و کیف تخصیصهای در نظر گرفته شده و اثرات ناشی از اجرای طرح بر پاییندست از جمله رودخانه کارون مورد بررسی و اظهارنظر کارشناسی قرار خواهد گرفت و به نامه پیشین مدیرکل چهارمحال و بختیاری اشاره میکند که 14 تیر امسال خطاب به مسعود عالیخانی، معاون وقت محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست نوشته شد؛ در این نامه درخواست شده بود که قبل از هرگونه عملیات اجرایی در پروژه خرسان سه، موضوع ارزیابی دوباره طرح بررسی شود.
شهرام احمدی در این نامه با موضوع «الزام به اخذ مجوز ارزیابی جهت پروژه سد و نیروگاه خرسان ۳ در صورت تغییر سیمای طرح»، مینویسد: «پروژه سد و نیروگاه برقآبی خرسان 3، از جمله پروژههای مشمول ارزیابی محیط زیستی بوده که در محدوده جغرافیایی استان چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویر احمد واقع شده است.»
او اضافه میکند که این پروژه از سال 1387 تا سال 1396 چندین بار در کمیته ماده 2 ارزیابی اثرات محیط زیستی مطرح و به دلیل پیشرفت فیزیکی، در سال 1396 به کارگروه تصمیمگیری در مورد «پروژههای دارای پیشرفت فیزیکی مشمول ارزیابی فاقد مجوز» ارجاع شده و با پیشنهاد آن کارگروه در جلسه 25 تیرماه 1396 هیأت وزیران، مطرح و تداوم اجرای آن تصویب شد. از سوی دیگر با توجه به مصوبه چهلمین جلسه شورای عالی آب مقرر شد که آب مورد نیاز بخشهایی از استان یزد و اصفهان و فارس و کرمان از محل این تامین شود. احمدی در نامه خود میگوید: «این موضوع نیازمند اجرای شبکههای انتقال آب در مقیاس بسیار بزرگ است و با توجه به اینکه تصویبنامه هیئت محترم وزیران صرفاً جهت تداوم اجرای پروژه سد و نیروگاه برقابی خرسان 3 صادر گردیده است، لذا تغییر سیمای طرح و اضافه شدن طرحها و شبکههای انتقال آب و سایر ساختارهای جنبی و همچنین تغییر ماهیت آن از کارکرد ذخیره مخزنی برای نیروگاه برقابی به ذخیره مخزنی برای انتقال آب، لزوم تهیه مجدد گزارش ارزیابی اثرات محیط زیستی منطبق با سیمای جدید طرح و بررسی موضوع در کارگروه ارزیابی اثرات محیط زیستی را دو چندان میکند.»
بیاعتنایی به نظر میراث فرهنگی
از طرف دیگر بیاعتنایی سازمان حفاظت محیط زیست به این موارد در حالی است که نهاد مسئول میراث فرهنگی کشور نیز پیش از این با سد خرسان سه مخالفت کرده است. در نامه شورای فنی سازمان میراث فرهنگی که ۱۲ بهمن ۱۳۹5 خطاب به محمدحسن طالبیان، معاون وقت میراث فرهنگی درباره این طرح نوشته شده، در جلسهای با حضور اعضای این شورا از جمله صاحبنظرانی چون حمیده چوبک، جلیل گلشن و احمد محیط طباطبایی و مدیران میراثی استانهای ایلام، کرمانشاه، کردستان، زنجان و کهگیلویه، با سد خرسان مخالفت شد. در بند ۵ این نامه به بررسی باستانشناسی سد خرسان 3 در سال 88 و شناسایی ۳۰ اثر فرهنگی- تاریخی اشاره شده و میگوید: «با توجه به کاوشهای نجاتبخشی انجام گرفته در سالهای ۱۳۹۱ و ۱۳۹۴ مشخص گردید که حجم آثار، به ویژه گورستانهای تاریخی که دارای اهمیت زیادی در تاریخ و باستانشناسی ایران است؛ لذا نظر به اهمیت منطقه به عنوان یکی از حوزههای مهم میراث فرهنگی و با عنایت به اینکه آثار شناسایی شده، مدارک مهمی در جهت آگاهی از تبادل ارزشهای بشری در دوران پیش از تاریخ، تاریخی (ایلام) و اسلامی است، با نظر اعضای شورای فنی میراث فرهنگی با ساخت و اجرای طرح عمرانی فوق مخالفت گردید.»
بر اساس این بررسی تعداد شاخصی از آثار تاریخی که هر یک نیاز به چندین سال کاوش باستانشناسی جامع و بلندمدت دارند، در محدوده مخزن شناسایی شده که عملیات نجاتبخشی، حفاظت، جابجایی و کاوش به صورت اضطراری و کوتاهمدت امکانناپذیر ساخته است و شرکت کارفرمای طرح مکلف است تمام عملیات مطالعاتی، اجرایی و ساخت سد و شبکههای وابسته را متوقف کند و مسئولیت هرگونه خسارت ناشی از ساخت سد بر عهده شرکت فوق است.
فعالان محیط زیست منتقد این طرح میگویند سد خرسان 3 بیش از 2400 هکتار از جنگلها و بوتهزارهای زاگرس در استانهای چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد را در خود غرق خواهد کرد و گونههای نادر جنگلی در منطقه حفاظتشده دنا را از بین خواهد برد
ضوابطی که نباید فراموش شود
تیرماه 96 در تصویبنامه هیات وزیران، تداوم اجرای پروژه سد و نیروگاه آبی خرسان سه در استان چهارمحال و بختیاری با رعایت شرایط مجاز اعلام شده بود. در این شرایط به الزام وزارت نیرو (شرکت سهامی آب و نیروی ایران) به رعایت کامل موارد مندرج در پیوست محیط زیستی طرح که به سازمان حفاظت محیط زیست ارائه شده، اشاره شده است؛ از جمله کاشت ۵۰۰ هکتار نهال جنگلی و ۷۰۰ هکتار بذرکاری، اجرای پروژه اسکان مجدد روستاهای خسارتدیده طرح، حفظ مجموعه آبشارهای آتشگاه با احداث سد حفاظتی و حفظ ۱۹۲ متر از اراضی بلافصل پاییندست اولین آبشار و همچنین برقراری دسترسی پیاده بین ساختگاه سد و آبشارهای آتشگاه. در این تصویبنامه از سوی دیگر به عدم ایجاد هرگونه تاسیسات و ابنیه در ارتباط با گردشگری متمرکز در شعاع حداقل ۵ کیلومتری دریاچه سد احداثی نیز تاکید شده است. هشدارها و نگرانیها اما درباره بیاعتنایی به همین ضوابط تعیینشده است. فعالان محیط زیست منتقد این طرح میگویند سد خرسان 3 بیش از 2400 هکتار از جنگلها و بوتهزارهای زاگرس در استانهای چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد را در خود غرق خواهد کرد و گونههای نادر جنگلی در منطقه حفاظتشده دنا را از بین خواهد برد. از سوی دیگر 24 آبادی در دو استان چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد به زیر آب رفته و معیشت ساکنان آن به خطر خواهد افتاد. آنها علاوه بر این میگویند آبشار آتشگاه که یکی از آثار ارزشمند طبیعی منطقه است نیز در دریاچه سد غرق خواهد شد.
برچسب ها:
چهارمحال، چهارمحال و بختیاری، خرسان، سد و نیروگاه برقابی خرسان، محیط زیست
پیشنهاد سردبیر
سایه سیل بر خوزستان
مطالب مرتبط
معماری سنتی ایران چگونه به اقلیم توجه میکرد؟
نسخه پایداری در «کندوان»
گفتوگو با فرزانه سفلایی، استاد دانشکده معماری دانشگاه همپتون ویرجینیا:
معماری ایران دچار تجملگرایی شده است
گفتوگو با وحید قبادیان، معمار، مولف و استاد دانشگاه:
در معماری پایدار از همسایهها عقب افتادیم
ترانه یلدا معمار و شهرساز در گفتوگو با «پیام ما» جریان معماری ایران را نقد کرد
زنگ خطر غفلت از آمایش سرزمین
بادگیر، نمادی از معماری پایدار
مدیرکل ارشاد استان بوشهر:
لغو کنسرت گرشاسبی سوءتفاهم بود
برگزاری مراسم یادبود برای اسلامی ندوشن
موزه تاریخ کانون پرورش فکری ثبت ملی شد
مدیر تماشاخانه «سنگلج»:
نگران جان «سنگلج» هستیم
200 حشره در «سازههای نامرئی»
نظر کاربران
عطا
باز هم تخریب محیط زیست برای افزایش جمعیت و این افزایش جمعیت بنفع دلال ها و تاجرهای بی انصاف و کشوهایی است که مایحتاج عمومی مار را تامین میکنند ما باید به اندازه تولیدات مان جمعیت داشته باشیم
تبلیغات
وب گردی
- چاپ ترافارد؛ هر آنچه که باید درباره این نوع چاپ دستی بدانید
- اقدامات لازم برای اسباب کشی و جابجایی منزل
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟
- 10 ایده شغل دوم با سرمایه اولیه کم برای کارمندان
- مقایسه تعرفه پنلهای پیامکی و تبلیغاتی
- مقاصد جذاب و معروف برای کمپ زدن در طبیعت
- 8 نمایندگی تعمیر پکیج ایران رادیاتور در تهران + اطلاعات تماس بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید